Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Đoàn kết đã đưa Đảng ta và nhân dân ta từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Cho nên chúng ta quý trọng và ra sức bảo vệ sự đoàn kết nhất trí-trong Đảng và trong nhân dân ta cũng như giữa các đảng và giữa các nước anh em-như giữ gìn con ngươi của mình”. Hơn 90 năm qua,àiHạtnhânlãnhđạovàđoànkếttoàndântộmãn nhãn net tinh thần ấy đã soi sáng, trở thành một trong những cẩm nang thần kỳ của Đảng ta và cũng đặt ra rất nhiều việc cần làm trong thời gian tới…

Từ những lời dạy của Bác Hồ

Nếu tư tưởng về đoàn kết là ngọn núi cao thì tư tưởng đoàn kết trong Đảng là ngọn núi cao nhất. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, đoàn kết là sức mạnh, là cội nguồn của chiến thắng, thành công. Trong di sản tư tưởng của Người, cụm từ “đoàn kết” được Người nhắc đi, nhắc lại tới 2.174 lần. GS Trần Văn Giàu nhận định: “Đến Cụ Hồ thì đại đoàn kết được xây dựng trên cả một lý luận, chứ không còn đơn thuần là tình cảm tự nhiên”. Xây dựng Đảng thành một khối đoàn kết, thống nhất là hạt nhân để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc đó là vấn đề có tính quy luật của cách mạng Việt Nam. Về vấn đề này, trong bài viết nhân dịp mừng Đảng ta 33 tuổi, trên Báo Nhân dân, số 3236, ngày 4-2-1963, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Đoàn kết đã đưa Đảng ta và nhân dân ta từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Cho nên chúng ta quý trọng và ra sức bảo vệ sự đoàn kết nhất trí-trong Đảng và trong nhân dân ta cũng như giữa các đảng và giữa các nước anh em-như giữ gìn con ngươi của mình”.

Về phương thức giữ gìn sự đoàn kết nhất trí trong Đảng, theo Người, đầu tiên, đoàn kết nhất trí trong Đảng phải xây dựng trên cơ sở một mục tiêu, một lý tưởng thống nhất. Người chỉ rõ, Đảng ta vĩ đại, vì ngoài lợi ích của giai cấp, của nhân dân, của dân tộc, Đảng ta không có lợi ích gì khác. Trong cách mạng Việt Nam, điểm tương đồng lớn nhất trước đây là cứu nước, giải phóng dân tộc, ngày nay là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Chính mục tiêu, lý tưởng của Đảng là điểm tương đồng-mẫu số chung để quy tụ đoàn kết công nhân, nông dân, trí thức, đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân, đoàn kết toàn dân tộc để cứu nước, giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.

Theo Người, xây dựng Đảng thành một khối đoàn kết thống nhất vững chắc phải trên cơ sở thực hành dân chủ rộng rãi; đảng viên phải nêu cao ý thức kỷ luật, tự giác, nghiêm minh; thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình; phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đòi hòi mỗi cán bộ, đảng viên phải thiết thực tự kiểm điểm và kiểm điểm đồng chí mình; hễ thấy khuyết điểm phải kiên quyết tự sửa chữa và giúp đồng chí mình tự sửa chữa; làm như thế Đảng mới phát triển. Vì vậy, trong tác phẩm "Thường thức chính trị", Người khẳng định: “Đoàn kết Đảng bằng sự tranh đấu nội bộ. Nâng cao kỷ luật và uy tín của Đảng”.

Ảnh minh họa: tuyengiao.vn. 

Phải mở rộng đoàn kết các lực lượng ngoài Đảng để tạo thành một khối thống nhất làm nên mọi thắng lợi. Khi phê phán “Bệnh hẹp hòi đối ngoại” của cán bộ, đảng viên, Người nhắc nhở: “Họ quên rằng: Chỉ đoàn kết trong Đảng, cách mạng cũng không thành công được, còn phải đoàn kết nhân dân cả nước. Họ quên rằng: So với số nhân dân thì số đảng viên chỉ là tối thiểu, hàng trăm người dân mới có một người đảng viên. Nếu không có nhân dân giúp sức, thì Đảng không làm được việc gì hết...”. 

