Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Bùi Tư

Tại Việt Nam,ửaLuậtLaođộngCầncóchínhsáchtậndụngthờikỳdânsốvànhận định barca vs thời kỳ dân số vàng bắt đầu từ năm 2009 và kết thúc vào năm 2041. Để tận dụng được cơ hội này, các điều khoản trong dự thảo sửa đổi Bộ Luật lao động (BLLĐ) cần đảm bảo nâng cao chất lượng lao động và năng suất lao động thông qua giáo dục đào tạo và phát triển kỹ năng nghề.

Lao động thiếu kỹ năng và kiến thức

Trong 2 ngày 10 và 11/10, Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội và Quỹ Dân số Liên Hợp quốc (UNFPA) tổ chức hội thảo xây dựng BLLĐ (sửa đổi) từ góc nhìn các vấn đề dân số và bình đẳng giới. Trong ngày 10/10, các diễn giả, chuyên gia tập trung thảo luận về vấn đề xây dựng BLLĐ (sửa đổi) từ góc nhìn các vấn đề dân số.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Các vấn đề xã hội cho biết, dự án BLLĐ sửa đổi đã được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 và tiếp tục xem xét, cho ý kiến, nếu đạt chất lượng sẽ được thông qua tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV.

Đến nay, dự án BLLĐ đã được chỉnh lý tương đối nhiều so với dự thảo Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7. Theo đó, BLLĐ dự kiến sẽ quy định 10 nội dung mới có lợi hơn đối với người lao động và 6 nội dung mới đối với người sử dụng lao động, bảo đảm cho sự phát triển quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ.

Cho biết về lực lượng lao động tại Việt Nam hiện nay, bà Vũ Thị Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động Tổng cục Thống kê thông tin: Đến quý III/2019, lực lượng lao động trên 15 tuổi của Việt Nam là 55,7 triệu người, trong đó nữ chiếm 47,8%, nam chiếm 52,2%. Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu về tỷ lệ phụ nữ tham gia lực lượng lao động.

Trong số 55,7 triệu lao động có 12,7 triệu người đã qua đào tạo, chiếm tỷ lệ 22,9%. 54,6 triệu lao động có việc làm, tập trung ở các lĩnh vực dịch vụ, nông lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng. Có 1,11 triệu người từ 15 tuổi trở lên thất nghiệp.

Bà Lê Thị Phương Mai - chuyên gia UNFPA cho biết, Việt Nam đang trong giai đoạn dân số vàng, tức là giai đoạn lực lượng lao động trẻ tăng mạnh, tỷ lệ dân số dưới 15 tuổi dưới 30%, tỷ lệ dân số 65 tuổi trở lên dưới 15%.

Theo bà Mai, cơ hội dân số vàng chỉ xảy ra một lần trong lịch sử. Đối với Việt Nam, dân số vàng xảy ra trong giai đoạn 2009 - 2041.

“Cơ hội dân số vàng là một cơ hội tiềm tàng, có tác động đến thành công hoặc thất bại trong tăng trưởng và phát triển kinh tế của một quốc gia. Cơ hội dân số vàng chỉ có thể trở thành hiện thực và đóng góp cho tăng trưởng và phát triển kinh tế khi một nước có các chính sách kinh tế, giáo dục, y tế và quản trị tốt” - bà Mai nhấn mạnh.

Cũng theo bà Mai, các nghiên cứu quốc tế cho thấy không phải quốc gia nào cũng thành công trong việc chuẩn bị và tận dụng cơ hội dân số có một không hai này.

Tại Việt Nam, tuy có một lực lượng lao động trẻ dồi dào và ngày càng tăng, nhưng trình độ tay nghề và chuyên môn kỹ thuật thấp, chưa đáp ứng cho định hướng phát triển của đất nước là công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Cùng với đó, các chương trình giáo dục và đào tạo, đặc biệt đào tạo nghề vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường lao động. Tình trạng thất nghiệp cao trong thanh niên, đặc biệt là những người tốt nghiệp ở các trường cao đẳng, đại học, là vấn đề báo động với thị trường lao động. Điều này cho thấy một lực lượng lao động khá lớn vấn còn thiếu kỹ năng và kiến thức để đáp ứng nhu cầu thị trường. Hơn nữa, bất bình đẳng trên thị trường lao động là một cản trở cho sự phát triển và tiến bộ của phụ nữ.

Ngoài ra, năng suất lao động còn thấp. Việc đầu tư cho nghiên cứu và phát triển quá thấp khiến cho việc cải tiến trong sản xuất còn yếu, dẫn đến năng suất lao động thấp. Lực lượng lao động thiếu kỹ năng và năng suất lao động thấp sẽ khiến nền kinh tế dễ rơi vào bẫy với các hoạt động giá trị thấp và tỷ lệ tăng trưởng thấp.

Cần có điều khoản gắn kết đào tạo nghề với doanh nghiệp

Từ những phân tích trên, bà Mai khuyến nghị, dự thảo BLLĐ (sửa đổi) cần đảm bảo nâng cao chất lượng lao động và năng suất lao động thông qua giáo dục đào tạo và phát triển kỹ năng nghề.

Các điều khoản của luật cần phản ánh được chính sách phát triển nguồn nhân lực, đảm bảo người lao động có điều kiện được đào tạo, đào tạo lại, đào tạo nâng cao tay nghề. Thông qua đó, hình thành đội ngũ lao động lành nghề, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và quốc tế. Đồng thời, chính sách phải tạo thuận lợi cho việc tự do dịch chuyển lao động từ các ngành nghề có năng suất thấp sang các ngành nghề có năng suất cao, tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh.

Bên cạnh đó, các quy định của luật cần phản ánh các điều kiện để gắn kết giữa các cơ sở đào tạo, dạy nghề và cơ sở sử dụng người lao động, đảm bảo đào tạo đáp ứng nhu cầu thị trường, đào tạo đáp ứng nhu cầu công việc, đòi hỏi kiến thức và kỹ năng kỹ thuật cao để đưa Việt Nam lên vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu.

Cũng bàn về vấn đề đào tạo nghề cho người lao động, ông Đào Tiến - Vụ trưởng Vụ Đào tạo thường xuyên của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp đề xuất, trong BLLĐ (sửa đổi) cần quy định chính sách về đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ kỹ năng nghề cho người lao động theo khung trình độ kỹ năng nghề quốc gia. Cùng với đó, luật cần quy định về ưu đãi đối với người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao hoặc đã được công nhận trình độ kỹ năng nghề quốc gia.

Ngoài ra, luật cũng cần quy định về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động về tham gia phát triển tiêu chuẩn theo kỹ năng nghề quốc gia, đánh giá, công nhận kỹ năng nghề quốc gia cho người lao động.../.

Bùi Tư

(责任编辑：Nhà cái uy tín)