Nhiều dự án giao thông mang lại bộ mặt mới cho các địa phương.

Sẽ bố trí đủ vốn của cả giai đoạn

Trên cơ sở Nghị quyết số 100/2015/QH13 của Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư các CTMTQG giai đoạn 2016 - 2020; Nghị quyết điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020,ầnxửlývàcôngkhaitráchnhiệmnhữngngườiđứngđầbảng xếp hạng fifa châu âu tổng mức ngân sách trung ương (NSTW) phê duyệt thực hiện 2 CTMTQG (Xây dựng nông thôn mới và Giảm nghèo bền vững) lần lượt là hơn 63.155 tỷ đồng và hơn 42.097 tỷ đồng.

Giai đoạn 2016 - 2019, tổng mức NSTW bố trí cho CTMTQG Xây dựng nông thôn mới là hơn 37.900 tỷ đồng, đạt khoảng 60% tổng mức phê duyệt và CTMTQG Giảm nghèo bền vững là hơn 32.278 tỷ đồng, đạt khoảng hơn 76% tổng mức phê duyệt.

Việc đảm bảo bố trí kinh phí cho CTMTQG Xây dựng nông thôn mới đã mang lại bộ mặt mới cho nông thôn Việt Nam. Số lượng các xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới vượt mục tiêu kế hoạch 5 năm. Một số chỉ tiêu chủ yếu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới đều vượt so với mục tiêu 5 năm giai đoạn (2016 -2020).

Đối với CTMTQG Giảm nghèo bền vững, nhờ đảm bảo bố trí đủ kinh phí, giai đoạn 2016 -2018, tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước đã giảm 1,55%/năm, vượt mục tiêu đề ra. Trong đó, tỷ lệ số hộ nghèo thiếu hụt đa chiều có xu hướng giảm mạnh hơn trong tổng số tỷ lệ hộ nghèo chung của cả nước. Đến cuối năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo cả nước giảm còn khoảng dưới 4%, đạt mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng khóa XII đề ra.

Trong năm 2020, dự kiến sẽ bố trí để hoàn thành tổng mức kinh phí được Quốc hội phê duyệt cho 2 CTMTQG này.

Chậm giải ngân làm giảm ý nghĩa nhân văn của CTMTQG

Trong dự toán chi thực hiện CTMTQG, Chính phủ cố gắng bố trí đủ kinh phí và dự kiến sẽ hoàn thành 100% tổng mức kinh phí đã được Quốc hội phê duyệt. Đây là một nỗ lực lớn trong bối cảnh ngân sách còn gặp nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là việc giải ngân các dự án CTMTQG tại các địa phương trong những năm qua còn chậm. Trên thực tế, công tác phân bổ, giao dự toán thực hiện các CTMTQG ở địa phương chậm so với quy định, thực hiện rải rác, không tập trung. Theo quy định, phải thực hiện phân bổ và báo cáo về Bộ Tài chính trước 31/3 hàng năm, nhưng nhiều địa phương phải đến 31/5 mới giao hết số vốn CTMTQG xây dựng nông thôn mới cho từng dự án.

Một số địa phương chưa quyết liệt đẩy nhanh tiến độ trong tổ chức thực hiện do tâm lý chủ quan, dẫn đến tỷ lệ giải ngân kế hoạch vốn của năm đạt thấp. Nhiều địa phương không thực hiện quy định về phân cấp CTMTQG trên địa bàn cấp xã theo quy định, nên hàng năm HĐND cấp tỉnh vẫn phải thông qua kế hoạch vốn đầu tư chi tiết tới từng dự án, công trình của từng xã, dẫn tới chậm giao kế hoạch vốn đầu tư và giải ngân vốn đầu tư.

Trước đây, giai đoạn 2011 -2015 có 16 CTMTQG, song do mục tiêu của các chương trình quá rộng, bố trí nguồn lực chưa bảo đảm, tổ chức thực hiện có những hạn chế dẫn đến hiệu quả thực hiện nhiều chương trình chưa cao. Để tập trung được nguồn lực, khắc phục được sự dàn trải và tạo điều kiện để tổ chức có hiệu quả các CTMTQG, Quốc hội đã cắt giảm xuống còn 2 chương trình.

Tuy nhiên, việc chậm trễ giải ngân sẽ làm giảm ý nghĩa của chương trình mang nhiều ý nghĩa nhân văn này. Tại kỳ họp Quốc hội vừa qua, nhiều đại biểu Quốc hội đã tỏ thái độ gay gắt đối với việc giải ngân chậm, đặc biệt là đối với 2 CTMTQG. Nhiều đại biểu đồng tình cho rằng, việc giải ngân vốn đầu tư công chậm chủ yếu do khâu tổ chức thực hiện chứ không phải vướng mắc do luật. Chậm từ công tác lập quy hoạch, kế hoạch dự án thực hiện thiếu chủ động, không sát với nhu cầu thực tế chủ trương. Cùng với đó, việc đầu tư, lập dự án cũng còn nhiều bất cập. Việc lựa chọn đơn vị tư vấn năng lực yếu; cơ quan có trách nhiệm thẩm tra, thẩm định thiếu kinh nghiệm dẫn đến dự án phải điều chỉnh nhiều lần, gây chậm trễ.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, việc Chính phủ bố trí đủ nguồn cho các CTMTQG trong bối cảnh ngân sách còn gặp rất nhiều khó khăn, là cố gắng không nhỏ, nhằm cải thiện tình trạng đói nghèo, đổi mới bộ mặt nông thôn. Do đó, khi đã bố trí đủ nguồn, thì việc tiêu tiền ra sao lại là vấn đề quan trọng không kém. Ông cho rằng, Chính phủ cần có giải pháp mạnh hơn nữa để chữa căn bệnh trì trệ trong giao kế hoạch vốn, chậm giải ngân vốn đầu tư công cho các dự án nói chung và các dự án thuộc CTMTQG nói riêng. Bên cạnh việc cần làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm và công khai những người đứng đầu để giải ngân chậm, giải ngân không hết vốn phân bổ theo kế hoạch của năm tài chính, thì cần phải kịp thời điều chuyển vốn cho các dự án giải ngân tốt và có nhu cầu về vốn.

Minh Anh

(责任编辑：Cúp C2)