Chấp nhận những thử nghiệm đột phá

Có một sự thống nhất rất lớn từ các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận về Dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tếđặc biệt chiều 22/11 tại Quốc hội,Đườngbăngđãsẵnsàngchocácđặbongda duc khi tất cả đều đồng tình với sự cần thiết ban hành luật, cũng như hình thành 3 đặc khu là Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc. Đồng thời, các đại biểu đồng tình với các nội dung đổi mới, đột phá về thể chế hành chính và chính sách vượt trội được áp dụng tại các đặc khu để từ đó tạo động lực và cực tăng trưởng mới cho nền kinh tế, có tính lan tỏa trong khu vực và cả nước, cũng như đưa đặc khu trở thành phòng thí nghiệm về thể chế.

Tất nhiên, vẫn còn những quan điểm khác nhau, nhất là liên quan đến 2 phương án tổ chức chính quyền đặc khu. Song nếu đặt lên bàn cân, đa số đại biểu vẫn nghiêng về phương án tổ chức chính quyền đặc khu theo hướng không có HĐND, UBND, thay vào đó là thiết chế Trưởng đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

Sự ủng hộ lớn đến nỗi, chính Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, khi thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo Luật giải trình trước Quốc hội đã không ngớt lời bày tỏ sự cảm ơn đối với sự ủng hộ này, cũng như cảm ơn các ý kiến phát biểu, góp ý hết sức tâm huyết, sâu sắc của các đại biểu, để từ đó có thể hoàn thiện Dự thảo Luật, trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp sau.

“Mô hình tổ chức chính quyền địa phương đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt chính là một trong những vấn đề quan trọng nhất, khó nhất và được các vị đại biểu Quốc hội quan tâm nhiều nhất về tính phù hợp với Hiến pháp và tính đột phá, đổi mới”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Đề xuất 2 phương án xây dựng mô hình chính quyền đặc khu và khẳng định cả 2 phương án đều phù hợp với Hiến pháp, song Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chính phủ ưu tiên lựa chọn phương án xây dựng thiết chế Trưởng đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Có tới 4 lý do được Bộ trưởng dẫn giải vì sao Chính phủ lại lựa chọn như vậy.

Vẫn phù hợp với Hiến pháp là một chuyện, chuyện khác là xây dựng mô hình chính quyền như phương án này sẽ tạo được sự đột phá về thể chế hành chính và tổ chức chính quyền địa phương; đồng thời đổi mới cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ công tác của chính quyền địa phương đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng, tổ chức chính quyền theo phương án này sẽ bảo đảm tổ chức bộ máy và nhân sự tinh gọn, nhanh nhạy, hiệu lực, hiệu quả; phù hợp với yêu cầu đặc biệt về phát triển kinh tế - xã hội của đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

“Đây cũng chính là sự thử nghiệm đổi mới bộ máy nhà nước theo Nghị quyết số 11-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định.

Trên thực tế, phát biểu tại Hội trường, đông đảo ý kiến của các đại biểu Quốc hội cũng đã khẳng định điều này. Đại biểu Nguyễn Minh Sơn (Tiền Giang) khẳng định, mô hình này gọn nhẹ, nhưng được phân cấp, phân quyền mạnh, đảm bảo tính tự chủ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt phát triển kinh tế một cách toàn diện, mạnh mẽ.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP.HCM), từ kinh nghiệm của TP.HCM trong xây dựng chính quyền đô thị, trong đó có thí điểm không tổ chức HĐND ở tất cả các quận, huyện, phường trong thời gian qua để khẳng định, phương án thiết chế Trưởng đơn vị là có tính khả thi và mang tính đột phá.