Thị trường chứng khoán phái sinh chính thức khai trương ngày 10/8/2017.

Xung quanh vấn đề này,ịtrườngchứngkhoánpháisinhvànhữngconsốbiếtnóket qua union berlin phóng viên TBTCVN đã có cuộc trao đổi với TSKH. Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hội đồng quản trị Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).

PV: Thưa ông, TTCK phái sinh chính thức vận hành là một cột mốc quan trọng trên TTCK Việt Nam. Ông có thể cho biết kết quả hoạt động và đánh giá về sự thành công bước đầu của thị trường này từ khi vận hành đến nay?

- Ông Nguyễn Thành Long: Sau hơn 4 tháng đi vào hoạt động, thị trường phái sinh đã có bước tăng trưởng tốt và ổn định. Tính đến hết ngày 15/12/2017, tổng khối lượng giao dịch (KLGD) đạt 946.326 hợp đồng, tổng giá trị tính theo quy mô danh nghĩa hợp đồng đạt hơn 81 nghìn tỷ đồng. Bình quân khối lượng giao dịch đạt 10.399 hợp đồng/phiên, giá trị giao dịch đạt gần 900 tỷ đồng/phiên, tăng tương ứng xấp xỉ 21 và 24 lần so với phiên giao dịch đầu tiên. Giao dịch trên thị trường tập trung vào các hợp đồng ngắn hạn, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Như vậy, thanh khoản thị trường phái sinh từ ngày đầu thành lập đến nay đã tăng mạnh, đặc biệt, có những phiên tổng KLGD đã đạt tới con số gần 28.000 hợp đồng/phiên – đây là một con số rất lớn.

Ngoại trừ một số thị trường đặc biệt phát triển (Nhật Bản khoảng 1 triệu hợp đồng), thì ở một số thị trường trong khu vực, KLGD bình quân/phiên cũng chỉ dao động từ 130 nghìn đến 150 nghìn hợp đồng/phiên. Do vậy, việc đạt con số gần 28 nghìn hợp đồng/phiên chỉ trong vòng 4 tháng thị trường khai mở là một con số thực sự ấn tượng.

Cùng với đó, chúng tôi cảm nhận được rằng, cứ mỗi một tuần lại có một kỷ lục được phá vỡ; có nghĩa là KLGD tuần sau luôn vượt KLGD của tuần trước đó. Điều này thể hiện rất rõ xu hướng đi lên của thanh khoản.

Dòng tiền vào thị trường cũng rất tích cực, khi hợp đồng mở (OI) tháng sau luôn gấp đôi tháng trước. Tính đến 15/12/2017, khối lượng OI của toàn thị trường đạt 6.796 hợp đồng gấp 34 lần so với phiên giao dịch đầu tiên. Điều này không chỉ chứng minh dòng tiền tham gia ngày càng lớn, mà còn thể hiện được sự năng động hơn của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Ông Nguyễn Thành Long

Về quy mô, trong khoảng 4 tháng đầu, tổng giá trị giao dịch danh nghĩa của thị trường phái sinh đạt 70 nghìn tỷ đồng; trong khi con số này trên thị trường UPCoM là 24 nghìn tỷ đồng và hai sàn cổ phiếu niêm yết là 450 nghìn tỷ đồng. Như vậy, giá trị giao dịch danh nghĩa của thị trường phái sinh đã vượt thị trường UPCoM và bằng gần 1/6 thị trường cổ phiếu niêm yết. Điều này cho thấy sức hút dòng tiền của thị trường phái sinh là rất tích cực.

Và một điều đặc biệt hơn nữa khi so sánh về con số nhà đầu tư giữa thị trường cơ sở và phái sinh. Tính tới thời điểm hiện tại, số lượng tài khoản nhà đầu tư phái sinh đạt khoảng hơn 14 nghìn tài khoản, chỉ chiếm 0,8% so với tổng số tài khoản nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán (khoảng hơn 1,9 triệu tài khoản), nhưng lại chiếm khoảng 14,5% giá trị giao dịch danh nghĩa toàn thị trường cổ phiếu (70/480 nghìn tỷ đồng).

Tôi cho rằng, đây là những “con số biết nói” và chứng minh được sự tích cực của thị trường phái sinh từ ngày khai trương tới nay.

PV: Một số ý kiến cho rằng, thị trường phái sinh trong thời gian qua chủ yếu là sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân với mục đích kiếm lời, còn mục tiêu cơ bản của thị trường này là công cụ phòng ngừa rủi ro vẫn chưa được thể hiện. Quan điểm của ông về ý kiến này thế nào?

