Doanh nghiệp XK cá tra đang lo thiếu nguyên liệu. Ảnh: T.H

Thiếu nguyên liệu vì giá cao

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tính đến cuối tháng 10/2018, giá trung bình cá tra nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã lên mức cao kỷ lục 35.000 - 36.500 đồng/kg.

Giá cá tăng cao khiến nhiều doanh nghiệp XK cá tra thiếu nguyên liệu trầm trọng cho chế biến, trễ đơn hàng hoặc buộc phải hủy nhiều đơn hàng. Giá cá nguyên liệu tăng quá nhanh đẩy giá XK tăng theo.

Tuy nhiên, tại một số thị trường, trong đó có thị trường Mỹ yếu tố giá cũng đang là một bất lợi khi một số doanh nghiệp e dè mua hàng. Giá cá tra cũng bị cạnh tranh mạnh bởi giá cá rô phi và một số sản phẩm cá thịt trắng khác.

Theo VASEP, tổng diện tích nuôi cá tra tại ĐBSCL đạt 5.480 ha, tăng 5% và sản lượng đạt 992,6 nghìn tấn, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Đồng Tháp, Bến Tre và Cần Thơ là 3 địa phương có diện tích và sản lượng nuôi cao nhất của khu vực.

Tuy nhiên, với sự nỗ lực khắc phục rào cản của các doanh nghiệp, XK cá tra trong tháng 10 tiếp tục tăng mạnh 54% đạt 255 triệu USD, đưa tổng kim ngạch XK 10 tháng lên trên 1,8 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo các DN, sở dĩ XK cá tra trong 10 tháng năm 2018 tăng so với cùng kỳ năm trước là do giá trị XK tại nhiều thị trường NK lớn như: Trung Quốc, Hồng Kông, Mỹ, EU, ASEAN đều tăng trưởng khả quan. Kèm theo đó là giá nguyên liệu tăng mạnh so với năm ngoái. Điều này kéo theo giá XK tăng và tổng giá trị XK cũng tăng theo.

Tuy nhiên, hiện nay, các DN XK cá tra Việt Nam cũng đang đứng trước bài toán khó về việc thiếu nguyên liệu cá tra trong nước. Giá cá tra hiện nay cao hơn so với cùng kỳ năm 2017 từ 10.000 - 12.500 đồng/kg.

Theo DN chế biến cá tra xuất khẩu, giá cá tra nguyên liệu tăng cao do lượng cá tới lứa xuất bán trong dân hạn chế, trong khi nhu cầu hàng phục vụ chế biến xuất khẩu tăng mạnh. Nhiều DN chế biến cá tra xuất khẩu đang đẩy mạnh thu mua để đáp ứng cho các đơn hàng và chuẩn bị nguồn hàng phục vụ nhu cầu thị trường tăng cao dịp cuối năm và đầu năm mới 2019. Tuy nhiên, một số DN buộc phải hoãn một số đơn hàng do giá tăng quá đột ngột và không có nguyên liệu mua vào.

Giá cá tra giống và cá tra nguyên liệu tăng mạnh, nguồn cung thiếu là những yếu tố khiến giá trung bình XK và kim ngạch XK cá tra tăng và xu hướng này sẽ tiếp tục cho đến cuối năm nay.

Sẽ cán mức 2,2 tỷ USD

Là mặt hàng XK chủ lực, trong tồi gian qua, các doanh nghiệp Việt Nam rất chú trọng phát triển thị trường. Hiện Trung Quốc vẫn duy trì mức tăng trưởng cao, trong khi thị trường EU đã chuyển hướng tăng trưởng tích cực... Những yếu tố trên đã tạo hiệu ứng tích cực thúc đẩy giá cá tra nguyên liệu và giá phi lê tăng cao nhất từ trước tới nay.

Nhìn lại 10 tháng năm 2018, sản xuất cá tra phải đối mặt với khá nhiều khó khăn. Đó là sự khủng hoảng cá tra giống và những rào cản từ thị trường nhập khẩu.

Để khắc phục nguồn nguyên liệu, trong công văn gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố nuôi cá tra vùng ĐBSCL về việc tăng cường chỉ đạo sản xuất cá tra mới đây, Bộ NN&PTNT đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh này khuyến khích các doanh nghiệp trên địa bàn đầu tư nguồn lực vào nghiên cứu, sản xuất giống cá tra chất lượng cao, thực hiện tốt Đề án giống cá tra 3 cấp đã được Bộ phê duyệt.

Cùng với đó, quản lý chặt chẽ điều kiện sản xuất và chất lượng sản phẩm cá tra theo quy định tại Nghị định số 55/2017/NĐ-CP ngày 9/5/2017 về quản lý nuôi, chế biến, xuất khẩu cá tra. Kiểm soát chặt chẽ chất lượng vật tư đầu vào và chất lượng con giống. Tuyệt đối không sử dụng chất cấm trong sản xuất, chế biến cá tra...

Những tín hiệu khả quan về thị trường, trong đó có thị trường Mỹ khi kết quả sơ bộ thuế Chống bán phá giá giai đoạn POR14 thấp hơn so với POR13 và FSIS Hoa Kỳ đã công nhận và đề xuất công nhận cá tra Việt Nam đủ điều kiện XK sang thị trường Mỹ, sẽ tiếp tục tác động tích cực đến XK cá tra trong những tháng tiếp theo. Dự báo XK cá tra cả năm 2018 sẽ đạt trên 2,2 tỷ USD, tăng 23% so với năm 2017.

(责任编辑：World Cup)