Đề án tập trung chủ yếu vào đối tượng DN đã được cơ quan Hải quan đánh giá tuân thủ pháp luật. Trong ảnh: Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái,ẽcóĐềánquảnlýdoanhnghiệptuânthủbd kq ita Cục Hải quan Quảng Ninh. (Ảnh: Q.H)

Theo Ban Quản lý rủi ro Hải quan (Tổng cục Hải quan), từ năm 2014 đến nay, cơ quan Hải quan đã từng bước hoàn thiện về hành lang pháp lý đối với công tác quản lý tuân thủ. Theo đó, các quy định, quy trình thực hiện quản lý tuân thủ DN dần được hoàn thiện, giúp cho cơ quan Hải quan thực hiện hoạt động quản lý tuân thủ DN có hiệu quả hơn, chính xác hơn. Từ các quy định tại các văn bản Luật, Nghị định, Thông tư và Quyết định của Bộ Tài chính, các Bộ tiêu chí (ban hành kèm theo Quyết định số 465/QĐ-BTC) và chỉ số tiêu chí (ban hành kèm theo Quyết định số 200/QĐ-TCHQ) được xây dựng và bổ sung các chỉ số tiêu chí đánh giá tuân thủ DN, xếp hạng DN được đầy đủ hơn, bám sát tình hình hoạt động XNK của DN. Từ đó, việc đánh giá, phân loại mức độ tuân thủ của DN chính xác hơn, giúp cho cơ quan Hải quan xây dựng và áp dụng các chính sách rõ ràng hơn giữa DN tuân thủ và DN không tuân thủ.

Trên thực tế, nhờ việc triển khai các biện pháp kỹ thuật quản lý tuân thủ DN được hình thành vừa đảm bảo kiểm soát chặt chẽ vừa đảm bảo tạo thuận lợi thương mại cho DN theo đúng quan điểm về quản lý rủi ro. Cụ thể, cơ quan Hải quan thu thập thông tin tổ chức, cá nhân XNK; đánh giá tuân thủ DN; quản lý DN tuân thủ; đánh giá phân loại mức độ rủi ro DN; đánh giá điều kiện áp dụng chính sách; quản lý hồ sơ DN trọng điểm và quan hệ hợp tác Hải quan-DN. Bên cạnh đó, việc ban hành Quy chế phối hợp giữa cơ quan Hải quan và cơ quan Thuế (theo Quyết định 574/QĐ-BTC) làm cơ sở cho việc trao đổi, thu thập thông tin được hiệu quả hơn, giúp cho việc quản lý hồ sơ tổ chức, cá nhân cũng như đánh giá tuân thủ pháp luật hải quan, pháp luật thuế chính xác hơn. Cùng với đó, các văn bản quy định hướng dẫn áp dụng quản lý rủi ro được xây dựng và ban hành giúp cho việc thực hiện quản lý rủi ro, quản lý tuân thủ DN được triển khai đầy đủ và có hiệu quả hơn tại đơn vị Hải quan các cấp. Đồng thời, quan hệ hợp tác Hải quan- DN tạo ra cơ chế trao đổi thông tin, hỗ trợ DN nâng cao năng lực tuân thủ, mang lại hiệu quả trong công tác quản lý hải quan, tiết kiệm chi phí cho cơ quan Hải quan và DN trong việc thực thi tuân thủ pháp luật (quy định tại khoản 3, điều 8, Thông tư số 38/TT-BTC ngày 25-3-2015).

Tuy nhiên, kết quả thu thập xử lý thông tin DN trong toàn hệ thống hải quan vẫn còn khá khiêm tốn. Năm 2015, Tổng cục Hải quan đã thu thập, cập nhật, bổ sung thông tin hồ sơ của 12.533 DN. Trong số này có 19,2%/tổng số DN hoạt động XNK có đăng ký tờ khai trên Hệ thống VNACC/VCIS; 15,42%/tổng số DN được đưa vào đánh giá tuân thủ (tại thời điểm 31-3-2016); 9,07%/tổng số DN hoạt động XNK (từ năm 2001 đến ngày 31-3-2016). Đến hết quý I-2016, tổng số DN được thu thập, cập nhật, bổ sung thông tin hồ sơ là 1.484 DN.

Ban Quản lý rủi ro Hải quan chỉ rõ, về cơ bản, hành lang pháp lý quản lý tuân thủ DN được hoàn thiện, song vẫn còn một số hạn chế do chưa có sự kết nối cũng như thống nhất về chính sách quản lý giữa các đơn vị trong ngành và giữa các văn bản quản lý thuế với quy trình thủ tục hải quan dẫn đến việc quản lý, đánh giá tuân thủ DN chưa đạt được hiệu quả tối ưu. Bên cạnh đó, việc phối hợp, hợp tác trao đổi, cung cấp thông tin hải quan với các cơ quan, đơn vị trong ngành và các cơ quan, đơn vị liên quan còn hạn chế, dẫn đến công tác thu thập, xử lý thông tin còn gặp nhiều khó khăn. Đồng thời, hiệu quả ứng dụng CNTT phục vụ quản lý rủi ro còn thấp; hệ thống thông tin, dữ liệu còn phân tán, chưa được nâng cấp, xây dựng kịp thời; đầu tư, xây dựng phát triển các hệ thống ứng dụng thông tin còn dàn trải, chồng chéo, thiếu sự quy hoạch tổng thể thống nhất; phần mềm hệ thống chưa đồng bộ; còn nhiều bất cập trong quá trình xây dựng chưa được chỉnh sửa nâng cấp kịp thời, thiếu công cụ cho việc truy cập, khai thác, phản hồi thông tin, dữ liệu và phục vụ phân tích, đánh giá rủi ro.

Mới đây, Tổng cục Hải quan đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến các đơn vị vụ, cục và 34 Cục Hải quan tỉnh, thành phố về Đề án quản lý DN tuân thủ và triển khai Chương trình khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật. Theo đó, các đơn vị đã thống nhất xây dựng Đề án và tập trung chủ yếu vào đối tượng DN đã được cơ quan Hải quan đánh giá tuân thủ pháp luật, sau đó mở rộng ra nhóm các DN khác, phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước, Chính phủ trong giai hiện nay. Trong điều kiện phải tiết kiệm tối đa các nguồn lực, khối lượng công việc ngày càng gia tăng, áp lực tạo thuận lợi cho thương mại ngày càng lớn, trong khi cơ quan Hải quan vẫn phải bảo đảm hiệu quả kiểm soát, bảo đảm an ninh, an toàn kinh tế, xã hội, quản lý rủi ro nói chung và quản lý tuân thủ nói riêng đang là công cụ hữu hiệu, quyết định tính hiệu quả, hiệu lực của môi trường thủ tục hải quan điện tử, hướng đến tự động hóa và thủ tục hải quan phi giấy tờ.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)