(CMO) Từ lâu, khu vực ven biển được xem như “túi chứa” của dòng người di cư tự do, nhất là tuyến đê biển Tây. Họ đến theo mùa vụ khai thác ven biển, mưu sinh nhờ sản vật tự nhiên của rừng, của biển. Hầu hết trong số đó đều không đất đai canh tác, không tư liệu sản xuất và đông con, thất học. Trong “cuộc chiến” mưu sinh ấy, họ đang đối diện với muôn vàn khó khăn, nhất là trong mùa mưa bão như hiện nay.

Bám trụ mưu sinh

Trong mùa mưa bão, nhu cầu nơi ở an toàn càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Ông Lê Văn Tươi, một trong những hộ đang sống ngoài đê biển Tây thuộc Ấp 7, xã Khánh Tiến, huyện U Minh, bộc bạch, không đất đai thì đi đâu bây giờ, thôi thì cứ đánh liều ở như từ trước đến giờ vậy. Mặc dù sống ở đây hiểm nguy rình rập, nhưng khi được hỏi nguyện vọng có muốn vào các khu tái định cư tập trung để sinh sống thì ông tỏ ra không mặn mà.

Chưa có việc làm ổn định, cư dân vùng ven biển cứ bám rừng, bám biển mưu sinh.

Ông Tươi chia sẻ: “Tới đâu hay tới đó, vì cuộc sống mưu sinh hằng ngày nên gia đình tôi mới bám trụ lại đây, chứ đâu muốn đương đầu với sóng biển làm chi. Vào khu tái định cư mà không có việc làm thì cuộc sống sẽ càng khó khăn hơn".

Khu tái định cư Hương Mai được đầu tư hạ tầng đầy đủ, nhưng rất ít hộ vào định cư.

Khu tái định cư Hương Mai thuộc Ấp 7, xã Khánh Tiến, huyện U Minh, là 1 trong 3 điểm dân cư nằm trong dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư rừng phòng hộ biển Tây, được đầu tư xây dựng hoàn thành cách đây hơn 6 năm. Dự án đã cấp đất và hỗ trợ tiền di dời cho khoảng 240 hộ dân, nhưng đến nay chỉ có 71 hộ vào cất nhà; trong số đó có không ít hộ vào nhận đất, cất nhà không lâu đã sang bán, trở lại khu vực ven biển sinh sống.

Ông Nguyễn Châu Á, người dân khu tái định cư Hương Mai, cho biết: "Khi mới vào đây ở, mỗi người được nhận 1 nền nhà, ngang 7 m, dài 30 m, cùng với khoản tiền hỗ trợ di dời, ai cũng phấn khởi. Nhưng vì không tư liệu sản xuất, chỉ một thời gian ngắn, nhiều người đã bỏ đi nơi khác làm ăn hoặc quay lại bám rừng, bám biển kiếm sống".

Hiện nay, còn rất nhiều hộ dân sống ven rừng phòng hộ, ngoài đê biển Tây.

Ông Phạm Văn Cảnh cho biết, khi mới vào đây ở thì sướng thiệt, có đường, có điện, có nước sạch, nhưng không tìm ra kế sinh nhai, làm ra tiền để sống. Bà con tái định cư rất cần Nhà nước hỗ trợ đất sản xuất hoặc phương tiện để khai thác biển mới sống được.

Phó chủ tịch UBND xã Khánh Tiến Lâm Văn Vốn cho biết: "Địa phương đang rà soát lại những hộ nhận đất tại khu tái định cư Hương Mai đã lâu nhưng không vào cất nhà, nếu họ không thiết tha thì địa phương thu hồi, cấp cho những hộ nghèo không đất ở đang cần. Đồng thời, địa phương tiếp tục vận động các hộ còn lại đang ở ngoài rừng phòng hộ, ven biển vào nơi ở mới, an toàn".

Cần giải pháp căn cơ

Trưởng Phòng NN&PTNT huyện U Minh Phạm Văn Sóng cho biết, đa phần các hộ dân đều có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, sống bám biển. Nhưng vào khu tái định cư không có việc làm, chưa được hỗ trợ chuyển đổi nghề nên cuộc sống bấp bênh. Đó là thực trạng chung của các khu tái định cư trong tỉnh.

Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau Tô Quốc Nam cho biết, phần lớn hộ dân sống ven rừng, ven biển đều thiếu vốn, không đất sản xuất và không có nghề nghiệp ổn định. Khi xây dựng các khu tái định cư cần bố trí đủ vốn để xây dựng hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Tranh thủ vốn từ các chương trình mục tiêu, dự án khác để hỗ trợ người dân vào ở, nhất là hỗ trợ phát triển sản xuất, đào tạo nghề. Nếu bài toán tạo sinh kế cho người dân được làm tốt thì sẽ thu hút dân ở.

Theo quy hoạch tổng thể, giai đoạn 2006-2015, tỉnh xây dựng 35 cụm, tuyến dân cư mới với tổng diện tích hơn 945 ha. Khi hoàn thành sẽ bố trí, ổn định chỗ ở cho hơn 13.800 hộ dân ở những vùng sạt lở và vùng có nguy cơ thiên tai cao vào nơi an toàn. Do nguồn vốn hỗ trợ cấp “nhỏ giọt” từ Trung ương nên đến nay tỉnh chỉ hoàn thành 4 dự án để bố trí cho hơn 1.200 hộ dân.

Tình trạng biến đổi khí hậu, sạt lở xảy ra ngày càng phức tạp và nghiêm trọng hơn, trong giai đoạn 2016-2020 và lộ trình đến năm 2025, Cà Mau cần khoảng 1.400 tỷ đồng để di dời thêm gần 4.800 hộ dân ở những nơi có nguy cơ thiên tai cao vào sinh sống ổn định tại các cụm, tuyến dân cư mới.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử cho biết, về lâu dài, tỉnh quy hoạch, xây dựng các khu tái định cư để di dời dân đúng như nguyện vọng mà bà con mong muốn. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn. Vì vậy, tỉnh đề xuất Chính phủ, bộ, ngành Trung ương hỗ trợ thêm nguồn vốn để thực hiện các dự án di dân, tái định cư, đặc biệt ở những khu vực cấp bách. Trước mắt, các địa phương đã được bố trí khu tái định cư phải sớm rà soát, thống kê chặt chẽ số hộ dân đang sinh sống, số hộ đã bỏ đi, số hộ có nhu cầu chuyển vào khu tái định cư... để có hướng giải quyết kịp thời. Đặc biệt, quan tâm công tác chuyển đổi ngành nghề, dạy nghề, giới thiệu việc làm... để ổn định cuộc sống cho cư dân ven biển./.

Trung Đỉnh

(责任编辑：Nhà cái uy tín)