Thuật toán mật mã,ângtầmcôngnghệmậtmãdânsựvớithuậttoábảng xếp hạng nữ thế giới một lĩnh vực khoa học công nghệ quan trọng, được xem như “trái tim” của các sản phẩm bảo mật và an toàn thông tin. Để làm chủ được công nghệ bảo mật, việc làm chủ các thuật toán mật mã là điều kiện tiên quyết.

Trên thế giới, không nhiều quốc gia sở hữu chuẩn mật mã riêng phục vụ lĩnh vực dân sự. Trong số ít quốc gia đã đạt được điều này có Mỹ, Nga, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Belarus. Việt Nam, với nỗ lực lớn từ các cơ quan nghiên cứu và quản lý, đang tiến gần đến việc gia nhập nhóm quốc gia này với sự ra đời của thuật toán mã khối ViEncrypt.

Thuật toán mật mã có thể coi là “cốt lõi của cốt lõi”, là trái tim của các sản phẩm bảo mật, an toàn thông tin.

Hiện nay, hầu hết các sản phẩm thương mại trên thế giới sử dụng thuật toán mã hóa tiêu chuẩn của Mỹ, như AES (Advanced Encryption Standard). Điều này đồng nghĩa với việc các quốc gia không có chuẩn mật mã riêng sẽ phụ thuộc vào công nghệ của nước ngoài, tiềm ẩn nguy cơ về bảo mật thông tin. Việc sở hữu một thuật toán mật mã nội địa không chỉ giúp đảm bảo an toàn thông tin mà còn góp phần khẳng định vị thế công nghệ trên trường quốc tế.

Trong bối cảnh Chiến lược “Make in Vietnam” thúc đẩy sự phát triển của công nghệ trong nước, Ban Cơ yếu Chính phủ, với vai trò là cơ quan mật mã quốc gia, đã chỉ đạo Viện Khoa học - Công nghệ mật mã xây dựng thuật toán mã khối mới, phục vụ bảo mật thông tin trong lĩnh vực dân sự. Đây là một phần quan trọng trong nỗ lực phát triển kinh tế số và xã hội số của Việt Nam.

Thuật toán mã khối mới của Việt Nam, mang tên ViEncrypt, được thiết kế với các phiên bản kích thước khối 128-bit hoặc 256-bit. Mỗi kích thước khối hỗ trợ ba phiên bản độ dài khóa khác nhau để đảm bảo tính linh hoạt trong ứng dụng. Điều này tạo ra tổng cộng sáu phiên bản với các cặp kích thước khối/độ dài khóa khác nhau, được ký hiệu là ViEncrypt-l/k (trong đó l là kích thước khối và k là độ dài khóa).

Quá trình xây dựng ViEncrypt được tiến hành nghiêm ngặt, đảm bảo tính khoa học và an toàn thông tin. Nhóm nghiên cứu tại Viện Khoa học - Công nghệ mật mã đã hoàn thành phiên bản dự thảo trong năm 2023 và đang triển khai các bước để đưa thuật toán này trở thành tiêu chuẩn mật mã chính thức của Việt Nam vào năm 2024.

Tại Hội thảo xây dựng tiêu chuẩn Việt Nam cho thuật toán mã khối ViEncrypt, các chuyên gia đã nhấn mạnh mục tiêu phát triển ViEncrypt là tạo ra một thuật toán mật mã dân sự “Make in Vietnam” cân bằng giữa độ an toàn và hiệu năng xử lý dữ liệu. Điều này giúp thuật toán phù hợp với nhu cầu bảo mật thông tin của nhiều ứng dụng trong lĩnh vực dân sự.

Quá trình này còn có sự tham vấn từ các tổ chức và chuyên gia uy tín như Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, Phòng Thí nghiệm An toàn thông tin, và các trường đại học hàng đầu. Những ý kiến đóng góp này giúp hoàn thiện ViEncrypt cả về cấu trúc lẫn tính ứng dụng thực tiễn.

Theo đó, ViEncrypt mang nhiều đặc điểm nổi bật so với các thuật toán mật mã trước đây, bao gồm:

Một, công khai hóa: Khác với các thuật toán dành riêng cho lĩnh vực quân sự thường được giữ bí mật, ViEncrypt được thiết kế để công khai, phù hợp cho các ứng dụng dân sự.

Hai, độ an toàn cao: Thuật toán được kiểm nghiệm khả năng chống lại các hình thức tấn công thực tiễn và đáp ứng các yêu cầu khắt khe về bảo mật thông tin.

Ba, thiết kế mạnh mẽ: ViEncrypt được xây dựng với cấu trúc mới, đảm bảo không trùng lặp với các thuật toán hiện có, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật cao và không yêu cầu thay đổi tham số định kỳ.

ViEncrypt không chỉ là một bước tiến lớn trong việc tiêu chuẩn hóa mật mã dân sự tại Việt Nam mà còn là công cụ quan trọng giúp tăng cường bảo mật cho các ứng dụng kinh tế, xã hội, và công nghệ trong nước.

Sự ra đời của ViEncrypt không chỉ mang lại lợi ích trong việc bảo mật thông tin mà còn tạo cơ hội để Việt Nam vươn lên trong lĩnh vực khoa học mật mã. Đây là một bước đi chiến lược, giúp Việt Nam giảm sự phụ thuộc vào các công nghệ nước ngoài, từ đó bảo vệ tốt hơn các thông tin quan trọng không thuộc phạm vi bí mật nhà nước.

Thông tư 96/2023/TT-BQP, được Bộ Quốc phòng ban hành vào tháng 11/2023, quy định về các tiêu chuẩn kỹ thuật mật mã sử dụng trong sản phẩm dân sự, đã đặt nền móng cho việc kiểm tra và chứng nhận chất lượng của ViEncrypt. Điều này đảm bảo rằng thuật toán mới không chỉ an toàn mà còn sẵn sàng ứng dụng trong thực tiễn.

ViEncrypt là minh chứng rõ ràng cho khát vọng đổi mới và tự cường công nghệ của Việt Nam trong lĩnh vực mật mã học. Với tiềm năng và sự đầu tư nghiêm túc, thuật toán này không chỉ góp phần bảo vệ thông tin dân sự mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế về công nghệ mật mã.

Hướng đến năm 2024, khi ViEncrypt trở thành tiêu chuẩn chính thức, đây sẽ là nền tảng quan trọng giúp Việt Nam phát triển các sản phẩm bảo mật thông tin “Make in Vietnam,” đồng thời tạo ra giá trị gia tăng trong nền kinh tế số, đưa Việt Nam tiến gần hơn đến vị trí của một quốc gia có nền khoa học mật mã tiên tiến.

Duy Trinh

(责任编辑：Cúp C1)