Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Gia Thụy (Cục Hải quan Hà Nội). Ảnh: N.Linh.

Kiểm tra chuyên ngành vẫn là rào cản

Trong Kế hoạch phát triển quan hệ đối tác Hải quan-DN và các bên liên quan năm 2016, mục tiêu Tổng cục Hải quan đưa ra là cộng đồng DN tham gia xây dựng chính sách pháp luật và giám sát thực thi pháp luật trong lĩnh vực Hải quan và cơ quan Hải quan hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các DN thực thi các quy định pháp luật trong lĩnh vực Hải quan, kịp thời giải quyết các vướng mắc phát sinh. Đồng thời, trong kế hoạch hợp tác, Tổng cục Hải quan cũng hướng đến việc hình thành diễn đàn tham vấn giữa Hải quan và DN. Kế hoạch của Tổng cục Hải quan nhanh chóng nhận được sự đồng thuận của các Hiệp hội DN. Tuy nhiên, các Hiệp hội cũng mong muốn diễn đàn hợp tác này có sự tham gia của các bộ, ngành liên quan, bởi trong hoạt động XNK các DN gặp rất nhiều vướng mắc ở khâu kiểm tra chuyên ngành do các Bộ ban hành.

Theo đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô, trong thời gian qua, ngành Hải quan có rất nhiều hoạt động cải cách hiện đại hóa như: Triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS, Cơ chế một cửa quốc gia và phát triển quan hệ đối tác Hải quan-DN. Hoạt động hải quan thời gian gần đây cơ bản không có vướng mắc gì nhiều. Tuy nhiên, vị này cho rằng, trong chuỗi quy trình thông quan hàng hóa, hoạt động kiểm tra chuyên ngành gặp rất nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động của các DN. Bởi nếu kiểm tra chuyên ngành chưa xong thì không thể thông quan hàng hóa được. Chẳng hạn như trong lĩnh vực sản xuất ô tô hay NK linh kiện ô tô để lắp ráp xe nguyên chiếc đều vướng vào kiểm tra chuyên ngành. Một số linh kiện liên quan đến lĩnh vực dệt may, một số lại liên quan đến Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giao thông vận tải. Để thông quan một lô hàng DN phải thực hiện kiểm tra chuyên ngành ở ba, bốn cơ quan chuyên môn, sau đó mới quay trở lại cơ quan Hải quan để thông quan. Chính vì vậy, đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô đề nghị trong quan hệ đối tác Hải quan-DN nên thêm các cơ quan kiểm tra chuyên ngành để cùng giải quyết những bất cập phát sinh.

Cùng quan điểm này, đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam đánh giá, trong những năm qua Hiệp hội luôn phản ánh kịp thời vướng mắc của DN, nhiều phản ánh vướng mắc đã được Tổng cục Hải quan kịp thời giải quyết. Ngoài sự hợp tác giữa Hải quan và DN, rất cần có sự tham gia của các bộ, ngành ban hành văn bản kiểm tra chuyên ngành. Trên thực tế, có rất nhiều văn bản về quản lý chuyên ngành do các bộ, ngành ban hành khi đưa vào thực hiện gặp rất nhiều vướng mắc. Cụ thể như việc NK thiết bị in cho hàng dệt may. DN có nhu cầu đầu tư xưởng in công nghiệp trên sản phẩm áo phông nhằm in hình lên sản phẩm may mặc XK. Tuy nhiên, để được NK máy in, công ty phải có giấy phép của Cục Xuất bản, In và Phát hành thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông. Tuy nhiên, để NK được máy in thì công ty phải làm lại đăng ký kinh doanh bao gồm chức năng NK cho các loại máy in và thủ tục sửa đăng ký kinh doanh thì rất phức tạp, trong khi thực chất DN hoạt động trong ngành dệt may. Theo đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam, nếu có sự tham gia của các bộ, ngành vào quan hệ đối tác Hải quan-DN thì những bất cập sẽ được phát hiện kịp thời, trước khi văn bản đi vào thực tế cuộc sống.

Hợp tác cùng thực thi pháp luật hiệu quả

Về việc cộng đồng DN tham gia xây dựng chính sách pháp luật và giám sát thực thi pháp luật trong lĩnh vực Hải quan, các Hiệp hội nhận thấy việc hợp tác giữa cơ quan Hải quan và DN trong những năm qua chưa như mong muốn. Ví dụ, DN đôi khi còn bàng quan với quá trình xây dựng pháp luật, khi lấy ý kiến vào các dự thảo văn bản pháp luật. Chính vì vậy, khi văn bản đi vào thực hiện mới nảy sinh nhiều vướng mắc. Bên cạnh đó, trong một số văn bản quy phạm pháp luật còn dẫn đến cách hiểu khác nhau giữa DN và cơ quan quản lý, nên việc tham gia ý kiến của DN vào việc xây dựng văn bản pháp luật rất cần thiết. Cùng với đó DN sẽ chủ động hơn nữa trong việc giám sát quá trình thực thi pháp luật của cả hai phía.

Tham gia ý kiến vào vấn đề này, Hiệp hội DN mía đường cũng cho biết, trong thời gian tới Hiệp hội sẽ tích cực phối hợp với Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan để đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trong lĩnh vực XNK mặt hàng này. Vị này cho rằng, khi có cơ chế phối hợp, hai bên sẽ có sự trao đổi thông tin nhiều hơn nhằm bảo vệ pháp luật cũng như bảo vệ ngành hàng mía đường. Bởi, theo đánh giá của Hiệp hội hiện nay tình trạng gian lận thương mại vẫn đang diễn biến phức tạp.

Trên tinh thần xây dựng và phát triển quan hệ đối tác giữa cơ quan Hải quan và các Hiệp hội DN, cũng như nhu cầu cần hợp tác giữa Tổng cục Hải quan và các Hiệp hội DN, đại diện các bên đã thống nhất cần thiết có diễn đàn hợp tác giữa cơ quan Hải quan và các Hiệp hội DN.

(责任编辑：Thể thao)