Tiền chất Pseudoephedrine dùng sản xuất ma túy đá được ngụy trang là đường thốt nốt,ókhănvớiquyđịnhvềquảnlítiềnchấrennes – reims do Hải quan TP.HCM phát hiện, bắt giữ. Ảnh: T.Hòa.

Khó cho DN và hải quan

Theo phản ánh của Chi cục Hải quan Quản lí hàng đầu tư gia công (Cục Hải quan Hải Phòng), trong phụ lục 1 của Thông tư 42, quy định rõ danh mục 32 loại tiền chất sử dụng trong sản xuất công nghiệp với 5 tiêu chí bắt buộc gồm: Tên chất; tên khoa học; công thức hóa học/công thức phân tử; mã số CAS; mã số HS.

Tuy nhiên, trong phần ghi chú của Phụ lục 1 và Mẫu đơn đề nghị nhập khẩu/xuất khẩu tiền chất trong lĩnh vực công nghiệp (theo Phụ lục 2 cùng của Thông tư 42) lại không đưa ra đầy đủ 5 tiêu chí như trong phụ lục 1. Cụ thể, phần ghi chú ở Phụ lục 1 chỉ quy định chung chung “Danh mục này bao gồm tất cả các muối bất kì khi nào có thể tồn tại của các chất thuộc danh mục nêu trên”.

Tương tự, trong mẫu đơn đề nghị (theo Phụ lục 2) cũng chỉ ghi “tên chất hoặc tên hóa chất có chứa tiền chất; công thức; nồng độ, hàm lượng; đơn vị tính; số lượng” đồng thời đưa ra ví dụ “Hỗn hợp dung dịch hóa chất có tên thương mại là…, có chứa Acetone; nồng độ hàm lượng 50%”.Như vậy, theo Mẫu đăng kí này còn thiếu các tiêu chí “Mã HS; tên khoa học; mã số CAS”.

Đại diện Chi cục Hải quan Quản lí hàng đầu tư gia công Hải Phòng cho biết, nếu căn cứ vào những quy định chung chung (như ở phần ghi chú của Phụ lục 1 và Mẫu đơn ở Phụ lục 2) sẽ có hàng trăm, hàng nghìn hợp chất, hỗn hợp sử dụng trong công nghiệp phải xin giấy phép của Bộ Công Thương mặc dù không phải là tiền chất mà chỉ là hóa chất, hợp chất có chứa thành phần tiền chất được sử dụng trong công nghiệp như dung môi, keo, sơn...

Vướng mắc không chỉ nằm ở việc sẽ phải có hàng trăm, hàng nghìn mặt hàng phải xin giấy phép làm tăng thủ tục hành chính trong hoạt động XNK, mà hơn nữa do không có quy định rõ 5 tiêu chí như quy định đối với danh mục 32 tiền chất ở Phụ lục 1 nên cả cơ quan Hải quan và DN còn không biết hỗn hợp, hợp chất nào phải xin giấy phép, mặt hàng nào không phải xin giấy phép của Bộ Công Thương. Vì thực tế có trường hợp hàng hóa có chứa tiền chất nhưng Bộ Công Thương có công văn trả lời DN không phải xin giấy phép quản lí tiền chất.

Theo Chi cục Hải quan quản lí hàng đầu tư gia công Hải Phòng, Bộ Công thương cần xem xét lại nội dung quy định tại Phụ lục 1 và Phụ lục 2 Thông tư 42/TT-BCT để thống nhất và có được một danh mục cụ thể các hợp chất, hỗn hợp có chứa tiền chất phải xin giấy phép để dễ thực hiện cho cả cơ quan quản lí và DN, tránh sự mâu thuẫn dẫn đến thực hiện khó khăn và không thống nhất.

Có quản lí kiểu “đánh nhầm hơn bỏ sót”?

Liên quan đến vướng mắc do Chi cục Hải quan Quản lí hàng đầu tư gia công Hải Phòng phán ảnh, để có thông tin khách quan, đa chiều, phóng viên đã làm việc với đại diện Cục Hóa chất (Bộ Công Thương)- đơn vị chủ trì xây dựng Thông tư 42. Đại diện Cục Hóa chất cho biết, Thông tư 42 được ban hành trên cơ sở các luật, nghị định liên quan. Như Nghị định số 82/2013/NĐ-CP về danh mục chất ma túy và tiền chất cũng có ghi chú “bao gồm tất cả các muối bất kì khi nào có thể tồn tại của các chất thuộc danh mục nêu trên”.

Theo Cục Hóa chất, việc cấp phép XNK tiền chất trong lĩnh vực công nghiệp được thực hiện từ năm 2003 (theo Quyết định 134/2003/QĐ-BCN của Bộ Công nghiệp, nay là Bộ Công Thương). Thông tư 42 thay thế Quyết định số 134, cơ bản không có nhiều quy định mới.

Đại diện Cục Hóa chất thừa nhận, thực tế, DN nhập rất nhiều hợp chất, hỗn hợp có chứa tiền chất. Để đảm bảo kiểm soát tiền chất một cách chặt chẽ, thì các tiền chất chứa trong các hợp chất, hỗn hợp chất (không phân biệt ngưỡng giới hạn, nồng độ %) đều phải xin cấp phép.

Về Mẫu đơn ở Phụ lục 2, đại diện Bộ Công Thương cho biết, đấy là mẫu dùng để hướng dẫn DN gửi về Bộ đề nghị cấp phép XNK tiền chất công nghiệp, làm cơ sở để Bộ cấp phép, không phải là mẫu đơn sử dụng cho cơ quan Hải quan. Còn Phụ lục 1 Danh mục tiền chất công nghiệp phải bao gồm tên đầy đủ của các tiền chất, mã số HS, CAS... các tiền chất này là cơ sở để tra cứu các thông tin đầy đủ về tiền chất phục vụ cho công tác quản lí của các cơ quan có thẩm quyền.

Đối với việc chưa quy định ngưỡng giới hạn tiền chất công nghiệp (nồng độ %) trong các hợp chất, hỗn hợp, theo Cục Hóa chất, điều này cần được quy định tại Nghị định số 80/2001/NĐ-CP hướng dẫn việc kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy ở trong nước thì Bộ Công Thương (Cục Hóa chất) mới có cơ sở thực hiện. Trong thực tế để đưa được ngưỡng giới hạn này phải được hội đồng khoa học đánh giá, xem xét, thử nghiệm.

Vậy tại sao vẫn có trường hợp Bộ Công Thương (Cục Hóa chất) có công văn trả lời DN lô hàng có chứa tiền chất không phải xin giấy phép? Lí giải điều này, đại diện Cục Hóa chất cho biết, đấy là những sản phẩm, hàng hóa đã được sản xuất theo một quy trình nhất định, các tiền chất có trong sản phẩm, hàng hóa này khó có khả năng điều chế thành ma túy tổng hợp.

Ví dụ: Phân bón S.A (có chứa tiền chất là Acid Sufulric) hay mực in (có chứa tiền chất là Toluene)… do đó không phải xin cấp phép. Còn các tiền chất có trong hợp chất, hỗn hợp là các dung môi có thể bị tách ra để điều chế chất ma túy, việc quản lí các tiền chất này là cần thiết.

(责任编辑：Cúp C1)