Cơ quan BHXH đã khởi kiện ra tòa đối với các đơn vị vi phạm. Tuy nhiên,ơnsốbảnánnợBHXHchưađượcthihàthầy mười khó biện pháp này chưa đạt hiệu quả, khi nhiều đơn vị cố tình chây ỳ, không thực hiện nghiêm quyết định thi hành án dân sự, dẫn đến tỷ lệ các bản án được thi hành án thấp.

Có bản án nhưng vẫn khó thi hành

Theo báo cáo của BHXH các địa phương, từ năm 2010 đến 2014, BHXH các tỉnh, thành phố đã khởi kiện 5.376 đơn vị nợ BHXH, trong đó có 1.759 đơn vị đã bị đưa ra xét xử. Tuy nhiên, trong số 1.240 vụ đã có bản án, quyết định của tòa án chuyển cho cơ quan thi hành án, có tới 375 vụ chưa được thi hành (chiếm 30,2%).

Hầu hết BHXH các tỉnh, huyện đều gặp khó khăn trong công tác xác minh điều kiện thi hành án do đơn vị nợ BHXH không hợp tác cung cấp số tài khoản, thông tin về tài sản hiện có theo yêu cầu hoặc cung cấp thông tin không chính xác gây khó khăn cho việc thi hành án.

Nhiều trường hợp không có tài sản trên thực tế để cưỡng chế, buộc cơ quan thi hành án phải trả lại đơn yêu cầu thi hành án của BHXH.

Bên cạnh đó, việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án cũng gặp rất nhiều khó khăn. Thực tế cho thấy, mặc dù cơ quan thi hành án đã tổ chức cưỡng chế bằng việc áp dụng các biện pháp khác nhau như: Khấu trừ tiền trong tài khoản; thu hồi, xử lý tiền, giấy tờ có giá; kê biên, xử lý tài sản… nhưng việc thi hành án đối với đơn vị nợ BHXH vẫn rất khó khăn.

Nguyên nhân của thực trạng này là do một số đơn vị nợ đọng BHXH khi bị cưỡng chế thi hành án bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản thì tài khoản đã bị cầm cố, thế chấp cho ngân hàng để kinh doanh. Ngân hàng đã thu nợ trước (nợ có đảm bảo) và các khoản nợ có đảm bảo khác, hoặc có đơn vị cố tình tẩu tán, hủy hoại tài sản hoặc tìm cách tác động làm sai lệch kết quả xác minh điều kiện thi hành án dẫn đến việc hoãn thi ành án hoặc đình chỉ thi hành án…

Mặc khác, thời hạn thi hành án kéo dài từ khi cơ quan thi hành án thụ lý hồ sơ đến khi ra quyết định thi hành án, dẫn đến tình trạng đơn vị nợ đọng BHXH bỏ trốn, tẩu tán tài sản, không còn tài sản để thi hành án.

Thậm chí, nhiều đơn vị nợ BHXH bị khởi kiện sau khi được tòa án hòa giải thành công với lộ trình trả nợ cụ thể, nhưng vẫn không thực hiện đúng cam kết với cơ quan BHXH, DN không chịu trả hoặc trả “nhỏ giọt”. Có DN thua kiện nhưng mấy năm sau vẫn chưa trả tiền, kiện đến lần thứ 2 vẫn không trả.

Gỡ vướng cho công tác thi hành án

Từ những khó khăn trong công tác thi hành án về BHXH, TS. Trần Văn Đạt - Phó Vụ trưởng Vụ Các vấn đề về xây dựng pháp luật - Bộ Tư pháp cho rằng, cần đẩy mạnh thực hiện chủ trương xã hội hóa công tác thi hành án về BHXH, chi trả thù lao cho người phát hiện, cung cấp thông tin về tài sản, điều kiện của người phải thi hành án, nhằm thu hút nhiều hơn sự tích cực của cá nhân, tổ chức không phải là đương sự tham gia vào quá trình thi hành án; đồng thời, góp phần làm hạn chế hành vi chây ỳ, tẩu tán tài sản trốn tránh thực hiện nghĩa vụ thi hành án.

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong công tác thi hành án, BHXH Việt Nam và Tổng cục Thi hành án dân sự - Bộ Tư pháp vừa ký kết Quy chế phối hợp trong công tác thi hành án dân sự liên quan đến BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp.

Theo quy chế, hai bên sẽ phối hợp cung cấp, trao đổi thông tin; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thực hiện chính sách BHXH và thi hành án dân sự; chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ có liên quan đến công tác thi hành án dân sự; giải quyết khó khăn, vướng mắc trong công tác chỉ đạo, điều hành. Định kỳ tháng 3 và tháng 9 hàng năm, BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH các cấp phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp rà soát, tổng hợp kết quả phân loại án và kết quả thi hành án dân sự liên quan đến BHXH.

Trên cơ sở kết quả tổng hợp, hai bên sẽ xem xét, đánh giá và có biện pháp giải quyết cụ thể để công tác thi hành án liên quan đến BHXH được thuận lợi, hiệu quả và đúng pháp luật.

BHXH Việt Nam và Tổng cục Thi hành án dân sự sẽ chủ động chỉ đạo các đơn vị cấp dưới phối hợp xác minh điều kiện thi hành án, áp dụng biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế thi hành án theo quy định của pháp luật; tập trung tổ chức thi hành dứt điểm những vụ việc có điều kiện thi hành, nhất là những vụ án lớn, có giá trị thi hành án cao, tránh trường hợp tẩu tán tài sản, trốn tránh nghĩa vụ thi hành án.

Đồng thời, các bên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan, chủ động tìm các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải quyết, nâng cao kết quả thi hành án liên quan đến BHXH.

Vũ Luyện

(责任编辑：World Cup)