Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2016 với nhiều điểm mới được sửa đổi,ềuđiểmmớitrongLuậtBảohiểmxhộltđ v league bổ sung và thay đổi theo hướng có lợi cho người lao động. Để làm rõ thêm vấn đề này, phóng viên Báo Hậu Giang có cuộc trao đổi với bà Quách Thị Bích Phượng (ảnh), Phó Giám đốc BHXH tỉnh Hậu Giang.

Xin bà cho biết những điểm mới căn bản của Luật BHXH năm 2014 so với các quy định trong Luật BHXH trước đây ?    

- Luật BHXH năm 2014 đã được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ VIII thông qua ngày 20-11-2014, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2016 là một bước hoàn thiện pháp luật về BHXH với nhiều quy định mới so với Luật BHXH năm 2006.

Về đối tượng tham gia: Luật mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đến người lao động có hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng; người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của Chính phủ; người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.

- Về BHXH tự nguyện: Bỏ quy định giới hạn trần tuổi tham gia BHXH tự nguyện và hạ mức thu nhập đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng mức chuẩn nghèo bình quân khu vực nông thôn; căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ để quy định mức hỗ trợ, đối tượng hỗ trợ và thời điểm thực hiện chính sách hỗ trợ cho người lao động tham gia BHXH tự nguyện. Quy định phương thức đóng linh hoạt cho phép đóng một lần cho nhiều năm về sau hoặc một lần cho những năm còn thiếu để hưởng chế độ BHXH tự nguyện.

Về quyền của người lao động: Thay đổi cơ bản và lớn nhất là quy định người lao động được quản lý sổ BHXH của mình trong thời gian đóng BHXH để theo dõi quá trình đóng - hưởng BHXH, được người sử dụng lao động định kỳ (06 tháng) cung cấp thông tin về việc đóng BHXH, hàng năm được cơ quan BHXH xác nhận thời gian đóng BHXH (trước đây do người sử dụng lao động quản lý sổ BHXH).

Về chế độ, chính sách BHXH cũng đã có sự thay đổi lớn hướng đến tính nhân văn và đảm bảo công bằng xã hội, nổi bật là chế độ thai sản và hưu trí.

Có thể nói, các nội dung sửa đổi lần này về chế độ hưu trí đều hướng đến việc đảm bảo nguyên tắc đóng - hưởng, công bằng xã hội và đảm bảo an sinh xã hội lâu dài cho người dân, cũng như đảm bảo quyền lợi cho người nghỉ hưu có mức thu nhập tốt hơn.

Được biết, cách tính lương hưu cũng như tuổi hưu mới được quy định trong Luật BHXH năm 2014 sẽ có nhiều thay đổi. Xin bà cho biết rõ thêm về vấn đề này ?

- Theo quy định của Luật BHXH năm 2014, cách tính lương hưu hàng tháng được sửa đổi theo hướng tăng dần số năm đóng. Từ ngày 1-1-2016 đến trước ngày 1-1-2018, mức lương hưu hàng tháng của người lao động bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, tương ứng với 15 năm đóng BHXH. Sau đó, kể từ năm thứ 16 trở đi, mỗi năm được tính thêm 2% đối với lao động nam và 3% đối với lao động nữ; mức tối đa bằng 75%. Từ 1-1-2018, mức lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH tương ứng với 15 năm với lao động nữ và 16 năm với lao động nam. Với lao động nam, từ năm 2019 mức này tương ứng với 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm, lao động được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Một trong những điểm mới trong Luật BHXH năm 2014 sẽ giao quyền thanh tra đóng BHXH, BHYT cho cơ quan BHXH. Theo bà, quy định này có khắc phục được tình trạng trốn đóng và nợ đóng BHXH không ?      

- Đây là một trong những điểm mới của Luật BHXH nhằm tránh tình trạng trốn đóng BHXH, BHYT. Tuy nhiên, để khắc phục hiệu quả tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn cần có sự vào cuộc tích cực của các đơn vị liên quan. Trong đó, việc phát huy quyền và trách nhiệm của tổ chức công đoàn, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các thành viên của Mặt trận trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động. Ngoài ra, các tội gian lận BHXH, BHTN, BHYT; tội trốn đóng BHXH cũng đã được đưa vào Bộ luật Hình sự. Đây có thể xem là một trong những biện pháp mạnh của Đảng và Nhà nước ta trong việc ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT.

Xin cảm ơn bà !

ĐÌNH BẢO thực hiện

(责任编辑：Thể thao)