Là hai con rạch lớn chảy qua TX.Thuận An, có chức năng tưới tiêu chủ yếu cho vườn cây ăn trái của người dân nhưng từ nhiều năm qua, rạch Vàm Búng (gọi tắt là rạch Búng) và rạch Chòm Sao đang bị ô nhiễm nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt của người dân!

 Dòng nước đen, bốc mùi hôi thối ở rạch Chòm Sao Ảnh: N.HẬU

“Ngộp thở” vì mùi hôi!

P.V tìm đến khu chợ nằm sâu trong KP.Hưng Lộc, P.Hưng Định vào buổi sáng nhưng chợ rất vắng người. Để vào trong chợ, buộc phải ngang qua một cống thoát nước, nhưng người qua lại phải bịt mũi, nhăn mặt vì mùi hôi thối bốc lên từ dòng nước đen kịt đang tuôn chảy ở rạch Chòm Sao. Cụ bà gần 80 tuổi (xin giấu tên) bức xúc: “Có sống ở đây mới thấu hiểu được nỗi khổ của người dân! Hôi thối chịu không nổi! Nhà tôi ở gần con rạch này nên sáng mở cửa ra là mùi hôi từ phía dưới rạch xộc thẳng lên! Để ý thì thấy, vào lúc sáng sớm và chập tối thì nước xả qua con rạch này chuyển từ màu “nước vo gạo” có mùi hôi hăng hắc”! Cùng góp lời với bà cụ, chị Lê Thị X., tiểu thương nói: “Tôi từ TP.Thủ Dầu Một xuống đây bán hàng chỉ có 2 ngày thứ sáu và chủ nhật hàng tuần cũng không chịu nổi mùi “trứng thối” từ nước xả ra con rạch này, huống chi là bà con sinh sống ở đây! Khoảng 6 giờ sáng nay, nước con rạch đang trong thì đột nhiên chuyển sang màu trắng đục, cùng với đó là mùi hăng hắc bốc lên làm mắt cay xè!”.

Dòng nước “chết” có màu đen ở rạch Búng Ảnh: N.HẬU

Khi biết có P.V đến tìm hiểu sự việc, một số người dân sống dọc theo rạch Búng tập trung để nói lên bức xúc. Anh Thành, ngụ KP.Thạnh Quý, P.An Thạnh lên tiếng: “Gia đình tôi có trồng gần hai trăm cây măng cụt, lúc trước còn nhờ vào nước của rạch Búng này để tưới vườn cây nhưng bây giờ nước “chết” như vậy thì đâu còn dám sử dụng! Nhà bỏ tiền khoan giếng ngầm nhưng nước ngầm ở đây cũng… bị nhiễm phèn!”. Chị Nguyễn Thị Hằng cho biết thêm: “Mỗi khi triều cường, người dân ở đây khổ lắm! Mùi hôi thối với muỗi dày đặc đổ xô nhau “tấn công”! Chúng tôi mong chính quyền và ngành chức năng cho kiểm tra, nhanh chóng xử lý giúp đỡ cho người dân; chậm ngày nào thì chúng tôi lại khổ thêm ngày đó!”.

Ô nhiễm nghiêm trọng!

Rạch Vàm Búng có dòng chảy chính là rạch Búng và dòng chảy phụ là rạch Chòm Sao. Tổng chiều dài của hai con rạch này khoảng hơn 17km và diện tích lưu vực chiếm hơn 18km2; bao gồm toàn bộ P.Hưng Định, một phần P.An Phú, P.Thuận Giao, P.An Thạnh; một phần thuộc các phường Bình Hòa, Bình Nhâm, Bình Chuẩn và xã An Sơn.

Rạch Búng nằm trong hệ thống tiêu thoát nước chính của TX.Thuận An. Hiện nay, rạch tiếp nhận một lượng lớn nước mưa chảy tràn trong lưu vực và từ nhiều nguồn nước thải khác nhau, bao gồm ở các khu công nghiệp, đô thị và nông nghiệp phía Nam của tỉnh. Do đó, để bảo vệ chất lượng nguồn nước của rạch, UBND TX.Thuận An đã giao Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thực hiện đề tài “Nghiên cứu tác động do phát triển kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến chất lượng nước rạch Vàm Búng và đề xuất các biện pháp quản lý tổng hợp bảo vệ nguồn nước”; với thời gian thực hiện từ tháng 6-2012 đến tháng 9-2013, tổng kinh phí thực hiện gần 525 triệu đồng.

Qua kết quả thực hiện đề tài cho thấy, rạch Búng và rạch Chòm Sao đang chịu ô nhiễm từ 3 nguồn xả thải chủ yếu là nước thải công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt. Rạch Búng đang tiếp nhận 75 nguồn thải công nghiệp trong lưu vực, bao gồm cả KCN Việt Hương và 74 cơ sở sản xuất phân tán trong các khu dân cư. Trong đó, 56/75 cơ sở sản xuất có nước thải đổ xuống rạch Búng có nồng độ COD (nồng nộ C02), SS (chất lơ lửng) không đạt QCVN 40:2011/BTNMT. Cũng theo kết luận của đề tài, hai con rạch trên không còn khả năng tiếp nhận nước thải.

Cần sớm khắc phục

Qua đó, Phòng TN&MT cũng đã đề xuất các giải pháp thích hợp về công trình và phi công trình nhằm cải tạo, nâng cao chất lượng nước mặt lưu vực rạch Búng và rạch Chòm Sao. Trước tiên là phải phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm do hoạt động công nghiệp trong lưu vực rạch, thông qua việc bố trí các ngành nghề sản xuất công nghiệp, kiểm soát ô nhiễm do nước thải công nghiệp và đẩy mạnh tuần hoàn, tái sử dụng nước cho một ngành nghề công nghiệp điển hình trong lưu vực rạch, trên cơ sở đó mà phổ biến nhân rộng mô hình. Tiếp đó là nâng cao hiệu quả công tác thu gom chất thải rắn, nước thải trong sinh hoạt và công nghiệp trong lưu vực rạch; thông qua việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và phương thức thu gom… đồng thời, các cơ quan chức năng cần làm tốt công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức và trách nhiệm về bảo vệ môi trường cho người dân sống trong lưu vực này.

Trao đổi với P.V, ông Phan Thái Sơn, Phó Trưởng phòng TN&MT TX.Thuận An cho biết: “Hiện nay, Phòng TN&MT đang phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra các công ty và cơ sở sản xuất đóng trên lưu vực rạch Búng và rạch Chòm Sao; nếu cơ sở hay công ty nào qua kiểm tra phát hiện nước xả thải ra rạch không đạt tiêu chuẩn thì bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Mặt khác, nhằm cải thiện chất lượng nước trên hai con rạch này, UBND TX.Thuận An cần có kế hoạch đầu tư, triển khai hệ thống thu gom nước thải cho các khu dân cư; tổ chức cho vớt lục bình và nạo vét, khai thông dòng chảy cho các kênh, rạch trên địa bàn; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, xã, phường đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho các hộ dân sống quanh khu vực.

 NGUYỄN HẬU

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)