BPO - Luật Cư trú hiện hành đã được Quốc hội khóa XIV,ổhộkhẩuvagravevấnđềbxh hạng 2 tbn kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 13-11-2020 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2021. Theo đó, kể từ ngày luật này có hiệu lực thi hành, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của luật này cho đến hết ngày 31-12-2022. Tại khoản 3 Điều 38 của luật này quy định: Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của luật này và không cấp mới, cấp lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú. Như vậy, sổ hộ khẩu sẽ không còn tác dụng từ ngày 1-1-2023. 

Thực tế cho thấy, sổ hộ khẩu giấy đóng vai trò rất quan trọng trong các thủ tục hành chính hiện nay, gần như tất cả cơ quan nhà nước đều cần giấy tờ này để xác nhận nhân thân của người dân. Vì vậy, việc tiến tới bỏ sổ hộ khẩu đã và đang là vấn đề được nhiều người quan tâm. Câu hỏi được nhiều người đặt ra là việc xử lý các thủ tục hành chính yêu cầu phải có sổ hộ khẩu thì sẽ được giải quyết như thế nào? Và bài viết này không ngoài mục đích cùng bạn đọc trả lời câu hỏi nêu trên.

Những thủ tục liên quan đến sổ hộ khẩu 

Để trả lời câu hỏi nêu trên, trước hết cần phải hiểu hộ khẩu là gì? Tại Điều 18 Luật Cư trú năm 2006 quy định: Công dân đăng ký nơi thường trú của mình với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được cơ quan này làm thủ tục đăng ký thường trú và được cấp sổ hộ khẩu. Và tại khoản 1 Điều 24 Luật Cư trú năm 2006 có quy định: Sổ hộ khẩu được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký thường trú và có giá trị xác định nơi thường trú của công dân.

Như vậy, hộ khẩu là một phương pháp quản lý dân số chủ yếu dựa vào hộ gia đình. Đây là công cụ và thủ tục hành chính giúp Nhà nước quản lý việc di chuyển sinh sống của công dân Việt Nam. Chế độ hộ khẩu ở Việt Nam được hình thành nhằm mục đích kiểm soát trật tự xã hội và quản lý kinh tế của đất nước. Từ quy định nêu trên cho thấy, sổ hộ khẩu là một hình thức quản lý nhân khẩu trong các hộ gia đình, có chức năng xác định nơi thường trú hợp pháp của công dân. Sổ hộ khẩu cũng là căn cứ để Nhà nước phân định thẩm quyền xử lý các vấn đề pháp lý có liên quan tới cá nhân đó.

Nói tóm lại, sổ hộ khẩu được coi là một loại giấy tờ quan trọng để thực hiện các giao dịch dân sự. Chẳng hạn như để thực hiện quyền chuyển nhượng, mua bán đất, là một giấy tờ chứng nhận, văn bản pháp lý trong trường hợp nhận thừa kế. Nó còn đảm bảo thi hành án cho các trường hợp liên quan đến quyền chuyển nhượng, mua bán và sở hữu đất, thời hạn sử dụng đất; đăng ký thường trú, tạm trú, chuyển tách hộ khẩu, cấp đổi sổ hộ khẩu, xóa hay xác nhận đăng ký thường trú; đăng ký phương tiện giao thông; thực hiện các giao dịch với ngân hàng...

Ngoài ra, các thủ tục hành chính liên quan giấy phép kinh doanh, đăng ký kết hôn, hộ chiếu, chứng minh nhân dân; khai sinh, khai tử hay hồ sơ xin việc, xin học, làm hộ chiếu và các vấn đề liên quan đến phúc lợi xã hội, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm trách nhiệm dân sự… đều cần đến sổ hộ khẩu làm giấy tờ chứng thực.

Giải pháp thực hiện thủ tục hành chính sau thu hồi sổ hộ khẩu 

Hiện Luật Cư trú năm 2020 đã có hiệu lực nhưng vẫn chưa có văn bản hướng dẫn chính thức và đầy đủ của các bộ, ban, ngành liên quan để hướng dẫn xử lý hoạt động có liên quan đến sổ hộ khẩu như nêu trên. Tuy nhiên, căn cứ vào những quy định trong Luật Cư trú và Thông tư số 55/2021/TT-BCA thì có 2 giải pháp để các cơ quan chức năng và người dân khắc phục những vướng mắc có thể gặp. 

Thứ nhất là sử dụng số định danh: Vì số định danh cá nhân cũng chính là số thẻ căn cước công dân. Vì số định danh gắn liền với cá nhân từ khi sinh ra cho đến khi mất đi, không thay đổi và không trùng lặp với số định danh của bất kỳ người nào. Hơn nữa, theo quy định tại Điều 12 và Điều 19 Luật Căn cước công dân năm 2014, thì số định danh cá nhân được xác lập từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư dùng để kết nối, cập nhật, chia sẻ, khai thác thông tin của công dân. Số định danh cá nhân do Bộ Công an thống nhất quản lý trên toàn quốc và cấp cho mỗi công dân Việt Nam. Do đó, người dân hoàn toàn có thể đề nghị cơ quan chức năng thực hiện thủ tục hành chính cập nhật thông tin của mình vào hồ sơ.

Thứ hai là xin giấy xác nhận từ cơ quan thu hồi sổ hộ khẩu: Theo quy định tại Điều 38 Luật Cư trú năm 2020, kể từ ngày 1-7-2021, khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp; đồng thời, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của luật này và không cấp mới, cấp lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú. Như vậy, người dân có thể liên hệ với cơ quan đăng ký cư trú đã thu hồi sổ hộ khẩu để xác nhận việc đã nộp lại sổ hộ khẩu. Đây sẽ là căn cứ để cơ quan thực hiện những thủ tục hành chính khác liên hệ và thu thập thông tin thay cho sổ hộ khẩu mà người dân đã nộp.

(责任编辑：Cúp C1)