Đoàn kết - sức mạnh và bài học lịch sử 

Trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên và được bổ sung, hoàn thiện trong suốt quá trình chuẩn bị, Đảng ta đã phát huy tinh thần đoàn kết toàn dân tộc, tập hợp lực lượng để tiến hành các cuộc cách mạng thắng lợi vẻ vang. Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám và quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh theo Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ tám (tháng 5-1941) đã thể hiện rõ chủ trương lớn của Đảng ta, giương cao ngọn cờ đại đoàn kết dân tộc, với chủ trương liên hiệp hết thảy các giới đồng bào yêu nước, không phân biệt giàu nghèo, già trẻ, trai gái, không phân biệt tôn giáo và xu hướng chính trị, “cùng nhau mưu cuộc dân tộc giải phóng và sinh tồn’’. “Việt Minh sẵn sàng giơ tay đón tiếp những cá nhân hay đoàn thể, không cứ theo chủ nghĩa quốc tế hay quốc gia, miễn thành thực muốn đánh đuổi Nhật, Pháp để dựng lên một nước Việt Nam tự do và độc lập”.  

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cuộc đối đầu lịch sử với một kẻ thù thời đại trong tình thế tưởng như “châu chấu đá xe”, dưới sự lãnh đạo của Đảng, thực hiện lời kêu gọi “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, các thế hệ người Việt Nam đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì Tổ quốc cần để hiến dâng tuổi thanh xuân của mình cho Tổ quốc. Sức mạnh “dời non lấp biển” của khối đại đoàn kết toàn dân đã tạo nên một dòng thác, một làn sóng, như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn chìm bè lũ cướp nước và bán nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, bảo vệ miền Bắc, thống nhất đất nước.

Sau gần 30 năm lãnh đạo cách mạng, trong Bài nói tại Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa II, tháng 1-1959, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đúc rút thành kinh nghiệm: “Kinh nghiệm của ta, cách mạng thành công, kháng chiến thắng lợi là do lực lượng đoàn kết, trước hết là đoàn kết trong Đảng”.

Trong thời kỳ đổi mới và công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chúng ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử chính bởi tinh thần lãnh đạo dám nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, biết nhìn ra những sai lầm, khuyết điểm từ mô hình quản lý tập trung quan liêu bao cấp để đổi mới, từng bước hội nhập, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam (năm 1986), đại hội của đổi mới đã chỉ ra 6 sai lầm, khuyết điểm lớn của Đảng và Nhà nước và rút ra 4 bài học kinh nghiệm, trong đó, bài học thứ tư là về xây dựng Đảng đã yêu cầu: “Trong Đảng, phải tăng cường sự đoàn kết nhất trí, sự thống nhất ý chí và hành động, nêu cao tính tổ chức và tính kỷ luật, lời nói đi đôi với việc làm”.

Nhất quán với tinh thần ấy, trong Văn kiện Đại hội Đảng VII, VIII, IX, X, XI và XII tiếp tục đề cập đến vấn đề đoàn kết trong Đảng. Trong đó, sau 30 năm, Đại hội XII tiếp tục nhấn mạnh quan điểm coi: “Đoàn kết trong Đảng là hạt nhân, là cơ sở vững chắc để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc”.

Lịch sử đã chỉ ra cho chúng ta bài học: Nếu như những năm chiến tranh, việc đề cao lợi ích tập thể tạo nên sức mạnh to lớn thì thời bình, cùng với đó phải chú trọng tác động trúng lợi ích và khơi dậy được hoài bão, khát vọng dân tộc, tạo thành động lực thường trực để mỗi cá nhân và tổ chức nỗ lực phấn đấu vì sự thịnh vượng, phồn vinh của đất nước. Xây dựng khát vọng phát triển phải bằng những cơ chế, chính sách cụ thể, rõ ràng, bảo đảm quyền bình đẳng, làm cho người hiền tài thật sự được trọng dụng, tôn vinh; xóa bỏ mọi định kiến xã hội hoặc chủ nghĩa bình quân cản trở trọng dụng nhân tài. Lợi ích cá nhân là động lực thường trực cho mỗi người phấn đấu vươn lên, nhưng lợi ích mỗi thành viên của xã hội phải thuận chiều với lợi ích của quốc gia-dân tộc thì mới tạo nên sức mạnh tổng hợp. Đi đôi với tôn trọng lợi ích kinh tế, phải khơi dậy được động lực văn hóa-tinh thần. Trong điều kiện nước ta hiện nay, phải có cơ chế để duy trì, nuôi dưỡng và phát huy động lực văn hóa-tinh thần, khát vọng phát triển trong mỗi người dân bằng giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí tự cường.

