Ngày 15/7/1950, Trung ương Ðảng, Bác Hồ, Ðảng, Ðoàn Thanh vận quyết định thành lập Thanh niên xung phong (TNXP) tại Nà Tu, Bắc Giang, đến nay đã tròn 66 năm. Lúc sinh thời, Bác Hồ luôn hết lòng chăm lo, giáo dục, coi TNXP là đội quân xung kích của cách mạng, vừa hồng, vừa chuyên.

Ngày 15/7/1950, Trung ương Ðảng, Bác Hồ, Ðảng, Ðoàn Thanh vận quyết định thành lập Thanh niên xung phong (TNXP) tại Nà Tu, Bắc Giang, đến nay đã tròn 66 năm. Lúc sinh thời, Bác Hồ luôn hết lòng chăm lo, giáo dục, coi TNXP là đội quân xung kích của cách mạng, vừa hồng, vừa chuyên.

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng TNXP luôn có mặt ở những nơi có điều kiện khó khăn nhất, tại các chiến trường ác liệt nhất, ngày đêm phục vụ chiến đấu, bất chấp bom đạn của kẻ thù. Từ Chiến dịch biên giới Cao - Bắc - Lạng (năm 1950), khi lực lượng TNXP vừa mới ra đời cho đến Chiến dịch Ðiện Biên Phủ (năm 1954) và sau này hàng loạt các chiến dịch trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lúc nào, ở đâu cũng có mặt lực lượng TNXP và TNXP luôn tỏ rõ vai trò của người lính xung kích trên tất cả các mặt trận. Từ tải đạn, cứu thương, mở đường đến thu dọn chiến trường với ý chí kiên cường, chủ động, sáng tạo, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao.

TNXP Cà Mau thắp hương, dâng hoa viếng Bác tại Khu Tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, Phường 1, TP Cà Mau.   Ảnh: HUỲNH CHÂU

Khi hoà bình lập lại, trong công cuộc xây dựng đất nước, TNXP cũng luôn có mặt ở những nơi khó khăn nhất khi Ðảng và Nhân dân cần. Trong những năm đầu sau ngày thống nhất đất nước, lực lượng TNXP đã cống hiến sức trẻ xây dựng nhiều công trình quan trọng phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Lịch sử hào hùng của dân tộc qua 2 cuộc kháng chiến chống ngoại xâm mãi mãi ghi nhớ công lao to lớn của lực lượng TNXP anh hùng. Những đơn vị, những con người, những cung đường, những trọng điểm... đã đi vào lịch sử.

Máu của hàng vạn TNXP đã thắm đẫm trên các chiến trường, từ Ðiện Biên đến cung đường 1C huyền thoại. Biết bao cô gái, chàng trai đã cống hiến tuổi thanh xuân của mình cho sự nghiệp chiến đấu giải phóng dân tộc, lập nên những kỳ tích anh hùng, dệt nên những huyền thoại bất tử, tô đậm thêm trang sử vàng vẻ vang của dân tộc và là biểu tượng rực rỡ về chủ nghĩa anh hùng cách mạng của thanh niên Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh quang vinh.

Trở lại những năm đầu của thập niên 60, thế kỷ XX, khi hàng chục vạn quân Mỹ và chư hầu vào miền Nam nước ta để đàn áp phong trào cách mạng, vấn đề phục vụ bộ đội chủ lực trên các chiến trường, mở đường vận chuyển hàng quân sự, cứu thương... trở nên cấp bách. Không thể sử dụng lực lượng dân công thông thường được nữa mà đòi hỏi phải có một lực lượng phục vụ đặc biệt, cơ động, linh hoạt, sáng tạo, sát cánh cùng bộ đội chủ lực trên tất cả các chiến trường.

Từ yêu cầu cấp thiết đó, Ðại hội Ðoàn Thanh niên Nhân dân Cách mạng Việt Nam lần thứ nhất (tháng 3/1965) đã phát động phong trào 5 xung phong, đó là:

1- Xung phong tiêu diệt thật nhiều sinh lực địch.

