Thông tin từ Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cho hay,ộGTVTkhẳngđịnhkhôngcóchuyệnkhaikhốngtổngmứcđầutưdựáltd đức gần đây, trên một số phương tiện thông tin đại chúng có phản ánh một số nội dung về kết luận của Thanh tra Bộ Kế hoạch & Đầu tư (Bộ KH&ĐT) đối với các dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT; trong đó, có nội dung về xác định tổng mức đầu tư chưa chính xác gây thiệt hại, lãng phí cho ngân sách Nhà nước.

Về việc này, Bộ GTVT khẳng định, đối với một số dự án BOT mà Bộ KH&ĐT tiến hành thanh tra, ngay sau khi có dự thảo và kết luận thanh tra, Bộ GTVT đã có văn bản giải trình Bộ KH&ĐT và báo cáo Thủ tướng Chính phủ nhằm làm rõ cách xác định Tổng mức đầu tư cũng như xác định giá trị quyết toán để điều chỉnh thời gian hoàn vốn dự án.

Dự án BOT nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1 đoạn Nghi Sơn - Cầu Giát theo dự toán ban đầu có tổng mức đầu tư khoảng 3.600 tỷ đồng, được đưa vào khai thác từ tháng 10/2015 (sớm hơn gần 1 năm rưỡi so với kế hoạch ban đầu). Việc đẩy nhanh tiến độ cũng có nghĩa là hơn 700 tỷ đồng chi phí dự phòng cho việc trượt giá vật liệu và gần 276 tỷ đồng tiền lãi của khoản vốn vay trong thời gian đó cũng không cần phải sử dụng đến. Kéo theo đó sẽ giảm được một loạt các chi phí khác như nhân công, quản lý... mà theo chủ đầu tư, nếu tính toán chi li thì đem lại cho xã hội khoảng hơn 1.000 tỉ đồng.

Trạm thu phí Nghi Sơn – Cầu Giát (Ảnh: Dân Trí)

Theo Bộ GTVT, công tác lập Báo cáo nghiên cứu khả thi, tổng mức đầu tư các dự án BOT được lập bởi các đơn vị tư vấn hàng đầu, có năng lực như TEDI, TEDIS, Tư vấn Trường Sơn. Tổng mức đầu tư được duyệt chỉ mới là giá trị đàm phán, xác định thời gian hoàn vốn ban đầu với Nhà đầu tư; quá trình thực hiện đầu tư, nhằm chuẩn xác giá trị thực tế thực hiện dự án, công tác thẩm tra dự toán được giao cho các đơn vị có năng lực kinh nghiệm như Viện Kinh tế - Bộ Xây dựng thực hiện; đồng thời, Bộ GTVT đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sắt, quản lý chặt chẽ giá thành, chất lượng tiến độ, đã thành lập các tổ thường xuyên rà soát trình tự thủ tục, dự toán các dự án BOT và đã có các văn bản chỉ đạo các cơ quan liên quan thực hiện kết luận của các tổ rà soát. Theo quy định tại tất cả các Hợp đồng BOT đã ký kết thì giá trị quyết toán cuối cùng được cấp có thẩm quyền chấp thuận mới là giá trị để Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và Nhà đầu tư ký kết Hợp đồng điều chỉnh nhằm xác định thời gian hoàn vốn cho dự án.

Về kết luận xác định kinh phí đầu tư một số hạng mục trong tổng mức đầu tư chưa chính xác gây thiệt hại cho ngân sách, Bộ GTVT cho hay, theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị định số 112/2009/NĐ-CP ngày 14/12/2009 của Chính phủ: "Tổng mức đầu tư là chi phí dự tính của dự án, Tổng mức đầu tư là cơ sở để chủ đầu tư lập kế hoạch và quản lý vốn khi thực hiện đầu tư xây dựng công trình". Trong bước lập dự án đầu tư, không thể tính toán chính xác chi phí thực tế đầu tư xây dựng công trình và tại Thông tư số 04/2010/TT-BXD ngày 26/5/2010 của Bộ Xây dựng thậm chí còn cho phép tính tổng mức đầu tư dựa trên suất vốn đầu tư xây dựng công trình. Do vậy, giá trị tổng mức đầu tư (bao gồm cả lãi vay) không phản ánh đúng chi phí thực tế thực hiện công trình nên trong Hợp đồng BOT, Bộ GTVT và Nhóm công tác liên ngành (gồm có Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính, Địa phương liên quan) đã quy định sử dụng giá trị quyết toán được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận là giá trị cuối cùng để xác định thời gian hoàn vốn cho dự án.

