Nhìn lại thị trường suốt từ sau sự kiện Brexit đến nay,ứngkhoántuầnCuộcđuakhôngcânsứtỷ số bóng đá hồi hôm VN-Index đã tăng đạt đỉnh ở quanh 680 điểm. Thị trường đã có 2 lần thử thách vượt qua ngưỡng này và không thành. Cuối tuần qua là cơ hội thứ 3 để chỉ số thực hiện “giấc mơ” 700 điểm.

Tuy nhiên trước khi “mơ mộng” đến chỉ số sẽ lên bao nhiêu, không nhiều nhà đầu tư chú ý đến một thực tế là có rất ít cổ phiếu có khả năng đạt được đỉnh cao mới, kể cả khi VN-Index bứt phá thành công qua 680 điểm. Đơn giản là phần lớn cổ phiếu đang lẹt đẹt ở mức giá rất thấp, mặc dù VN-Index đang ở sát đỉnh cao cũ.

VN-Index chỉ là một chỉ báo đại diện, trong khi việc đặt cược của nhà đầu lại nhằm vào cổ phiếu. Cổ phiếu giống như những con ngựa trong cuộc đua. Vậy thì sức mạnh của những con ngựa mới là điều cần chú ý.

Những con ngựa ô

VN-Index cuối tuần qua đang có mức 674,09 điểm, trong khi mức đóng cửa cao nhất của chỉ số trong lần đạt đỉnh đầu tiên ngày 13/7 là 675,12 điểm. Mức đóng cửa trong lần kiểm tra đỉnh lần thứ hai ngày 31/8 là 674,63 điểm.

Rõ ràng là mức chênh lệch về điểm số giữa các đỉnh của VN-Index không đáng kể, thậm chí có thể nói là tương đương. Thế nhưng các cổ phiếu lại không có sức mạnh tương đồng như VN-Index. Nói cách khác, khi chỉ số phục hồi lại đỉnh cao cũ thì có cổ phiếu giảm sâu hơn, có cổ phiếu lình xình ở mức rất thấp so với đỉnh và có cổ phiếu vượt đỉnh của chính nó tương ứng với đỉnh của VN-Index.

Những cổ phiếu vượt đỉnh sớm trước cả VN-Index có thể xem là những “con ngựa ô” của vòng đua. Rõ ràng là khi VN-Index còn mệt nhoài trong nỗ lực cố gắng vượt đỉnh thì các cổ phiếu này đã bứt phá xa hơn và nhanh hơn so với VN-Index. Đương nhiên sức mạnh đó sẽ đem lại lợi nhuận tốt hơn và an toàn hơn cho nhà đầu tư đặt cửa vào nó.

Đáng tiếc là không có nhiều những “con ngựa ô” như vậy. Ở góc độ này, thậm chí còn nên lo ngại cho chính VN-Index hay thị trường chung. Chỉ số tiến đến sát đỉnh cao cũ mà rất ít cổ phiếu đạt được điều tương tự tức là sức mạnh thật sự bên trong thị trường (thể hiện qua điểm số) có độ tin cậy không cao.

Chỉ báo về số lượng cổ phiếu đạt được đỉnh cao mới (New High/New Low) là một trong những chỉ báo quan trọng phản ánh sức mạnh. Ví dụ khi VN-Index sụt giảm tạo đáy mới mà rất ít cổ phiếu cũng tạo đáy mới tương tự, tức là cổ phiếu có sức mạnh và chỉ số chỉ bị kéo xuống bằng một vài cổ phiếu lớn. Điều ngược lại cũng đúng: Nếu VN-Index đạt được đỉnh cao mới mà rất ít cổ phiếu đạt được tương tự, tức là thị trường chỉ mạnh ở chỉ số, còn đa số cổ phiếu yếu.

Ngay trong các blue-chips có sức chi phối lớn đến thị trường như HSX30, cũng chỉ có được 7 “con ngựa ô”, tức là tỷ lệ 23,3%. Những cổ phiếu này cũng có sức mạnh khác nhau, nhưng đều tỏ ra mạnh hơn VN-Index.

Tiêu biểu trong số này là FPT. Cổ phiếu này tạo đỉnh đầu tiên tương đương với thời điểm VN-Index đạt 675,12 điểm hồi tháng 7 ở 43.400 đồng, sau đó điều chỉnh cùng nhịp với chỉ số. Tuy nhiên đến khi VN-Index kiểm tra lại đỉnh 674,63 điểm ngày 31/8, FPT lại vượt đỉnh 43.400 đồng thành công trong khi VN-Index thất bại. Kể từ đó, VN-Index vật vã để có thể kiểm tra lại đỉnh lần nữa thì FPT đã tăng hơn 8%.

