Kinh nghiệmPhilippines

Trường hợp kiện cấp chính phủ - chính phủ,ìsaoTrungQuốcngạiTòaánLiênhiệpquốcvềLuậtBiểsoi kèo liver vs có thể tham khảotrường hợp Philippines đã không kiện về tranh chấp, mà kiện về việc TQ cố tìnhhiểu sai, giải thích sai, áp dụng sai các quy định của Công ước Luật Biển năm1982, từ đó dẫn đến việc TQ áp đặt đường lưỡi bò.    Thủ tướng Đức AngelaMerkel đã mời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ăn tối nhân chuyến thăm kéo dài2 ngày của ông ở Đức và hai người tặng quà cho nhau. Bà Merkel tặng ông Tập mộttấm bản đồ vẽ lãnh thổ TQ thời Càn Long do nhà vẽ bản đồ người Pháp Jean -Baptiste Bourguignon d’Anville thực hiện và in tại Đức năm 1735. Trên tấm bản đồvẽ lãnh thổ TQ đầu tiên được xuất bản tại Đức hoàn toàn không có quần đảo HoàngSa và Trường Sa của Việt Nam

Việc Philippines không kiện việc tranh chấp là để tránh TQ vậndụng điều 298 của Công ước Luật Biển 1982 nhằm phủ quyết thẩm quyền của tòa án.Cũng vì chọn vấn đề này nên TQ buộc phải giải thích (song thực tế là TQ đãkhông tham gia vì đuối lý!). Diễn biến phiên tòa này đang diễn ra và có thể kéodài 3 - 5 năm nhưng giới luật sư có niềm tin là Philippines sẽ thắng. Theotrang tin Sankei (Nhật Bản) mới đây, TQ đang gây áp lực đối với các nước ASEAN,trong đó có Singapore và Malaysia nhằm thúc ép Philippines rút đơn kiện. Ngoàira, Bắc Kinh còn có ý đồ cô lập Philippines với sách lược phân hóa ASEAN; đồngthời răn đe khiến các nước khác trong khu vực không có cơ hội tận dụng vụ kiệncủa Philippines.

Trong khi đó, tờ The Philippine Star dẫn phân tích của Trungtâm An ninh Mỹ mới (CNAS) cho rằng: Giới lãnh đạo TQ có thể đàm phán ngầm vớiPhilippines bởi nếu tiếp tục vụ kiện, Bắc Kinh sẽ rơi vào thế bất lợi do nhữngtuyên bố chủ quyền của họ trên biển Đông hoàn toàn “thiếu cơ sở pháp lý quốc tế”.

Quyền tài phán của quốc gia ven biển đối với tài nguyên biển

Luật Biển quốc tế “cũ” - được pháp điển hóa trong hai Hộinghị của Liên hiệp quốc về Luật Biển tại Geneva năm 1958 và 1960 - công nhậnquyền tài phán của quốc gia ven biển rất giới hạn, phần lớn biển và đại dươngđược điều chỉnh bởi nguyên tắc tự do trên biển. Công ước mới của Liên hiệp quốcvề Luật Biển năm 1982, với sự đấu tranh không mệt mỏi của các quốc gia đangphát triển, đã quy định những nội dung thay đổi quan trọng sau đây:

Thứ nhất, công nhận lãnh hải thuộc chủ quyền của quốc giaven biển có chiều rộng tối đa là 12 hải lý. Với việc ghi nhận này đã chấm dứt sựtranh chấp kéo dài nhiều thập kỷ về chiều rộng của lãnh hải.

Thứ hai, công nhận thềm lục địa pháp lý của các quốc gia venbiển. Công ước quy định thềm lục địa của quốc gia ven biển kéo dài cho đến bờngoài của rìa lục địa. Nếu bờ ngoài của rìa lục địa chưa đến 200 hải lý tính từđường cơ sở thì được quyền lấy đến 200 hải lý, nếu bờ ngoài của rìa lục địa nằmngoài giới hạn 200 hải lý thì được kéo dài hoặc tới 350 hải lý hoặc thêm 100 hảilý kể từ đường đẳng sâu 2.500m là đường nối các điểm có độ sâu 2.500 m.

Thứ ba, công nhận khái niệm vùng đặc quyền kinh tế. Trong phạmvi giới hạn 200 hải lý tính từ đường cơ sở, quốc gia ven biển có quyền thuộc chủquyền về việc thăm dò và khai thác, bảo tồn và quản lý các tài nguyên thiênnhiên sinh vật hay không sinh vật, của vùng nước phía trên đáy biển, của đáy biểnvà lòng đất dưới đáy biển, cũng như các hoạt động khác nhằm thăm dò và khaithác vùng này vì lợi ích kinh tế, như việc sản xuất năng lượng từ nước, hải lưuvà gió. Quốc gia ven biển còn có quyền tài phán liên quan đến (1) lắp đặt và sửdụng các đảo nhân tạo, các thiết bị và công trình; (2) nghiên cứu khoa học vềbiển và (3) bảo vệ môi trường biển. Hơn nữa, quốc gia ven biển còn có các quyềnkhác do Công ước quy định.

Thứ tư, công nhận khái niệm vùng nước quần đảo và đường cơ sởquần đảo. Điều này có nghĩa là: Các quốc gia được cấu thành bởi một hoặc nhiềuquần đảo có đầy đủ chủ quyền đối với vùng nước được bao bọc; bởi đường cơ sở quầnđảo là đường nối các điểm ngoài cùng của các đảo xa nhất và các bãi đá lúc nổilúc chìm của quần đảo với điều kiện tỷ lệ diện tích nước so với đất ở giữa 1/1và 9/1. Chiều dài của đường cơ sở trong trường hợp này không được vượt quá 100hải lý, ngoại trừ tối đa 3% của tổng số các đường cơ sở bao quanh một quần đảonào đó có chiều dài lớn hơn nhưng cũng không quá 125 hải lý 10. Với quy địnhnày, quốc gia quần đảo có chủ quyền đối với một khu vực biển rất lớn so vớinguyên tắc tự do trên biển trước đây. Trong thực tế, ngoài một vài ngoại lệ thìtất cả các quốc gia quần đảo đều là các quốc gia đang phát triển. Indonesia vàPhilippines là những ví dụ rõ nhất.

Kết luận

Lập luận chính mà TQ viện dẫn trong vấn đề tranh chấp ở khuvực quần đảo Trường Sa là về mặt lịch sử khoảng 2000 năm trước đã có bản đồ địnhrõ ranh giới dưới thời triều đình nhà Hán; trong đó không chỉ có Trường Sa màbao gồm cả vùng biển và Hoàng Sa mà ngày nay nhiều nước trong khu vực đều tuyênbố có chủ quyền.

Đây thật là điều lố bịch và hết sức vô lý. Nó cũng tương tự,nếu như Chính phủ Italia tuyên bố phần lớn lãnh thổ châu Âu, một phần lãnh thổchâu Á và châu Phi bây giờ là thuộc Italia vì những phần lãnh thổ này trước kia“thuộc đế chế La Mã”! Cho nên quay trở lại vấn đề TQ tuyên bố chủ quyền lãnh hảiở khu vực tranh chấp dựa vào yếu tố lịch sử là rất vô lý, không thể thuyết phụcđược ai. Do đó, nếu như TQ mang vấn đề Trường Sa ra trước Liên hiệp quốc, lậpluận của TQ sẽ thất bại. Do vậy, TQ sẽ không bao giờ muốn đưa vấn đề này ra giảiquyết trước công luận quốc tế.

Luật gia MINH TÂM (Trung ương Hội Luật gia VN)

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)