Tổng mức đầu tư chỉ là căn cứ ban đầu để dự tính thời gian hoàn vốn; phục vụ đàm phán lựa chọn nhà đầu tư. Thời gian thu phí chính thức được quyết định theo giá trị quyết toán công trình nên phần kinh phí chênh lệch giữa tổng mức đầu tư và chi phí thực tế đầu tư không phải là thất thoát hoặc lãng phí và càng không thể khai khống tổng mức đầu tư để kéo dài thời gian thu phí. Trong quá trình Kiểm toán nhà nước tiến hành kiểm toán một số dự án BOT cũng đã ghi nhận nội dung này và không kết luận thất thoát hay gây thiệt hại cho ngân sách.

Như vậy, theo Bộ GTVT, việc đẩy nhanh tiến độ thi công dự án khiến các chi phí của dự án giảm xuống chính là nguyên nhân giảm tổng mức đầu tư của dự án so với dự toán ban đầu. Hiện Bộ GTVT cũng đang chỉ đạo các dự án BOT phải đẩy nhanh tiến độ để giảm tối đa chi phí, trên cơ sở đó giảm tổng mức đầu tư ban đầu. Như vậy, từ nay về sau, đối với các dự án BOT, tổng mức đầu tư và quyết toán sẽ có chênh lệch là điều tất yếu.

Trước đó, Bộ KH&ĐT vừa có kêt luận thanh tra với dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát.  Theo đó, từ ngày 18/3/2013 Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã phê duyệt kết quả chỉ định nhà đầu tư dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát là liên danh Tổng Công ty Xây dựng Công trình Giao thông 4 (Cienco4) và Tổng Công ty 319. Dự án có tổng chiều dài gần 34 km, thực hiện theo hình thức BOT, tổng vốn đầu tư hơn 3.600 tỉ đồng, thực hiện từ 26/3/2013 đến 31/1/2015. Hiện dự án đã hoàn thành và đi vào hoạt động. 

Qua thanh tra, Bộ KH&ĐT phát hiện quá trình lập, thẩm định dự án đầu tư làm tăng tổng mức đầu tư hơn 39 tỉ đồng; Ban Quản lý dự án 1 (PMU 1) đã không hoàn thành nhiệm vụ, không thực hiện đầy đủ chức năng quản lý nhà nước được giao, gián tiếp gây thiệt hại cho ngân sách gần 60 tỉ đồng. Đáng chú ý, Bộ GTVT đã phê duyệt dự án khi chưa đủ điều kiện, ký hợp đồng chính thức quá chậm, cho phép khởi công khi chưa đủ điều kiện pháp lý… 

Bộ GTVT cũng không thực hiện thu hồi gần 4,9 tỉ đồng chi phí lập dự án đầu tư và chi phí Ban Quản lý dự án, giảm trừ hơn 5 tỉ đồng trong tổng mức đầu tư với một số thiết kế, không thực hiện chức năng quản lý nhà nước để nhà đầu tư điều chỉnh kết cấu áo đường khi chưa đủ cơ sở pháp lý làm tăng chi phí xây lắp thêm hơn 82,7 tỉ đồng. Theo tính toán trong phương án tài chính của dự án lập ngày 10/3/2015, tổng vốn đầu tư của dự án hơn 3.500 tỉ đồng. Nhưng tính toán của đoàn thanh tra cho thấy mức đầu tư chỉ là hơn 2.300 tỉ đồng, chênh lệch hơn 1.200 tỉ đồng.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)