Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn KV1. Ảnh: T.H

Theo đánh giá của Cục Giám sát Quản lý- Tổng cục Hải quan, tuy Hệ thống VNACCS/VCIS hiện đại và chuyên nghiệp, mang lại nhiều thuận tiện cho ngành Hải quan khi thực hiện thủ tục hải quan, nhưng do mức độ khai thác các chức năng Hệ thống chưa đạt mức tối đa (mới được khoảng 50%) do hạn chế về cơ sở pháp lý, về phương thức kết nối với các cơ quan quản lý nhà nước (để thực hiện cấu phần NSW), với các nhà vận tải quốc tế (để thực hiện cấu phần e-Manifest), với các cơ quan kinh doanh dịch vụ kho, bãi, cảng (để thực hiện cấu phần Arrival Depature).

Chính vì vậy, trong quá trình triển khai nhiều công đoạn quản lý không thể thực hiện trực tiếp trên Hệ thống VNACCS/VCIS mà phải thực hiện ở các hệ thống vệ tinh của Hệ thống VNACCS, như: khâu cấp mã vạch tờ khai, mã vạch số container, xác nhận hàng qua khu vực giám sát, kiểm tra các chứng từ được các cơ quan quản lý nhà nước chuyển qua Hệ thống một cửa quốc gia...

Điều này dẫn đến việc trao đổi thông tin với doanh nghiệp, việc thực hiện các thủ tục hải quan đôi lúc không được thông suốt do bị ảnh hưởng bởi tốc độ và mức độ ổn định khi trao đổi thông tin giữa các Hệ thống hải quan.

Mặt khác, do cộng đồng doanh nghiệp chỉ nhận được kết quả cuối cùng nên không đánh giá được kết quả đó là do Hệ thống VNACCS hay các hệ thống vệ tinh gặp sự cố, làm cho đôi lúc việc đánh giá hiệu quả sử dụng Hệ thống VNACCS bị sai lệch.

Nhận thức được các hạn chế của Hệ thống VNACCS/VCIS đã phát sinh trong quá trình triển khai, Tổng cục Hải quan đã kịp thời đưa ra các biện pháp xử lý tạm thời như hướng dẫn khai báo, xây dựng thêm các chức năng bổ trợ trên các chương trình vệ tinh... Tuy nhiên, tất cả các biện pháp đó chỉ để hỗ trợ phần nào các hạn chế Hệ thống chứ không thể giải quyết triệt để các vấn đề nêu trên.

Vì vậy, với sự hỗ trợ của JICA, mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã phê duyệt văn kiện dự án “Nâng cao hiệu quả hệ thống thông quan điện tử VNACCS/VCIS” (Dự án VNACCS/VCIS giai đoạn II). Một trong những mục tiêu của dự án là tìm giải pháp nâng cao hiệu quả các chức năng chưa được sử dụng, tập hợp các kiến nghị để xây dựng phương án sửa đổi, nâng cấp Hệ thống để nâng cao hiệu quả sử dụng Hệ thống VNACCS/VCIS. Dự án giai đoạn II đã được khởi động từ tháng 8-2015 và dự kiến kết thúc vào tháng 6-2018.

Trên các nội dung của Dự án, Tổng cục Hải quan đã tổ chức hội nghị đánh giá lại các chức năng Hệ thống, đồng thời tìm ra các giải pháp cũng như đưa ra các kiến nghị với các chuyên gia Nhật Bản trong việc hiệu chỉnh, nâng cấp Hệ thống phù hợp với các nội dung tài trợ của JICA.

Tổng cục Hải quan dự kiến một số giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng Hệ thống VNACCS/VCIS. Về phía cơ quan Hải quan, nghiên cứu, đưa vào sử dụng các cấu phần chưa thực hiện của Hệ thống VNACCS/VCIS bao gồm: cấu phần Một cửa quốc gia (NSW), cấu phần Bản lược khai hàng hóa (e-Manifest); cấu phần quản lý hàng đi và đến cửa khẩu (Arrival Departure).

Việc triển khai các cấu phần này sẽ làm giảm thời gian thông quan và quản lý chặt chẽ hơn thời điểm thông báo kết quả phân luồng nhằm đảm bảo quản lý hải quan.

Hiệu chỉnh những chức năng khai báo để phù hợp với thực tế và tăng tính tiện ích. Đồng thời xây dựng bổ sung các chức năng mà Hệ thống VNACCS/VCIS chưa có, đang phải sử dụng Hệ thống vệ tinh để thực hiện như chức năng giám sát. Trường hợp không thể bổ sung các chức năng trên Hệ thống VNACCS/VCIS thì phải đảm bảo việc trao đổi thông tin giữa các Hệ thống là thông suốt.

Trên cơ sở các ý kiến ghi nhận của cộng đồng doanh nghiệp tại 2 hội nghị tham vấn, Hải quan Việt Nam và Hải quan Nhật Bản sẽ cùng nghiên cứu và xây dựng kế hoạch hiệu chỉnh hệ thống cũng như xác định nhu cầu đào tạo để nâng cao hiệu quả sử dụng Hệ thống VNACCS cho cả công chức hải quan và cộng đồng doanh nghiệp

(责任编辑：La liga)