Mặc dù tuần giao dịch cuối cùng của năm 2015 khép lại với 4 phiên nhưng VN-Index vẫn kịp có một tuần tăng trưởng mạnh nhất trong vòng 3 tháng. Chỉ số tăng 11,quànhan dinh croatia36 điểm, chỉ đứng sau tuần từ 5-9/10/2015 với 25,71 điểm.

Vẫn còn nhiều lo ngại trên thị trường về tính chắc chắn của những biến động tăng cuối năm. Đó có thể chỉ là hiệu ứng của đợt làm đẹp sổ sách của một năm đầu tư, hay là những biến động bình thường, nhất là khi VN-Index vẫn chưa vượt được 580 điểm.

Những nỗ lực rõ hơn của dòng tiền

Không thể phủ nhận rằng mọi kịch bản đều có thể xảy ra trên thị trường trong phiên giao dịch kế tiếp, bất kể quá khứ gần là như thế nào. Thị trường hoàn toàn có thể vận động một cách bất ngờ. Tuy nhiên những gì có thể vận dụng để ước đoán, là xác suất xảy ra kịch bản nào lớn hơn.

Rõ ràng mọi dữ liệu đầu vào cho các kịch bản đều là điều đã xảy ra trong quá khứ. Giả định thông thường là nếu thị trường tích cực trong quá khứ gần thì khả năng cao là vẫn sẽ tích cực trong tương lai gần. Điều này dựa trên những chuyển biến mới hơn của dòng vốn cũng như tâm lý nhà đầu tư.

Nếu chấp nhận những thông lệ giả định nói trên, thì dù việc thị trường đi lên tuần qua có xuất phát từ các giao dịch đẩy giá hay không cũng không quá quan trọng. Điều quan trọng hơn là đang có một sự cải thiện về tâm lý, khi nhà đầu tư không còn quá thận trọng trước những thông tin tiêu cực. Thực ra chỉ trong một vài tuần, những yếu tố vĩ mô khó có thể thay đổi một cách nhanh chóng, yếu tố thay đổi nếu có, chỉ là tâm lý.

Những thay đổi tâm lý đó có thể được quan sát trên cơ sở thanh khoản thị trường hàng ngày. Nếu như nhà đầu tư vẫn lo ngại như cũ, vẫn sợ hãi, vẫn giữ chặt tiền trong túi, thì giá vẫn có thể tăng lên với thanh khoản ngày càng giảm. Điều ngược lại đã xảy ra: Thanh khoản đang có dấu hiệu tăng, tức là nhà đầu tư bỏ nhiều tiền hơn vào thị trường, chứ không phải găm chặt tiền trong túi.

Giá trị giao dịch thị trường trung bình tuần qua khoảng 2.359,1 tỷ đồng mỗi phiên, tăng 19,1% so với tuần trước đó. Nếu loại trừ giao dịch thỏa thuận có tính đột biến, giá trị khớp lệnh cũng tăng 17,7%, với 1.804,2 tỷ đồng/ngày.

Mức giao dịch này đã có sự cải thiện so với cả hai tuần đầu tháng 12. Nói đơn giản, tuần cuối cùng của năm 2015, thanh khoản đã tăng cao nhất trong tháng 12, nếu không tính tuần giao dịch đột biến của hai quỹ ETF đảo danh mục. Dòng tiền đang nỗ lực tốt hơn một cách rõ rang.

Những nỗ lực đó có đem lại hiệu quả hay không – thể hiện ra bằng mức tăng trưởng cao hơn nữa của thị trường – thì chưa chắc chắn, nhưng riêng việc nhà đầu tư thay đổi quan điểm ngắn hạn, chấp nhận giao dịch nhiều hơn đã là một tiền đề tốt cho thị trường đầu năm 2016.

Tháng 1 liệu có “quà”?

Những gì gây khó khăn cho thị trường tháng 12/2015 chắc chắn sẽ vẫn còn tồn tại trong tháng 1/2016. Tuy nhiên điểm khác chính là những triển vọng mà thị trường nghĩ rằng, những khó khăn đó sẽ sớm thay đổi.

Chẳng hạn vấn đề tỷ giá, xuất phát từ sức ép giữa tháng 12 khi FED tăng lãi suất đồng USD, nhưng tỷ giá trong nước dù có tăng, vẫn bị kìm nén bởi cơ quan quản lý. Tháng 12 là thời gian thị trường chịu sức ép lớn nhất của tỷ giá, đến khi xuất hiện những manh mối về cơ chế điều hành tỷ giá mới. Thị trường ngoại tệ đang hạ nhiệt dần.

Thị trường chứng khoán có thể phản ứng sớm với kỳ vọng này mà không cần chờ việc thay đổi thật sự diễn ra. Để dò tìm tín hiệu của phản ứng, có thể quan sát giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài trong tháng 1/2016.

Tháng 12/2015, các giao dịch khớp lệnh tác động mạnh lên giá của nhà đầu tư nước ngoài với quy mô bán ròng trực tiếp 1.561,1 tỷ đồng. Tuy nhiên hai tuần cuối tháng 12, cường độ bán đã giảm và có dấu hiệu mua ròng. Nhà đầu tư nước ngoài chỉ còn bán ròng lớn qua các giao dịch thỏa thuận cá biệt với một vài cổ phiếu, vốn có thể nằm trong chiến lược thoái vốn cụ thể như MSN.

Thống kê trong quá khứ, tháng 1 thường là tháng tốt đối với thị trường. Trong vòng 5 năm trở lại đây, chỉ duy nhất tháng 1/2010 là VN-Index giảm 2,58%, còn lại tháng 1/2011 tăng 7,43%, tháng 1/2012 tăng 11,13%, tháng 1/2013 tăng 16,84%, tháng 1/2014 tăng 9,92%, tháng 1/2015 tăng 4,53%.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến yếu tố này, nhưng những kỳ vọng cơ bản như kết quả kinh doanh cả năm thường đóng vai trò quan trọng mang tính chu kỳ. Năm nay điểm khác là xuất hiện yếu tố tỷ giá và nhà đầu tư nước ngoài bán ròng. Nếu hai yếu tố này không còn tác động mạnh nữa trong ngắn hạn, thị trường có xác suất cao là đi theo tính chu kỳ cũ, tức là tăng trưởng.

Nếu so sánh về chỉ số P/E toàn thị trường, ngày 24/8/2015, VN-Index tạo đáy ở 526,93 điểm thì P/E khoảng 10,24 lần. VN-Index tạo đáy thấp nhất trong tháng 12 vừa rồi ở 561,04 điểm, P/E khoảng 10,97 lần. Như vậy mức P/E chênh lệch là khá tương đồng với chỉ số ở hai điểm đáy thấp nhất. Mức P/E sẽ còn thay đổi nữa trong tháng 1, khi kết quả kinh doanh quý 4/2015 được cập nhật. Kết quả kinh doanh tốt lên, lợi nhuận cao sẽ dẫn đến P/E giảm xuống, tức là tăng tính hấp dẫn của thị trường.

Trọng Nghĩa

(责任编辑：Thể thao)