Khi lực lượng nổi dậy do nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo tuyên bố chiếm thủ đô Damascus và lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad, Israel, Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã tiến hành các hoạt động quân sự, tấn công các mục tiêu trên khắp Syria. Các hoạt động này diễn ra khi Nga và Iran, các nước ủng hộ chính quyền Syria, đều đang có mối bận tâm riêng.

Mỹ đã tấn công các mục tiêu liên quan đến tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở miền trung Syria, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ đã tấn công lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn. Một thỏa thuận để lực lượng người Kurd rút khỏi thành phố Manbij ở phía bắc dường như đã đạt được hôm 9/12 sau một cuộc tiến công của Quân đội Quốc gia Syria do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.

Israel cũng xác nhận đã điều động lực lượng vào vùng đệm bên ngoài Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát và vào các vị trí quân sựcũ của Syria trên Núi Hermon để thực hiện một "biện pháp tạm thời". Hermon nằm trên biên giới giữa Syria, Li băng và Cao nguyên Golan, cao nguyên mà Israel đã giành được từ Syria trong cuộc chiến 6 ngày năm 1967, trước khi chính thức sáp nhập vào năm 1981.

Israel tuyên bố sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc không kích vào các địa điểm của chính quyền Syria được cho là có liên quan đến tên lửa và vũ khí hóa học. Các cuộc không kích được ghi nhận vào tối 9/12 tại một cơ sở phòng không gần cảng Latakia.

Quân đội Israel cho biết họ đã tiến hành không kích vào các vị trí bên trong Syria mà họ cho là được Hezbollah sử dụng để buôn lậu vũ khí. Đây là trường hợp hiếm hoi mà Israel thừa nhận đã thực hiện các cuộc tấn công bên trong lãnh thổ của quốc gia láng giềng.

Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đã vạch ra "lằn ranh đỏ" của các nước này liên quan đến Syria. Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ không chấp nhận đảng Công nhân người Kurd (PKK) hoặc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng được hưởng lợi từ tình hình bất ổn ở Syria, ngay cả khi nước này hứa sẽ giúp những người di cư Syria ở Thổ Nhĩ Kỳ, nơi đang tiếp nhận 3 triệu người tị nạn, trở về.

Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ và Liên minh châu Âu xem PKK là khủng bố vì lực lượng này từng tổ chức cuộc nổi dậy hồi những năm 1980 chống lại phía Ankara. PKK có một số căn cứ hậu cần ở các khu vực người Kurd sinh sống tại Iraq và Syria.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nhấn mạnh Thổ Nhĩ Kỳ không quan tâm đến việc mở rộng phạm vi hoạt động sang Syria, mặc dù nước này ủng hộ quân nổi dậy Syria.

"Thổ Nhĩ Kỳ không để mắt đến lãnh thổ của bất kỳ quốc gia nào khác. Mục đích duy nhất cho các hoạt động xuyên biên giới của chúng tôi là cứu quê nhà khỏi các cuộc tấn công khủng bố", ông Erdogan nói thêm.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ và Tổng thư ký Liên hợp quốc cũng đã thảo luận về quá trình chuyển đổi và tái thiết ở Syria, khi hàng trăm người tị nạn Syria đã tập trung tại hai cửa khẩu biên giới ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ với hy vọng được trở về nhà.

Về phần mình, lý giải cho các cuộc không kích mới nhất của Israel vào các địa điểm ở Syria, Ngoại trưởng Israel Gideon Saar tuyên bố nước này đã tấn công các địa điểm nghi có vũ khí hóa học và tên lửa tầm xa ở Syria để ngăn chúng rơi vào tay các lực lượng thù địch.

Ngoại trưởng Saar nói rằng "mối quan tâm duy nhất của chúng tôi là an ninh của Israel và công dân của họ".

Trong khi đó, Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM) ngày 9/12 tuyên bố tấn công hơn 75 mục tiêu, bao gồm các thủ lĩnh, đặc vụ và trại lính của tổ chức nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Syria, để đảm bảo rằng nhóm vũ trang này không lợi dụng tình trạng rối ren sau khi chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad sụp đổ.

Cuộc không kích có sự tham gia của các máy bay quân sự bao gồm máy bay ném bom Boeing B-52 Stratofortress và máy bay chiến đấu McDonnell Douglas F-15 Eagle.

"Chúng tôi sẽ không cho phép ISIS tái lập và lợi dụng tình hình hiện tại ở Syria. Tất cả tổ chức ở Syria nên biết rằng chúng tôi sẽ buộc họ phải chịu trách nhiệm nếu họ hợp tác hoặc hỗ trợ IS theo bất kỳ cách nào", Tổng tư lệnh CENTCOM Michael Erik Kurilla tuyên bố.

Các cuộc không kích diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Joe Biden mô tả sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống al-Assad là "khoảnh khắc rủi ro" và "cơ hội lịch sử".

Tổng thống Biden cho biết Syria đang trong giai đoạn nguy hiểm và bất ổn, và đây là lần đầu tiên sau nhiều năm mà cả Nga, Iran và tổ chức chiến binh Hezbollah đều không còn duy trì tầm ảnh hưởng ở Syria.