(CMO) Do rào cản tâm lý, nhiều người cho rằng, hiến mô, tạng khi khoẻ mạnh sẽ mang đến vận rủi. Riêng với chị Trần Phương Lan, ngụ Phường 5, TP Cà Mau, ở tuổi 45, khoẻ mạnh, chị hiến tặng mô, tạng là cho mình cơ hội tiếp tục duy trì cuộc sống và có cơ hội mang lại sự sống cho biết bao người khác.

Chị Lan phân bày với cô con gái: “Theo khoa học, chết đi, theo thời gian thân xác cũng sẽ phân huỷ, mất hết. Nếu sau này mẹ chết, chôn hoặc thiêu, con sẽ mất mẹ vĩnh viễn. Còn khi mô, tạng mẹ được cho một người khác, con sẽ thấy mẹ vẫn sống, vẫn tồn tại ở cuộc đời này”.

Cho đi cũng là cho mình cơ hội

Chị Lan cười: “Tôi không sợ chết, chỉ sợ mình đăng ký hiến tặng mà không có cơ hội được tặng”. Bởi, không hẳn người tình nguyện đã đăng ký hiến tặng mô, tạng sau khi chết, chết não, chuyện ghép tạng sẽ diễn ra suôn sẻ, vì khi người đó chết, nếu người nhà không thông báo hoặc kể cả khi nhận được tin báo, nhân viên y tế đến nhưng chỉ một người trong họ hàng không đồng ý thì không thể lấy được. Thế nên, sự ủng hộ của con gái chị là động lực để chị hy vọng việc làm nhỏ của mình làm nên ý nghĩa lớn".

Cùng tâm niệm như chị Lan, chị Nguyễn Thị Ngọc Sương (ngụ Phường 7, TP Cà Mau) đã tự nguyện làm đơn hiến xác cho khoa học từ năm 2016. 59 tuổi, chị Sương suy nghĩ: “Trong cuộc đời, sinh có hẹn, tử bất kỳ. Khi chết thân xác cũng về với cát bụi, sống là cho đi thì lúc chết có thể sử dụng thân xác làm điều tốt lại càng hay”. Chị hy vọng rằng, cộng đồng, xã hội sẽ có càng nhiều người hiến tặng mô, tạng, kể cả thân xác hoặc đăng ký hiến tặng sẽ có rất nhiều người bệnh có cơ hội được cứu sống.

KHAN HIẾM NGUỒN TẠNG

Ca ghép tạng thành công của Việt Nam là ca ghép thận vào ngày 4/6/1992 tại Bệnh viện 103, Hà Nội. Cho đến nay, Việt Nam đã thực hiện được ghép thận, tim, gan, phổi và có tỷ lệ sống sót sau ghép rất cao. Tính đến ngày 15/8/2017, cả nước đã thực hiện được 2.534 ca ghép tạng, trong đó có 2.431 ca ghép thận, 80 ca ghép gan, 20 ca ghép tim, 1 ca ghép tim - phổi, 1 ca ghép thận - tuỵ và 1 ca ghép phổi.

Lễ tôn vinh nghĩa cử cao đẹp của người hiến giác mạc tỉnh Nam Định. Ảnh: NGUYỄN HÙNG

Ngoài ra, từ con số không người đăng ký hiến tặng mô, tạng khi còn sống hoặc sau khi chết, chết não, tính đến ngày 11/10/2017, cả nước đã có 10.107 người đăng ký hiến tạng sau khi chết, chết não (5.607 trường hợp tại Trung tâm Ghép tạng quốc gia, 4.500 trường hợp tại Bệnh viện Chợ Rẫy). Đã có 17/192 trường hợp đăng ký hiến tặng mô, tạng khi còn sống đã thực hiện việc hiến tạng. Tuy vậy, so với nhu cầu chờ ghép vẫn còn quá nhỏ, chủ yếu là do không có nguồn tạng để ghép.

Hiện nay, ngoài Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người trực thuộc Bộ Y tế (Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia), còn Bệnh viện Chợ Rẫy là nơi tiếp nhận tư vấn, đăng ký hiến mô, tạng sau khi qua đời khu vực phía Nam. Ngoài ra, toàn bộ 17 cơ sở y tế có giấy phép về ghép tạng đều có thể tư vấn, tiếp nhận đăng ký hiến mô, tạng ở người hiến sống.

Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, cho biết, khó khăn trong truyền thông về hiến tặng mô, tạng ở nước ta hiện nay cơ bản vẫn là truyền thông phong trào, chủ yếu do các cơ quan Nhà nước đứng ra tổ chức bằng nguồn ngân sách Nhà nước. Nội dung chủ yếu mới chỉ tập trung vào tạo tiếng vang, sự chú ý của công luận và góp phần nâng cao nhận thức cơ bản của xã hội. Do sự hạn hẹp của nguồn lực Nhà nước trên cả 3 phương diện: tài chính, tổ chức và con người cộng với mức độ xã hội hoá thấp nên mặc dù có nhiều cố gắng trong thời gian qua nhưng quy mô và hiệu quả của hoạt động truyền thông còn nhiều hạn chế. Thông tin báo chí chủ yếu mới ở bình diện phản ánh, truyền thông sự kiện chỉ mới hình thành và mang tính vụ việc.

Ngay tại tỉnh Cà Mau, việc hiến tặng mô, tạng chưa được nhiều người quan tâm, đăng ký. Ông Ngô Minh Thung, Uỷ viên Thư ký Ban Chỉ đạo vận động hiến máu tình nguyện Hội Chữ thập đỏ tỉnh Cà Mau, cho biết, không giống hiến máu tình nguyện, hiến tặng mô, tạng khó khăn hơn rất nhiều. Việc đem đến sự sống cho người khác bằng việc hiến tặng khi còn sống hoặc sau khi chết, chết não là việc làm vô cùng ý nghĩa và cao đẹp. Nhưng thực tế không phải ai cũng sẵn sàng làm được điều đó. Chưa kể nhận thức của người Việt về việc hiến tặng mô, tạng chưa cao, sự hiểu biết về chết não còn hạn chế, đặc biệt, quan niệm về cái chết toàn thây còn nặng nề.

"Trong vài năm nữa, phong trào hiến tạng sẽ được nhân rộng như hiến máu tình nguyện. Hiện nay, Hội Chữ thập đỏ tỉnh đang nỗ lực mở các lớp tập huấn và hướng đến vận động cán bộ, công chức thuộc các cơ quan Nhà nước hiến tặng, trước hết là nhân viên y tế", ông Thung tin tưởng.

Đối với Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, để phong trào hiến tạng tại Việt Nam phát triển, trung tâm tiếp tục thực hiện công tác tuyên truyền, truyền thông qua báo chí và truyền hình, thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, tham dự các hội thảo nhằm nâng cao ý thức và nhận thức của cộng đồng. Thời gian tới, trung tâm sẽ tăng cường các hoạt động truyền thông, cơ quan truyền thông chính là một phần quan trọng giúp phong trào hiến, tặng mô, tạng được lan toả và phát triển mạnh mẽ hơn nữa./.

Băng Thanh

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)