Khi nói về quan hệ tín dụng giữa ngân hàng và DN, nhiều ý kiến cho rằng, ngân hàng chưa nâng cao năng lực thẩm định vốn, còn năng lực hoạt động của DN yếu nên chưa đáp ứng nhu cầu của ngân hàng. Ông có bình luận gì về điều này?

DNVVN ở Việt Nam hầu hết là mới thành lập và vốn hoạt động đều là vốn tự có vay của bà con, bạn bè. Điều này hoàn toàn khác ở nước ngoài, DN khởi sự thường vay vốn ở những quỹ đầu tư mạo hiểm, sau giai đoạn này họ tiếp cận vốn của ngân hàng, ngân hàng chỉ hỗ trợ vốn ngắn hạn còn khi DN cần vốn trung dài hạn thì DN cổ phần hóa, lên thị trường chứng khoán. Đó là lộ trình huy động vốn phù hợp trên thế giới.

Ở Việt Nam, DN sau một thời gian thành lập và hoạt động thì tìm đến ngân hàng. Rõ ràng năng lực hoạt động của DN yếu và tài sản thế chấp chưa có nên điều này đặt ra áp lực lớn cho ngân hàng là phải tìm hiểu, nắm kỹ tình hình DN và dám đồng hành cùng DNVVN trong giai đoạn phát triển. Đến khi DN phát triển, có thị trường, có kinh nghiệm, năng lực tài chính tương đối tốt thì quan hệ tín dụng sẽ cải thiện hơn.

Ngân hàng nào cũng mong muốn cho khách hàng vay, hết tài sản thế chấp thì đến hình thức tín chấp, nhưng một nguyên nhân ngân hàng e ngại là xu hướng hình sự hóa các quan hệ kinh tế hiện nay mà quan hệ tín dụng giữa ngân hàng và DN là một quan hệ kinh tế thông thường. Có thể nói các ngân hàng đều coi các DNVVN là đối tác chiến lược cần gia tăng. Hầu hết DN là nhỏ nên thiếu kinh nghiệm trong quản lý thị trường và quản trị là đương nhiên. Do đó, dẫn đến các ngân hàng cũng phải cẩn trọng hơn.

Vậy ông nhận xét như thế nào về khâu hoàn thiện hồ sơ vay vốn của DN, một trong những yếu tố dẫn đến thành công hay thất bại khi vay vốn?

Hồ sơ vay vốn của DN gửi đến ngân hàng rất khác nhau. Ngoài những nội dung đáp ứng nguyên tắc cơ bản của quan hệ tín dụng, DN phải cung cấp nhiều nhất thông tin về DN mình và thông tin về phương án sản xuất kinh doanh cần vay vốn. Mỗi DN một đặc điểm, một lĩnh vực cũng như phương án kinh doanh khác nhau, do đó hồ sơ vay vốn sẽ khác nhau. Yêu cầu DN làm đúng ngay 1 lần là rất khó nên các ngân hàng phải nắm vững được hoạt động của DN để tư vấn cho khách hàng làm đúng hồ sơ thủ tục vay vốn ngân hàng thuận lợi nhất.

Trước đây việc tư vấn giúp khách hàng làm hồ sơ vay vốn là điều tế nhị. Nếu trong trường hợp xảy ra rủi ro, cán bộ ngân hàng dễ bị đánh giá là thông đồng với khách hàng nên tâm lý e ngại vẫn còn. Tuy nhiên hiện nay các cán bộ quan hệ khách hàng cũng không còn e ngại nhiều nữa, nhưng vẫn cần sự cải thiện từ hai phía.

Từ phía DN cần nâng cao trình độ quản trị nói chung và trình độ của cán bộ quan hệ với ngân hàng nói riêng. Cán bộ DN cần củng cố, nâng cao và nắm bắt nhiều hơn quy định của ngân hàng, tiếp thu một cách có chọn lọc ý kiến tư vấn của ngân hàng để làm sao hoàn thiện được hồ sơ, diễn đạt được mong muốn cũng như chứng minh được khả năng của DN với ngân hàng. Phía ngân hàng thì không còn cách nào khác là cán bộ ngân hàng phải nâng cao hiểu biết về hoạt động của DN cũng như chia sẻ, thông cảm với DN.

Để giải quyết thực trạng cán bộ ngân hàng còn e ngại trong quan hệ tín dụng, theo ông cần có cơ chế nào để cán bộ ngân hàng năng động hơn?

Mỗi cán bộ kinh doanh, tín dụng của ngân hàng khi làm việc đều có động lực và áp lực. Khi thấy được động lực kinh doanh từ phía DN thì cán bộ đó gia tăng được quy mô quan hệ với khách hàng DN, từ đó đem lại doanh số cho ngân hàng. Các ngân hàng đều có cơ chế động lực như tiền lương, tiền thưởng ghi nhận đánh giá thi đua, nhưng ngược lại trong một số trường hợp, nhiều ngân hàng cũng tạo ra áp lực, đưa ra các chỉ tiêu về doanh thu, cũng tạo ra áp lực đối với cán bộ. Trong một số trường hợp áp lực quá lớn dẫn đến cán bộ ngân hàng giảm bớt một số tiêu chí an toàn trong quan hệ, điều này có thể dẫn đến một số hệ quả không tốt sau này. Do đó, lãnh đạo một số ngân hàng cần cân bằng giữa áp lực và động lực một cách hợp lý để hoạt động kinh doanh ngân hàng được trôi chảy và an toàn cũng như thuận lợi cho DN.

Trong hoạt động của mình, BIDV dự kiến có những chương trình gì để hỗ trợ DN nâng cao khả năng tiếp cận vốn?

Ngoài những giải pháp sản phẩm cho DN, chúng tôi còn có chương trình nghiên cứu đặc điểm của DNVVN để thiết kế chính sách tín dụng phù hợp nhất. Thứ hai chúng tôi dự kiến thực hiện chương trình đào tạo cũng như tư vấn cho DN liên quan đến công tác tài chính, kế toán, làm sao để DN xây dựng được số liệu, dữ liệu về kinh doanh minh bạch, đáng tin cậy. Trên cơ sở đó đặt nền tảng để hai bên phát triển mối quan hệ lâu dài.

Trong 2 năm 2014, 2015 BIDV đã thực hiện khoảng 30 gói tín dụng dành cho DN trong các ngành nghề khác nhau, đặc biệt chúng tôi quan tâm đến DNVVN, các DN cùng hợp tác tham gia vào chuỗi giá trị để sản xuất kinh doanh bền vững và gắn kết với DN vệ tinh, bởi cho vay đơn lẻ trong lĩnh vực thủy sản khá rủi ro cho cả ngân hàng và DN. Trong thời gian vừa qua, một số DN thủy sản đã phát sinh vấn đề, dẫn đến thất bại, thậm chí phá sản bởi trong chuỗi liên kết không có sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà cung cấp, sản xuất và XK.

Ông có lời khuyên nào cho DNVVN khi vay vốn ngân hàng?

Lời khuyên cho DN là nếu DN khỏe thì nói khỏe, nếu DN còn yếu, nói yếu. Đối với ngân hàng, DN khỏe là điều mừng nhưng khi sức khỏe DN còn yếu cũng không phải không làm việc được mà quan trọng là biết được sức khỏe của DN đến đâu để đáp ứng đến đó.

Xin cảm ơn ông!

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)