GAS là cổ phiếu có vốn hóa rất lớn và thường là một trong số ít mã có biến động giá trùng với biến động của chỉ số. Tuy nhiên trong lần kiểm tra lại đỉnh giá lần thứ 3 tương đương với VN-Index, GAS lại mạnh hơn một chút và đã đột phá đỉnh trong khi chỉ số thì chưa.

Rổ HSX30 có vài mã khác thuộc dạng này như HPG, REE, NT2, KBC, CII. Rổ HNX30 có BCC, BVS, NTP. Tính chung trên sàn HNX có 30 cổ phiếu tương tự và ở HSX là 47 mã. Như thế trong 705 cổ phiếu giao dịch trên cả hai sàn – hay trên 700 con ngựa tham gia cuộc đua – chỉ có chưa tới 11% có triển vọng bứt phá mạnh hơn mặt bằng chung.

Nếu chặt chẽ hơn về tiêu chí thanh khoản, chẳng hạn yếu cầu trung bình trong tuần cổ phiếu phải có khối lượng giao dịch lớn hơn 10.000 đơn vị mỗi ngày thì số lượng cổ phiếu mạnh giảm xuống còn 60, hay 8,5% cổ phiếu trên thị trường.

Những cổ phiếu dự bị

Mặc dù có rất ít cổ phiếu đã bứt phá sớm và mạnh hơn VN-Index, nhưng không vì thế mà những cổ phiếu rớt lại vào nhóm dự bị lại là đồ vứt đi. Bất ngờ hoàn toàn có thể xảy ra vì cuộc đua ngựa khác thị trường chứng khoán ở chỗ: dòng tiền xoay vòng liên tục và cần có thời gian để dòng tiền luân chuyển.

Những cổ phiếu mạnh hơn thị trường đang đem lại lợi nhuận tốt hơn và sớm hơn ngay cả khi VN-Index chưa đột biến tăng. Đó sẽ là những mã tăng mạnh nhất, nhanh nhất khi thị trường bùng nổ thành công.

Điều đó không có nghĩa là các cổ phiếu yếu hơn thị trường sẽ không tăng. Vấn đề chính là không thể chắc chắn được đâu sẽ là cổ phiếu được dòng vốn quay lại. Có hai dạng cổ phiếu nằm trong danh sách dự bị: Dạng thứ nhất là cổ phiếu thật sự yếu, là những cổ phiếu thua lỗ, có vấn đề; Dạng thứ hai là những cổ phiếu bình thường, nhưng thiếu dòng tiền mạnh để có thể tăng giá.

Lấy ví dụ như VNM, một siêu cổ phiếu, hiện tại đang yếu hơn thị trường. Trong khi VNM tạo được đỉnh cao mới trong lần VN-Index kiểm tra đỉnh cuối tháng 8, nhưng hiện tại, khi chỉ số này quay lại đỉnh cũ thì VNM đang giảm so với đỉnh tới trên 10%.

Nhóm cổ phiếu ngân hàng cũng là những mã thất bại trong hiện tại, thậm chí có biểu hiện như những “con ngựa” què quặt trên đường đua! VCB trong lần thứ 2 VN-Index kiểm tra đỉnh, cổ phiếu này cũng kiểm tra đỉnh tương ứng. Tuy nhiên hiện tại VCB lại thấp hơn đỉnh tới hơn 20%. STB có đỉnh thứ nhất trùng với đỉnh đầu tiên của VN-Index nhưng lần thứ 2, STB tụt sâu hơn và càng lúc tụt càng sâu, hiện đã giảm so với đỉnh gần 22,8%. CTG, BID cũng không khác mấy, đang giảm so với đỉnh trên 16%.

Những cổ phiếu yếu hơn thị trường có hạn chế khá nhiều. Đầu tiên là sức mạnh chưa được chứng minh mà thực tế là đang yếu hơn thị trường. Thứ hai là phải chờ đợi dòng tiền quay lại một cách thụ động, sẽ có mã được đầu cơ trong vòng hai, có mã sẽ không được chú ý nên xác suất thắng lợi không cao. Thứ ba là nếu VN-Index bùng nổ vượt đỉnh, các cổ phiếu này có thể sẽ tăng, nhưng ngưỡng kháng cự quan trọng là đỉnh cao cũ đang chắn ngang.

Nói cách khác, các cổ phiếu trong danh mục dự bị hiện tại không thể gọi là tăng giá được, mà chỉ là phục hồi lại kiểm tra đỉnh cao cũ. Đó thật là một thất bại trong bối cảnh thị trường bùng nổ đạt được đỉnh cao mới.

Trọng Nghĩa

(责任编辑：Nhà cái uy tín)