Chiều 26/11, Quốc hội thông qua Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) với 407/451 đại biểu Quốc hội tán thành, chiếm 84,97% tổng số đại biểu Quốc hội. Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Theo dự thảo Luật, hàng hóa, dịch vụ của hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm dưới 200 triệu đồng sẽ không phải chịu thuế giá trị gia tăng.

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết có ý kiến đề nghị xem xét, nâng mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng lên trên mức 200 triệu. Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị mức trên dưới 300 triệu đồng hoặc 400 triệu đồng cho những năm tới.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết Luật hiện hành đang quy định mức doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng là 100 triệu đồng/năm.

Theo số liệu tính toán của Bộ Tài chính, nếu xây dựng mức doanh thu không chịu thuế là 200 triệu đồng/năm thì số lượng hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện nộp thuế sẽ giảm 620.653 hộ, số thu ngân sách Nhà nước giảm khoảng 2.630 tỷ đồng.

Nếu mức doanh thu không chịu thuế là 300 triệu đồng/năm, số lượng hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện nộp thuế sẽ giảm 734.735 hộ, số thu ngân sách  giảm khoảng 6.383 tỷ đồng.

Do đó, để bảo đảm mức tăng hợp lý của ngưỡng doanh thu không chịu thuế, tương đối phù hợp với tỷ lệ tăng GDP và CPI bình quân từ năm 2013 đến nay, dự thảo Luật quy định mức ngưỡng doanh thu 200 triệu đồng/năm.

Chính phủ đề nghị được giao thẩm quyền điều chỉnh mức doanh thu này phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ, để bảo đảm linh hoạt trong điều hành, phù hợp tình hình thực tế.

Ông Mạnh cho biết nội dung này đã được xin ý kiến đại biểu Quốc hội bằng phiếu. Theo đó, có 204 đại biểu (chiếm 63,35% tổng số đại biểu Quốc hội cho ý kiến) tán thành quy định "Hàng hóa, dịch vụ của hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ 200 triệu đồng trở xuống thuộc đối tượng không chịu thuế", như thể hiện tại dự thảo Luật.

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết có ý kiến đề nghị không đánh thuế đối với các nhà sưu tập tư nhân khi hồi hương các di vật, cổ vật để bảo vệ và chỉ đánh thuế khi tư nhân buôn bán trong nước. Có ý kiến đề nghị xem xét đưa nhóm dịch vụ khoa học, công nghệ vào diện được miễn thuế.

Quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc này là với các di vật, cổ vật nhập khẩu, trên thực tế các tổ chức, cá nhân cũng được phép nhập khẩu để buôn bán trong nước nhằm mục đích kinh doanh, vì vậy trong các trường hợp này, cơ quan quản lý thuế khó có thể xác minh mục đích nhập khẩu các cổ vật, di vật là để bảo vệ hay kinh doanh.

Vì vậy, đề nghị cho giữ như dự thảo Luật là chỉ miễn thuế giá trị gia tăng đối với trường hợp các cổ vật này được nhập khẩu bởi các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Giải trình về đề xuất đưa phân bón vào diện áp dụng thuế suất giá trị gia tăng 0% (hoặc 1%, 2%), Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng nếu quy định phân bón áp dụng thuế suất 0% sẽ bảo đảm lợi ích cho cả doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu.

Tuy nhiên, trong trường hợp này, hàng năm ngân sách Nhà nước sẽ phải bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng để hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào cho các doanh nghiệp.

Ngoài ra, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc áp dụng thuế suất 0% đối với phân bón trái với nguyên tắc, thông lệ của thuế giá trị gia tăng là thuế suất 0% chỉ áp dụng đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, không áp dụng với tiêu dùng trong nước.

"Việc áp dụng theo hướng này sẽ phá vỡ tính trung lập của chính sách thuế, tạo tiền lệ xấu và không công bằng với các ngành sản xuất khác. Việc quy định thuế suất 1% hoặc 2% đối với phân bón cũng không phù hợp mục tiêu cải cách thuế giá trị gia tăng là giảm bớt số lượng các mức thuế suất, không gia tăng số lượng các mức thuế suất", Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết.