Ngân sách xanh nhằm đạt mục tiêu phát triển bền vững

Ngân sách xanh được OECD đề xuất khung tiếp cận đầu tiên năm 2017,ệnthựchóachuyểnđổichínhsáchtàikhóavớitíchhợpngânsákết quả bóng đá ngoại được hiểu là việc định hướng lại chính sách tài khóa nhằm đạt được các mục tiêu phát triển môi trường và khí hậu bền vững.

Trong đó, bao gồm việc đánh giá tác động các biện pháp chính sách tài khóa đối với môi trường trong khuôn khổ thực hiện các nghĩa vụ quốc tế và các yêu cầu của pháp luật về môi trường của quốc gia.

Một số nước sử dụng chính sách tài khóa để thúc đẩy phát triển bền vững và tăng trưởng xanh. Ảnh: TL

Một số nước OECD đã hiện thực hóa chuyển đổi chính sách tài khóa với tích hợp ngân sách xanh. Chẳng hạn, tại Pháp, quốc gia đầu tiên trên thế giới hình thành ngân sách xanh với việc tích cực sử dụng nhãn chi tiêu xanh, nghĩa là các khoản chi ngân sách với ưu tiên chiến lược cho phát triển bền vững. Ví dụ như tại Ý, Đức đã tiến hành đánh giá có hệ thống về tác động của chính sách tài khóa đối với khí hậu và môi trường.

Ở nước Anh đưa quy định hóa ngân sách xanh trong phê duyệt ngân sách hàng năm, cũng như nhất quán trong các năm ngân sách gắn với mục tiêu về môi trường và khí hậu.

Việc lồng ghép ngân sách xanh vào lập dự toán và phê duyệt dự toán ngân sách thường niên cũng được Ireland, Canada, Phần Lan thực hiện. Na Uy quy định sử dụng chính sách tài khóa để thúc đẩy phát triển bền vững và tăng trưởng xanh trên cơ sở sử dụng nguồn thu thuế để thực hiện.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy, một số quốc gia sử công cụ trợ cấp xanh và đầu tư công xanh trong chính sách tài khóa. Một số cách thức trợ cấp được áp dụng như cơ chế giá điện đấu nối nhằm kích thích phát triển năng lượng tái tạo. Đây là hình thức trợ cấp chéo, nghĩa là chuyển ngân sách gián tiếp với chi phí trợ cấp năng lượng tái tạo cho người tiêu dùng qua công ty điện lực, ấn định giá năng lượng tái tạo ở mức đảm bảo lợi nhuận đầu tư, tạo cạnh tranh và giảm bớt lệ thuộc vào năng lượng hóa thạch.

Ngoài ra, một số quốc gia hỗ trợ cho lãi suất vay nhằm khuyến khích lĩnh vực mà Nhà nước quan tâm, như hỗ trợ lãi suất cho vay để kích thích tiêu dùng sản phẩm thân thiện môi trường. Điển hình là kinh nghiệm của Tunisia thực hiện chương trình PROSOL với hỗ trợ lãi suất và tăng thời hạn cho vay từ 3 - 5 năm để khuyến khích đầu tư, như cho vay qua hóa đơn tiền điện, một dạng tín chấp nếu người vay không trả sẽ ngừng cung cấp điện.

Tại Hoa Kỳ, kể từ ngày 1/1/2023, chính sách trợ cấp thuế liên bang trị giá 7.500 USD dành cho người mua xe điện được sản xuất tại Bắc Mỹ theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA). Tại Đức, thành lập Quỹ đầu tư cho giao thông công cộng địa phương, theo đó, Quỹ này hỗ trợ cải thiện giao thông địa phương thông qua hỗ trợ các dự án về phương tiện giao thông công cộng, đường đi bộ và phát triển xe đạp…

Tại nhiều nước, đầu tư công xanh nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh là hình thức thông qua việc mua sắm công xanh của Chính phủ. Chẳng hạn, tại Hàn Quốc luật hóa quy định khuyến khích mua sắm các sản phẩm xanh, các cơ quan chính phủ phải trình kế hoạch thực hiện mua sắm công xanh hàng năm.

Chính sách tài khóa xanh thông qua áp dụng một số loại thuế

Cải cách thuế xanh và các loại thuế liên quan đến môi trường là chính sách quan trọng của nhiều quốc gia. Kể từ đầu những năm 1990, một số nước OECD thực hiện cải cách thuế xanh một cách toàn diện.

Nhiều nước thực hiện và đã có làn sóng cải cách thuế xanh. Ảnh: TL

Trong bối cảnh gánh nặng thuế không đổi, ở hầu hết các nước, những khoản thuế mới liên quan đến môi trường đã bù đắp lượng giảm thuế hiện hành, cải cách thuế xanh như tại Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch, Hà Lan, Bỉ...

Sau làn sóng cải cách thuế xanh này, một số quốc gia phát triển khác như Áo, Anh, Ý, Đức, Pháp… đã đi theo xu hướng cải cách thuế xanh và các khoản thuế liên quan đến môi trường. Việc thực hiện cải cách thuế xanh và các loại thuế liên quan đến môi trường đã mang lại hiệu quả tốt, thể hiện ở một số nước OECD, tiêu biểu như Phần Lan, Đức…

Trên thực tế, phát triển thuế xanh và thuế liên quan đến môi trường ở các nước diễn ra theo ba cách tiếp cận. Cụ thể, áp dụng một số loại thuế mới liên quan đến môi trường, đối với các sản phẩm gây hại tới môi trường.

Phần Lan là nước đầu tiên áp dụng thuế đánh vào phát thải CO2 đối với nhiên liệu kể từ năm 1990. Na Uy áp dụng thuế carbon trong lĩnh vực dầu khoáng sản vào năm 1991. Đan Mạch áp dụng thuế carbon đánh vào nhiên liệu năm 1992. Hà Lan đưa ra thuế nhiên liệu chung vào năm 1988 và một số thuế khác có liên quan đến môi trường như thuế chất thải, thuế nước ngầm và thuế năng lượng mới vào năm 1995 và 1996. Hay như tại Bỉ đưa ra một loại thuế mới đối với một số sản phẩm năng lượng, tính thuế trên diện rộng đối với tư nhân sử dụng năng lượng từ năm 1993.

Bên cạnh chính sách thuế, các nước cũng tái cấu trúc một số loại thuế để đưa các yếu tố môi trường vào trong thuế đó, ví dụ như thuế carbon trên các sản phẩm năng lượng áp dụng ở Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển, Hà Lan, Ý và Anh.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)