2- Xung phong tòng quân giết giặc.

3- Xung phong đấu tranh chính trị ở đô thị và vùng ven.

4- Xung phong phục vụ tiền tuyến, đi TNXP phục vụ chiến trường.

5- Xung phong sản xuất nông nghiệp trong nông hội.

Ðây là chủ trương đáp ứng được mọi nguyện vọng của thanh niên miền Nam, vừa tạo cơ hội để phát huy hết tài năng, sức cống hiến của mọi tầng lớp thanh niên, vừa là điều kiện để Nhân dân nói chung, lực lượng thanh niên nói riêng, đoàn kết, chung sức, chung lòng góp công, góp của phục vụ kháng chiến trong giai đoạn đất nước đang cần sức mạnh của toàn dân tộc, đặc biệt là của tuổi trẻ.

Tháng 3/1966, Tỉnh đoàn Cà Mau được Tỉnh uỷ cho phép phát động phong trào 5 xung phong, trong đó có tổ chức thoát ly, bán thoát ly và cơ sở. Chỉ vài tháng sau đó, Tỉnh đoàn Cà Mau đã tổ chức Ðại đội TNXP mang tên Anh hùng Nguyễn Việt Khái đi hoạt động ở chiến trường miền Ðông, và tiếp tục thành lập 2 Ðại đội: Việt khái II, Việt Khái III, hoạt động tại chiến trường Tây Nam Bộ (1C).

Đồng thời, thành lập 3 đại đội Quyết Thắng, hoạt động tuyến đường 1C và địa bàn tỉnh nhà, với hàng ngàn thanh niên tình nguyện tham gia. Ngoài ra, còn thành lập 2 đại đội TNXP tuyên truyền vũ trang và TNXP ở cơ sở. Các lực lượng này đã ngày đêm sát cánh cùng bộ đội và các tổ chức chính trị phục vụ chiến đấu và chiến đấu, góp phần to lớn tạo nên cung đường 1C huyền thoại.

Trải qua cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, Cà Mau có 1 tập thể TNXP tỉnh Cà Mau và 4 liệt sĩ được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, 131 đồng chí được công nhận liệt sĩ, trên 100 đồng chí là thương binh.

Sau ngày hoà bình lập lại, đa số cựu TNXP Cà Mau đều có cuộc sống khó khăn. Với tinh thần “Không có việc gì khó/Chỉ sợ lòng không bền/Ðào núi và lấp biển/Quyết chí ắt làm nên”, Cựu TNXP Cà Mau đã đoàn kết giúp nhau phấn đấu vươn lên trong cuộc sống.

Hiện nay, hầu hết cựu TNXP Cà Mau đều có cuộc sống từ trung bình trở lên. Hộ khó khăn luôn nhận được sự sẻ chia, động viên, giúp đỡ của đồng đội, của các cấp Hội Cựu TNXP. Hàng trăm căn nhà “Nghĩa tình đồng đội” được xây dựng trị giá nhiều tỷ đồng; hàng trăm sổ tiết kiệm; hàng ngàn phần quà được trao tặng cho những hoàn cảnh khó khăn...

Kiên định lập trường, giữ vững phẩm chất TNXP, phát huy cao độ tinh thần “xung phong”, đoàn kết vượt khó, thoát nghèo, tích cực tham gia phong trào học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, các cựu TNXP đã thể hiện rõ sự nêu gương sáng. Họ đã phấn đấu hết mình theo điều kiện hiện tại cho phép, góp phần cùng đơn vị, địa phương thực hiện thành công công cuộc xây dựng nông thôn mới.

Như Bác Võ Nguyên Giáp đã từng nói: “Tôi luôn coi TNXP như bộ đội, vì trong phẩm chất của TNXP có phẩm chất của bộ đội Cụ Hồ”, phẩm chất của TNXP, phẩm chất người lính,trong thời chiến đang toả sáng giữa thời bình./.

Trần Duy Tôn

(责任编辑：Thể thao)