Các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng cần được ưu tiên đầu tư.

Do đó,úcđẩygiảingânvốnđầutưcôngđểgiúpnềnkinhtếphụchồbxh duc 1 thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết để giúp nền kinh tế phục hồi, duy trì tăng trưởng.

Kích thích tổng cầu thông qua chi tiêu công

Mới đây, nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố "Báo cáo tác động của Covid-19 đến nền kinh tế". Đánh giá tác động của dịch đến nền kinh tế là rất nghiêm trọng và có thể kéo dài, một trong các giải pháp chính được các chuyên gia đề xuất là thúc đẩy đầu tư công trong bối cảnh chi tiêu xã hội giảm mạnh.

Hiện nay, nguồn lực cho chính sách tài khoá khá hạn hẹp, chúng ta khó có thể triển khai sâu rộng chính sách hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp như các nước phát triển. Chính sách tiền tệ thì có độ trễ lớn, do đó sẽ chỉ phát huy tác dụng kích thích kinh tế khi bắt đầu kiểm soát được dịch, bắt đầu quá trình hồi phục, hơn nữa nếu lạm dụng có thể gây ra các bất ổn kinh tế vĩ mô trong dài hạn. Do đó, các chính sách kích thích tổng cầu thông qua tăng đầu tư của nhà nước vào cơ sở hạ tầng là giải pháp đặc biệt quan trọng.

Theo đó, đề xuất của nhóm chuyên gia này là cần có kế hoạch giải ngân chi tiết cụ thể các dự án lớn, quan trọng, chương trình mục tiêu quốc gia, dự án sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài. Đối với các dự án, công trình sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN) thì cho phép tiếp tục giải ngân số vốn còn lại của năm 2019 đến hết tháng 6/2020. Tạm hoãn thu hồi các khoản vốn NSNN đã ứng trước kế hoạch 2020. Cho phép tiếp tục giải ngân số vốn trái phiếu Chính phủ còn lại của năm 2019 trong năm 2020. Cho phép điều chỉnh tổng mức đầu tư với các dự án sử dụng nguồn trái phiếu Chính phủ đã có trong danh mục được Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao.

Đồng thời, có thể tạm hoãn các khoản đầu tư công chưa cấp bách, ví dụ như sân bay Long Thành được đề cập trong Chỉ thị 11. Thực tế, việc đầu tư sân bay là cần thiết, tuy nhiên trong thời gian này nên chuyển các nguồn vốn này sang hỗ trợ các doanh nghiệp. Sau khi nền kinh tế hồi phục sẽ tiếp tục thực hiện đầu tư.

Một giải pháp nữa được đề cập là cho phép nâng hạn mức được áp dụng chỉ định thầu. Hiện nay theo Điều 54 Nghị định 63-2014-NĐ/CP, hạn mức gói thầu được áp dụng chỉ định thầu chỉ là không quá 500 triệu đồng với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ công; không quá 1 tỷ đồng với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp hỗn hợp,… Nếu có thể nâng hạn mức này lên thì đối tượng được chỉ định thầu mở rộng hơn, giải ngân vốn đầu tư nhanh hơn. Đồng thời, đẩy mạnh triển khai việc đấu thầu qua mạng, giảm chi phí hành chính và tăng sự tham gia của các đơn vị trong và ngoài nước có đủ năng lực tham gia đấu thầu công khai rộng rãi.

Tập trung gỡ các điểm nghẽn trong đầu tư công

Sớm tháo gỡ vướng mắc thể chế để đẩy nhanh giải ngân vồn đầu tư công cũng là đề xuất của Tổng cục Thống kê mới đây. Theo ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Thống kê xây dựng và vốn đầu tư, khi giải ngân vốn đầu tư công tăng sẽ kéo theo các dòng vốn khác, giải ngân vốn đầu tư công tăng thêm 1% sẽ làm GDP tăng thêm 0,06 điểm phần trăm. Nếu năm nay giải ngân được 100% kế hoạch sẽ làm tăng GDP thêm 0,42 điểm phần trăm.

Còn theo TS Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright cho rằng, các chính sách đầu tư công trong bối cảnh này cần nhắm vào hai mục tiêu, vừa kích thích kinh tế, vừa giúp bồi dưỡng năng lực khi hồi phục. Theo đó, các ngành công nghệ thông tin và truyền thông (5G), năng lượng tái tạo, các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng mà hiện nay do thiếu vốn nên ngưng trệ, chậm tiến độ, các nền tảng giáo dục trực tuyến, khám bệnh từ xa, thanh toán không dùng tiền mặt, thương mại điện tử… nên được xem là các ưu tiên đầu tư.

Đánh giá được tầm quan trọng của vấn đề này, tại phiên họp mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu tập trung đẩy mạnh thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm và có ý nghĩa quan trọng nhất để bù đắp phần thiếu hụt tăng trưởng do tác động của dịch Covid-19. Yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương phấn đấu giải ngân 100% số kế hoạch vốn đầu tư công còn lại của năm 2019 và số kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020. Có biện pháp, giải pháp cụ thể và chế tài mạnh mẽ trong triển khai thực hiện.

Đồng thời, đề xuất Bộ Chính trị, Quốc hội cho phép chuyển đổi hình thức đầu tư các dự án đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông (8 dự án) và Dự án đường cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ từ đầu tư theo hình thức đối tác công tư sang đầu tư công; bố trí mức vốn phù hợp từ nguồn tăng thu và kinh phí còn lại của ngân sách trung ương năm 2019 cho Dự án đường cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ và đường cất hạ cánh và đường lăn của 2 Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhật; cho phép áp dụng hình thức chỉ định thầu (kèm theo cắt giảm 5% so với dự toán) khi triển khai thực hiện các dự án, đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

Việc Chính phủ thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để tháo bỏ tắc nghẽn trong đầu tư công lâu nay là giải pháp được nhiều chuyên gia đồng tình. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý cần sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả đầu tư, tránh những hệ luỵ tiêu cực như đã từng xảy ra trong giai đoạn kích cầu trước đây.

H.Y

(责任编辑：Cúp C1)