Hoạt động XNK tại cảng Cát Lái. Ảnh: T.H

Đánh giá về ảnh hưởng của hiệp định thương mại tự do (FTAs) và hiệp định bảo hộ đầu tư (BITs) tới các chiến lược phát triển dài hạn của Việt Nam trong ngành chế biến thực phẩm và điện tử,ệpíthiểubiếtthôngtinvềbang xếp hạng u23 châu á ông Nguyễn Anh Dương, chuyên gia nghiên cứu, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, qua khảo sát các doanh nghiệp ngành thực phẩm và doanh nghiệp điện tử cho thấy, mức cắt giảm thuế quan đối với ngành điện tử khá nhanh và mạnh. Mặc dù có một loạt cam kết trong FTA, tuy nhiên, các cam kết theo hướng bảo hộ và đối xử bình đẳng hơn với nhà đầu tư nước ngoài so với doanh nghiệp trong nước. Đây là một trong những bất lợi đối với doanh nghiệp trong nước, vì doanh nghiệp điện tử phần nhiều rơi vào nhà đầu tư nước ngoài với nhiều thế mạnh về tài chính, công nghệ.

Tại hội thảo, các đại biểu đều tập trung bàn thảo xoay quanh chủ đề, sau các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã và đang kí kết, các chính sách hỗ trợ nền kinh tế còn lại gì và doanh nghiệp cần phải làm như thế nào để tồn tại, phát triển.

Đứng ở góc độ doanh nghiệp, ông Huỳnh Hữu Hạnh, Phó Chủ tịch thường trực Hội mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM chia sẻ, sau 11 năm đàm phán WTO, Việt Nam đã có những cam kết đa phương. Với những cam kết này, không gian chính sách hỗ trợ các ngành kinh tế còn gì ngoài sự tự lực cánh sinh của các doanh nghiệp. Khi chính phủ ký các FTA mới, có điều khoản hạn chế quyền hỗ trợ của Chính phủ thì các doanh nghiệp chế biến gỗ cũng không ảnh hưởng gì cả, miễn là các cam kết không cao hơn WTO.

Luật sư Nguyễn Văn Thắng cho rằng, tỷ lệ doanh nghiệp hiểu về các FTA rất thấp, điều này không thể đổ lỗi cho cơ quan Nhà nước cung cấp thông tin không đầy đủ mà Nhà nước đứng ra bảo hộ cho doanh nghiệp khi biết doanh nghiệp cần gì.

Cùng quan điểm này, bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO thuộc Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam đưa ra dẫn chứng, hiện đã có 8 FTA có hiệu lực và 6 FTA đang đàm phán. Từ năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số 06/2012/QĐ-TTg thiết lập cơ chế tham vấn giữa cơ quan đàm phán các hiệp định và doanh nghiệp. Mặc dù có những thông tin phải giữ kín trước khi đàm phán, tuy nhiên, đối với thông tin được công bố, các đoàn đàm phán đã có sự chia sẻ, tham vấn từ phía cộng đồng doanh nghiệp.

Tuy nhiên, theo bà Trang, các doanh nghiệp vẫn còn thiếu sự chủ động trong việc tìm hiểu thông tin liên quan đến cơ hội và thách thức đối với FTA. Điển hình, có đợt khảo sát ý kiến doanh nghiệp của cơ quan đàm phán liên quan đến các rào cản thương mại, nhưng không nhận được câu trả lời từ phía doanh nghiệp.

Từ thực tế trên, các doanh nghiệp kiến nghị, đối với công tác tham vấn, cần tăng cường sự chuẩn bị, mức độ tham gia và mức độ làm chủ của doanh nghiệp; cải cách môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, thiết kế các FTAs phù hợp và đảm bảo sự hài hòa giữa các FTAs với nhau; giữa các FTAs với yêu cầu phát triển công nghiệp trong nước. Đồng thời, tăng cường không gian chính sách nhằm hỗ trợ hiệu quả quá trình điều chỉnh cơ cấu của doanh nghiệp trong nước và cơ cấu lao động.

Về kiến nghị đối với các đoàn đàm phán về biệc pháp hỗ trợ doanh nghiệp, đại diện các doanh nghiệp, các hiệp hội mong muốn có nhiều thông tin liên quan đến các hiệp định được đàm phán. Đại diện Hội mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM cho rằng, cần thông tin kịp thời và chính xác cho hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp về diễn biến và những vướng mắc trong quá trình để doanh nghiệp cùng tham gia giải quyết. Bởi vì, theo vị đại diện này, Nhà nước chỉ là người đàm phán, cộng đồng doanh nghiệp là người thực hiện...

(责任编辑：Cúp C2)