Trang National Geographic đã liệt kê một số loài động vật ký sinh có khả năng điều khiển trí nãocủa vật chủ để tìm môi trường thuận lợi nhất cho chúng sinh sống.

Ong vò vẽ Costa Rican cái

Loài ong vò vẽ Costa Rican điều khiển trí não con nhện vật chủ bằng cách tiết ra một chất hóa hoc. Ảnh minh họa

Giống cái của loài ong vò vẽ Costa Rican,Điềukhiểntrínãudinese đấu với monza tên khoa học là Hymenoepimecis argyraphaga, sẽ đẻ trứng lên phần bụng của loài nhện Plesiometa argyra, sau khi sống cách xa vật chủ vài tuần, ấu trùng của ong vò vẽ Costa Rican tiết ra một loại chất hóa học khiến con nhện xấu số phải giăng mạng nhện mới, tuy nhiên chiếc mạng mới này không phải là để dành cho con vật tạo ra nó mà sẽ trở thành kén cho ấu trùng ong sau khi chúng “chén” con nhện vật chủ.

Ong vò vẽ jewel cái

Loài gián trở thành "người trông trẻ" do bị điều khiển trí não. Ảnh Live Science

Khi ong vò vẽ jewel cái đến kỳ sinh sản, chúng sẽ khiến loài gián trở thành “trông trẻ” cho ấu trùng ong. Đầu tiên, ong vò vẽ jewel trích độc tố khiến chân trước của con gián bị tê liệt, sau đó trích thẳng độc tố vào đầu, độc tố này sẽ ngấm vào cơ quan cụ thể trong não gián có chức năng điều khiển chuyển động. Một khi con gián không thể tự mình di chuyển, ong vò vẽ sẽ điều khiển gián bằng phần râu, khiến chúng chui vào hang trong lòng đất, tại đây, ong vò vẽ bắt đầu đẻ trứng lên vật chủ rồi ấu trùng ong vò vẽ sẽ từ từ ăn dần con gián trong vài ngày và trở thành ong vò vẽ trưởng thành sau một tháng. 

Sán lá gan lancet

Sau khi bị điều khiển trí não, con kiến bò lên ngọn cỏ chờ bị ăn. Ảnh minh họa

Sán lá gan lancet trưởng thành ký sinh trong gan của các loài động vật ăn cỏ như bò, sau đó trứng của loài động vật ký sinh này sẽ thoát ra ngoài theo phân bò rồi bị ốc sên ăn phải. Đến thời điểm trứng sán nở ra, ốc sên sẽ bao bọc chúng trong một túi nang và khạc ra ngoài cùng nước nhầy, lúc này con kiến xấu số nào ăn phải chúng sẽ bị xâm nhập vào não và buộc phải trèo lên ngọn cỏ để chờ động vật ăn cỏ ăn phải. Bằng cách này loài sán lá gan có thể ký sinh vào gan của các loài động vật ăn cỏ và tiếp tục vòng đời của mình.

Sán Euhaplorchis californiensis

Sán Euhaplorchis californiensis điều khiển trí não vá killifish nhờ một loại chất hóa học. Ảnh minh họa

Loài sán Euhaplorchis californiensis bắt đầu vòng đời trong bụng ốc sên sừng đại dương, tại đây chúng sinh ra ấu trùng rồi chọn cá killifish là vật chủ tiếp theo. Một khi chúng bám được vào cá killifish chúng sẽ ký sinh vào mang cá và len lỏi vào não cá, tuy nhiên đây vẫn chưa phải là điểm dừng cuối cùng của loài vật có khả năng điều khiển trí não này. Ruột của chim nước mới là môi trường thuận lợi để chúng sinh sản vì vậy sán Euhaplorchis californiensis tiết ra một loại chất hóa học khi ở trong não cá killifish, khiến loại cá này nhảy mạnh khỏi mặt nước để thu hút sự chú ý của loài chim. Sau khi cá bị chim ăn, sán Euhaplorchis californiensis xâm nhập được vào ruột của chim nước và bắt đầu quá trình giao phối sinh sản. Cuối cùng, trứng sán quay trở lại nước, ốc sên sừng ăn vào và bắt đầu vòng đời mới của mình.  

Giun tròn Hairworn 

Dế bị giun tròn Hairworn điều khiển trí não để đưa chúng xuống dưới nước. Ảnh Live Science

Giun tròn Hairworn ký sinh trên các loại côn trùng sống trên cạn như loài dế, nhưng ấu trùng của chúng thì cần phải quay lại môi trường nước để sinh sản. Các nhà nghiên cứu cho biết, loại giun này tiết ra một chất hóa học có khả năng điều khiển trí não của dế, khiến chúng di chuyển về phía có ánh sáng sau đó nhảy xuống nước và chết đi, lúc này giun trong Hairwon sẽ nổi lên mặt nước và chờ đợi nạn nhân tiếp theo. 

Đinh Ly

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)