Phái đoàn Mỹ (trái) và Iran trong một cuộc đàm phán

Duy trì sức ép cho đến phút cuối cùng lên các bên đối thoại để mình chỉ phải nhượng bộ ít nhất có thể,ộcchạyđuanướcrúsoi keo meo cuoc đó là chiến lược của Iran trong những ngày qua. Iran đã nêu lên khả năng một sự kéo dài mới các cuộc thương lượng do những khó khăn trong việc đạt được “một thỏa thuận tốt”. Abbas Araghchi - một trong những nhà thương lượng chính của Iran - khẳng định: “Chúng tôi không ở thời điểm mà người ta có thể nói rằng các cuộc thương lượng sẽ hoàn tất nhanh chóng mà nó có thể tiếp tục kéo dài sau thời hạn đề ra (30-6-2015).

Tuy nhiên, theo các nước phương Tây, khả năng kéo dài là không thể cho dù hai bên còn nhiều bất đồng. Hai vấn đề chính làm bầu không khí cuộc gặp mới nhất ở Geneva (Thụy Sĩ) giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Ngoại trưởng Iran Javad Zarif, vẫn ảm đạm, là lịch trình hủy bỏ những đòn trừng phạt của phương Tây áp đặt đối với Iran và việc thanh sát các địa điểm hạt nhân của Iran. Các cuộc mặc cả gay gắt giữa hai nhà ngoại giao hàng đầu này vẫn không san bằng được những bất đồng để thúc đẩy các cuộc thương lượng, nhất là vấn đề thanh sát các địa điểm hạt nhân của Iran. Iran vẫn phủ nhận mọi cáo buộc, cho rằng nước này muốn phát triển bom nguyên tử, và luôn khẳng định rằng chương trình hạt nhân của họ chỉ nhằm mục đích dân sự. Chính vì thế, viện cớ bảo vệ lợi ích quốc gia, Iran kiên quyết không chấp nhận mọi sự thanh sát các địa điểm quân sự. Tuy nhiên, trong lần thương lượng mới đây, để giữ hòa khí, Iran đã tỏ thái độ ôn hòa khi nói rằng sẽ chấp nhận sự tiếp cận các địa điểm này của các chuyên gia nước ngoài theo qui chế theo nghị định thư bổ sung hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Nghị định thư này cho phép Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) thanh sát các địa điểm hạt nhân và cả các địa điểm khác, kể cả các địa điểm quân sự. Nhưng theo Iran, một sự tiếp cận như vậy phải theo qui định và phải được giải thích, chứng minh đầy đủ sự cần thiết, có sức thuyết phục, và đương nhiên phải được chủ nhà đồng ý cho từng chuyến thanh sát như vậy.

Tức giận trước thái độ dè dặt của Iran, Tổng Giám đốc IAEA Yukia Amano, phụ trách việc thực hiện thỏa thuận nếu đạt được, đã nhấn mạnh rằng IAEA phải có quyền tiếp cận tất cả các địa điểm, kể cả quân sự, của Iran. Cũng thể hiện thái độ tức giận như vậy, Pháp - nước có lập trường cứng rắn nhất trong nhóm P5+1 - lo ngại rằng Mỹ quá nhượng bộ với Iran. Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius tuyên bố rằng sẽ không có sự chấp nhận của Pháp nếu việc thanh sát tất cả các cơ sở của Iran, kể cả quân sự, là không chắc chắn.

Theo các nhà phân tích, việc ký một thỏa thuận với Iran không chỉ là ưu tiên của Tổng thống Barack Obama mà nó còn nằm trong một mục tiêu tham vọng hơn nhiều: Đến một lúc nào đó, tất nhiên là sau khi ký thỏa thuận này, sẽ xúc tiến sự hòa giải Mỹ với Iran, một cường quốc trong khu vực Trung Đông, với hy vọng xoa dịu các cuộc xung đột dai dẳng và vô cùng đẫm máu ở vùng này. Do vậy, chính quyền Mỹ vì lo ngại 20 tháng thương lượng và những nỗ lực không mệt mỏi vừa qua sẽ bị uổng phí vào phút chót, đã tỏ ra cương quyết, khẳng định thời hạn cuối cùng (để ký thỏa thuận) phải là ngày 30-6 tới, chứ không tính đến việc kéo dài các cuộc thương lượng thêm một lần nữa. Trong khi đó, nhiều nhà phân tích thời cuộc cho rằng một thỏa thuận như vậy “chắc chắn là sẽ có lợi cho cả hai bên”, và rằng cả Mỹ lẫn Iran đều không muốn bỏ lỡ cơ hội lịch sử này, và tất cả họ đều đang chạy nước rút để có được một thỏa thuận tốt nhất có thể cho mình.

(责任编辑：Thể thao)