Từ ngày16/9,Đắnđovớilãisuấty le nha cai1 Ngân hàng Nhà nước đã chính thức điều chỉnh giảm lãi suất điều hành theo quyết định số 1870/QĐ-NHNN ngày 12/9/2019.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) mới có động thái giảm nhẹ lãi suất điều hành. Tuy nhiên, lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại chưa hẳn sẽ giảm theo.

Xu thế cắt giảm

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) ngày 18/9 đã quyết định hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của nước này. Đồng thời, cơ quan này cũng phát tín hiệu có thể không cắt giảm thêm lãi suất trong thời gian tới.

Theo đó, lãi suất tham chiếu cho vay qua đêm được FED giảm 0,25 điểm phần trăm, về khoảng 1,75 - 2%. Mức giảm này không nằm ngoài dự báo và đây là đợt giảm lãi suất thứ hai của FED trong năm nay.

Trước đó, ngày 12/9, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng đã quyết định giảm lãi suất và mua lại trái phiếu nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực châu Âu. Cụ thể, ECB đã hạ lãi suất tiền gửi xuống thấp kỷ lục, từ -0,4% xuống -0,5%. Động thái này tiếp diễn xu thế giảm lãi suất đã diễn ra từ trước đó ở nhiều ngân hàng trung ương khác.

“Thanh khoản ngân hàng đang ổn, lãi suất huy động từ tổ chức kinh tế và dân cư chỉ tăng với tiền gửi trung, dài hạn và xuất hiện ở ngân hàng nhỏ nên không mang tính đại diện cho cả thị trường. Do đó, việc tiếp tục giảm lãi suất là chưa cần thiết trong giai đoạn hiện nay”.

TS. Bùi Quang Tín, chuyên gia ngân hàng

Về xu thế giảm lãi suất này, NHNN nhận xét, thời gian gần đây, kinh tế thế giới diễn biến kém thuận lợi hơn, nhiều ngân hàng trung ương các nước, trong đó có FED, ECB đã giảm lãi suất điều hành. Mặt khác, kinh tế vĩ mô trong nước tiếp tục ổn định, với lạm phát được kiểm soát, thị trường tiền tệ, ngoại hối diễn biến ổn định.

Do đó, tại Quyết định số 1870/QĐ-NHNN ngày 12/9/2019 về lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng, NHNN quyết định điều chỉnh giảm lãi suất từ ngày 16/9/2019.

Cụ thể, giảm lãi suất tái cấp vốn từ 6,25%/năm xuống 6%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 4,25%/năm xuống 4%/năm; giảm lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng từ 7,25%/năm xuống 7%/năm. Giảm lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở từ 4,75%/năm xuống 4,5%/năm.

Nên giảm tiếp hay không?

Trước khi giảm lãi suất, NHNN đã từng có những động thái khác để giảm giá vốn vay trên thị trường tiền tệ. Cách đây 2 tháng, lãi suất tín phiếu cũng đã được NHNN điều chỉnh giảm từ 3% về 2,75%/năm.

Trước đó, NHNN đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại nhà nước tiên phong giảm lãi suất cho vay với các nhóm ngành ưu tiên tới 2 lần kể từ đầu năm đến nay. Đồng thời, cơ quan điều hành chính sách tiền tệ cũng tuyên bố sẽ xử lý nghiêm các ngân hàng thương mại chạy đua tăng lãi suất huy động, trong đó gồm cả việc cắt giảm tăng trưởng tín dụng; kiểm soát chặt chẽ các hoạt động cho vay bất động sản và đầu tư trái phiếu bất động sản…

Theo đánh giá của Bộ phận nghiên cứu thuộc Công ty Chứng khoán SSI, động thái điều hành đó thể hiện sự tăng cường kiểm soát dòng chảy tín dụng và chủ trương giảm mặt bằng lãi suất để hỗ trợ cho các doanh nghiệp của NHNN. Nếu có sự đồng lòng của các ngân hàng thương mại nhà nước và các ngân hàng thương mại cổ phần lớn thì mục tiêu giảm lãi suất vẫn có thể đạt được thông qua các biện pháp kỹ thuật mà chưa cần phải dùng đến biện pháp nới lỏng, bơm tiền vào nền kinh tế.

Tương đồng quan điểm này, TS. Bùi Quang Tín - chuyên gia ngân hàng nói: “Động thái giảm lãi suất điều hành không chỉ phù hợp với xu hướng từ bên ngoài, mà còn phát đi tín hiệu tổ chức tín dụng có khả năng giảm thêm lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp như cam kết đã đưa ra từ đầu năm là nỗ lực ổn định lãi suất cho vay và giảm lãi suất khi có điều kiện”.

Về một số ý kiến cho rằng, NHNN nên tiếp tục giảm lãi suất điều hành để hỗ trợ thị trường, theo TS.Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế trưởng của ngân hàng BIDV, điều này là không cần thiết và không phù hợp, bởi lẽ, lãi suất điều hành không liên thông nhiều với lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại và việc giảm lãi suất hơn nữa có thể ảnh hưởng đến lạm phát và các mục tiêu vĩ mô khác.

Cũng phân tích về vấn đề này, ông Bùi Quang Tín cho rằng, mặt bằng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đang chỉ hơn 3%/năm cho thấy thanh khoản ngân hàng đang ổn, còn lãi suất huy động từ tổ chức kinh tế và dân cư chỉ tăng với tiền gửi trung, dài hạn và xuất hiện ở ngân hàng nhỏ nên không mang tính đại diện cho cả thị trường. Do đó, việc tiếp tục giảm lãi suất là chưa cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Từ góc độ tác động đến tỷ giá, theo chuyên gia kinh tế Đinh Tuấn Minh - Giám đốc nghiên cứu Công ty Nghiên cứu thị trường VietAnalytics, việc giảm lãi suất khiến nhiều người nghĩ đến mục tiêu tăng cung tiền cho nền kinh tế, nhưng ở thời điểm này, nhiều khả năng NHNN giảm lãi suất để gián tiếp làm giảm áp lực của tỷ giá VND so với các đồng tiền khác.

“Nhiều tháng qua, đồng tiền của nhiều nước đã giảm giá còn VND vẫn giữ tỷ giá khá ổn định so với các đồng tiền khác. Điều này tạo áp lực với hàng xuất khẩu. Trong khi đó, việc giảm giá VND có thể phải đối mặt với nguy cơ bị gắn mác thao túng tiền tệ. Do đó, giảm lãi suất là cách làm khôn khéo hiện nay” - ông Minh nhận định.

Cũng theo vị chuyên gia này, dù việc giảm lãi suất này sẽ không gây áp lực quá lớn với mục tiêu kiềm chế lạm phát và các yếu tố khác của kinh tế vĩ mô, tuy nhiên, chắc chắn dòng vốn đổ vào thị trường sẽ mạnh mẽ hơn và có thể đẩy tăng trưởng tín dụng mạnh lên. Do đó, kiểm soát cung tiền chặt chẽ, tránh đổ tiền vào các lĩnh vực rủi ro là việc cần thiết để động thái giảm lãi suất mang lại hiệu quả tối ưu cho nền kinh tế.

Thanh An

(责任编辑：Thể thao)