Để đoàn kết tiếp tục là “cẩm nang thần kỳ”

Trong những năm tới, tình hình thế giới và khu vực bên cạnh mặt thuận lợi, vẫn tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn những nhân tố mất ổn định; chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, tranh chấp tài nguyên, chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo, xung đột sắc tộc, tôn giáo, hoạt động can thiệp, lật đổ, ly khai, khủng bố và các yếu tố đe dọa an ninh phi truyền thống có chiều hướng gia tăng… Sức ép từ quá trình đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập đặt ra nhiều thách thức như cần thoát khỏi “bẫy thu nhập trung bình”. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chiến lược "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"... Cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo còn lâu dài, không ít khó khăn, phức tạp… Hơn lúc nào hết, đòi hỏi phát huy vai trò hạt nhân lãnh đạo, hạt nhân đoàn kết của Đảng đối với Nhà nước và xã hội càng đặt ra cao hơn, sâu sắc hơn, ở một tầm cao hơn.

Đảng Cộng sản Việt Nam phải tiếp tục kiên định và phát huy vai trò là đảng cầm quyền, đảng lãnh đạo duy nhất và cũng là nơi tập hợp những con người ưu tú nhất đại diện cho các tầng lớp nhân dân. Vai trò hạt nhân lãnh đạo trước hết phải thể hiện ở khả năng dẫn đường chỉ lối của Đảng như cha ông ta đã dạy: “Dù ai cho bạc cho vàng/ Không bằng chỉ lối, dẫn đàng cho ta”. Vai trò hạt nhân lãnh đạo phải thể hiện trước hết ở trí tuệ và bản lĩnh của Đảng, vừa sáng tạo, nhạy bén, linh hoạt trong hoạch định chủ trương, đường lối, chính sách sát với thực tiễn vừa uyển chuyển trong giải quyết các tình huống chiến lược, các vấn đề đối nội, đối ngoại, nhất là trong những tình huống khó khăn, phức tạp. Vai trò hạt nhân lãnh đạo không chỉ ở chỗ tạo nên khối đoàn kết thống nhất mạnh mẽ trong Đảng mà còn ở chỗ phải xây dựng được bộ tham mưu chiến lược, trực tiếp nhất là Ban Chấp hành Trung ương, Ban Bí thư, Bộ Chính trị phải hội tụ được những nhà lãnh đạo ưu tú nhất, tiêu biểu nhất, thật sự là nơi hội tụ hiền tài-nguyên khí của quốc gia…

Sự nghiệp đổi mới đất nước giai đoạn hiện nay đã và đang bước vào giai đoạn bước ngoặt mới, đòi hỏi động viên, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, huy động tối đa nguồn lực quốc gia để nhanh chóng hiện thực hóa khát vọng hùng cường. Hàng loạt vấn đề lớn đặt ra cần giải quyết trên một tầm cao mới. Lấy mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và XHCN, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh làm điểm tương đồng; xóa bỏ mặc cảm, định kiến về quá khứ, thành phần giai cấp, chấp nhận những điểm khác nhau không trái với lợi ích chung của quốc gia-dân tộc. Ðộng viên và phát huy khối đại đoàn kết dân tộc luôn gắn liền với yêu cầu mở rộng dân chủ và giữ vững kỷ cương trong đời sống xã hội. Các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận cần chăm lo, phát huy và bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân. Trước yêu cầu đổi mới, chỉ có mở rộng dân chủ XHCN mới có đoàn kết thật sự và bền vững.

Phát huy dân chủ, vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; thực hiện có chất lượng, hiệu quả giám sát và phản biện xã hội. Kịp thời nắm bắt, giải quyết thỏa đáng tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân với Đảng và Nhà nước; định hướng dư luận trong nhân dân, không để phát sinh những điểm nóng, phức tạp do nguyên nhân từ việc nhân dân không được cung cấp và định hướng thông tin chính xác. Mặt khác, phải kiên quyết đấu tranh với những luận điệu tuyên truyền, kích động của các thế lực thù địch, phản động, kẻ xấu gây mất đoàn kết trong nhân dân, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Theo Báo Quân đội Nhân dân

(责任编辑：Cúp C1)