- Ông Nguyễn Thành Long: Theo dõi thị trường chúng ta thấy rằng, cứ tuần nào thị trường cơ sở và VN-Index biến động mạnh, thì khối lượng giao dịch trên thị trường phái sinh cũng rất lớn. Mặc dù chưa phản ánh được tất cả, nhưng điều này phần nào cho thấy, phái sinh đã và đang dần trở thành công cụ phòng ngừa rủi ro cho nhiều nhà đầu tư đang tham gia giao dịch. Bởi bản chất hai thị trường này là có tính liên thông, tỷ lệ thuận với nhau về mặt diễn biến. Tôi cho rằng, đây là vai trò của phái sinh, khi góp phần giảm bớt biến động mạnh trên thị trường cơ sở.

Tuy nhiên, đây là thị trường mới, do đó vẫn phải cần thêm thời gian để khẳng định được vai trò phòng ngừa rủi ro của mình. Khi thị trường đủ mạnh số lượng nhà đầu tư tham gia, đặc biệt là nhà đầu tư tổ chức, thì vai trò này sẽ được thể hiện rõ nét hơn.

PV: HNX sẽ có giải pháp gì để tăng tính hấp dẫn cho thị trường phái sinh trong thời gian tới, thưa ông?

- Ông Nguyễn Thành Long: Mặc dù cho kết quả bước đầu rất tích cực, tuy nhiên, để thị trường phái sinh phát triển mạnh mẽ vẫn còn rất nhiều việc phải làm, bao gồm cả những giải pháp mang tính dài và ngắn hạn.

Thứ nhất, về bên cầu của thị trường: Như đã chia sẻ ở trên, quy mô của thị trường phái sinh phụ thuộc rất lớn vào sự tham gia của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư tổ chức. Do đó, chúng ta phải tiếp tục kiên trì với các giải pháp để mở rộng và thu hút nhà đầu tư tổ chức tham gia thị trường chứng khoán nói chung và thị trường phái sinh nói riêng. Các vướng mắc kỹ thuật hiện nay giữa Ngân hàng giám sát/Ngân hàng lưu ký và nhà đầu tư (các quỹ đầu tư) cần phải được hướng dẫn xử lý trong năm 2018. Về giá dịch vụ chứng khoán phái sinh cần có cơ chế hạn chế như quy định mức giá trần nhằm bảo đảm sự phát triển của thị trường phái sinh trong giai đoạn đầu.

Hoạt động thoái vốn nhà nước là một điểm sáng tại HNX trong năm 2017

Thứ hai, về bên cung sản phẩm cho thị trường: Trong năm 2018, HNX dự kiến đề xuất triển khai hợp đồng tương lai (HĐTL) dựa trên chỉ số VNX 200. Chỉ số này sẽ không trùng với VN30, mức độ phủ quát lớn (chiếm gần 90% vốn hóa của thị trường, trong khi VN30 chỉ chiếm gần 50%), phù hợp với thông lệ quốc tế khi các quốc gia có các sản phẩm HĐTL dựa trên chỉ số có độ phủ lớn như: S&P500, KOSPI 200, NIKKEI 225, HSI (HongKong)... Cùng với đó, theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, lộ trình năm tới, Sở sẽ xây dựng và cho giao dịch sản phẩm HĐTL trái phiếu chính phủ. Tôi tin rằng, đây sẽ là một sản phẩm được thị trường đón nhận tích cực, bởi những năm gần đây, giao dịch của thị trường trái phiếu tăng trưởng rất mạnh.

Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ nghiên cứu về khung pháp lý và hạ tầng công nghệ cho sản phẩm hợp đồng quyền chọn, bởi theo thông lệ thế giới thường sau 1 năm thị trường vận hành HĐTL thì sẽ triển khai sản phẩm quyền chọn. Tuy nhiên, chủ trương thực hiện sản phẩm theo lộ trình từ đơn giản tới phức tạp nên HNX dự kiến sẽ nghiên cứu và dự thảo quy định pháp lý vào 2018 để có thể chính thức vận hành sản phẩm vào năm 2020.

Ngoài ra, Sở sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan quản lý để hoàn thiện các quy định pháp lý; tăng cường hoạt động giám sát thị trường, liên thị trường để đảm bảo thị trường hoạt động an toàn, hiệu quả, tạo được sự tin cậy và thu hút các nhà đầu tư ở trong và ngoài nước.

PV: Xin cảm ơn ông!

Duy Thái (thực hiện)

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)