Giá trị XK gạo thu về hơn 430 triệu USD trong hai tháng đầu năm. Ảnh: ST.

“Vượt mặt” Thái Lan

Theấtkhẩugạodầlich bóng đa anho Bộ NN&PTNT, hai tháng đầu năm, XK gạo đạt 889 nghìn tấn và 437 triệu USD, tăng 21% về khối lượng và tăng 39,6% về giá trị so với cùng kỳ năm 2017. Philippines đứng vị trí thứ nhất về thị trường NK gạo của Việt Nam trong tháng đầu năm với 26,9% thị phần, tiếp đó là thị trường Trung Quốc với 23,5% thị phần. Ông Trần Quốc Tuấn, Chánh văn phòng Bộ NN&PTNT đánh giá: Trong những tháng đầu năm, tình hình XK gạo rất tốt. Giá gạo của Việt Nam cao hơn Thái Lan. Nếu như giá gạo XK bình quân trong năm 2016 chỉ đạt 435 USD/tấn thì năm 2017 là 450 USD/tấn. Giá gạo trong đợt XK đầu năm 2018 đạt mức 475 USD/tấn.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Báo Hải quan về những nguyên nhân khiến XK gạo của Việt Nam khả quan ngay từ đầu năm, đặc biệt là tại sao gạo Việt lại có giá XK “vượt mặt” cả gạo Thái Lan, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn cho hay: Nguồn cơn sâu xa giúp gạo Việt tăng giá là cơ cấu XK thay đổi, chất lượng gạo tăng lên. Trước đây, Việt Nam chủ yếu XK gạo thường IR 50404. Hiện nay, gạo XK phần lớn là loại gạo ngon. Năm 2017, tới 81% gạo XK là gạo nếp, tám thơm, gạo jasmine... Có thể nói, định hướng nhiều năm tái cơ cấu ngành hàng lúa gạo nhằm nâng cao chất lượng gạo của Việt Nam đã bước đầu có hiệu quả. Trong 3-4 năm qua, Việt Nam đã xây dựng được cơ cấu giống lúa chất lượng cao chiếm tới 80%. “Bên cạnh đó, trong việc đấu giá gạo hiện nay, DN các nước cùng tham gia đấu giá công khai với DN Việt Nam. Trong khi chất lượng gạo Việt có nhiều cải tiến những năm gần đây thì chất lượng gạo của các nước này lại hầu như không cải tiến nhiều. Điều này cũng giúp gạo XK tăng sức cạnh tranh”, Thứ trưởng Hà Công Tuấn nói.

Kỳ vọng xuất khẩu 6,5 triệu tấn

Theo ông Nguyễn Quốc Toản, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT): Gạo là mặt hàng XK truyền thống và duy trì đà tăng trưởng ổn định trong 3-4 năm trở lại đây. Năm 2016, Việt Nam XK 4,8 triệu tấn, tương đương 2,1 tỷ USD. Năm 2017, sản lượng và giá trị XK gạo lần lượt là 5,8 triệu tấn và 2,6 triệu USD. Với đà XK trong hai tháng đầu năm nay, có thể khẳng định, ngành lúa gạo Việt Nam đang có nhiều thuận lợi.

“Tuy nhiên, những kết quả đạt được cũng khiến ngành lúa gạo Việt Nam vừa mừng vừa lo. Hiện, ngay tại một số tổng công ty lớn, khâu chế biến sản phẩm gạo cũng còn thấp so với thế giới. Tháng 5/2017, khi tham gia hội chợ tại Thái Lan, điểm dễ nhận thấy là, gạo Việt còn kém xa gạo Thái Lan về mức độ đa dạng hóa sản phẩm. Chất lượng, mẫu mã cũng còn nhiều vấn đề phải bàn”, ông Toản nói.

Ông Toản cho biết thêm: Hiện nay, vấn đề xây dựng thương hiệu cho gạo Việt đang được nỗ lực hoàn thành. Logo thương hiệu gạo quốc gia đã được phê duyệt và tới đây sẽ có cơ chế quản lý. Thời gian qua, tổng thể chung để phát triển ngành gạo đã có nhiều giải pháp được đưa ra, xuất hiện những khu vực tư nhân quan tâm đến lĩnh vực chế biến gạo. Các giải pháp đồng bộ không thể đem lại kết quả nhanh chóng trong “một sớm một chiều”. Tuy nhiên, với cách tiếp cận vấn đề từ nhiều phía như chế biến, xây dựng thương hiệu, tổ chức thị trường… cùng với sự vào cuộc của các DN ngành nông nghiệp, nhất là nhưng tập đoàn lớn, hy vọng các khó khăn nội tại của ngành lúa gạo sẽ được giải quyết.

Liên quan tới câu chuyện thúc đẩy XK gạo thời gian tới, Thứ trưởng Hà Công Tuấn nêu rõ: Năm 2018, mục tiêu hướng tới là XK đạt khoảng 6,5 triệu tấn với cơ cấu XK chủ yếu là gạo chất lượng tốt. Loại gạo thường IR50404 vẫn giữ tỷ lệ nhất định trong cơ cấu hàng XK, song không quá 20%. Hiện nay, dù giá loại gạo này khá tốt nhưng không phải vì cái lợi trước mắt mà đẩy tăng gieo trồng trở lại. “Về lâu dài, XK gạo cần tiếp tục kiên trì theo con đường nâng cao chất lượng. Sau khi đảm bảo chất lượng, phải làm tốt hơn vấn đề thương hiệu, như vậy lâu dài sẽ giữ được giá cao”, Thứ trưởng Tuấn nhấn mạnh.

(责任编辑：Cúp C2)