Đầu tư cho vận tải thủy quá thấp

TheẽgiúpđồngbằngsôngCửuLongthuhàngtỷUSDmỗinăkết quả euro 2023o báo cáo của Bộ GTVT, trong những năm qua tổng nguồn vốn đầu tưcho hạ tầng đường thủy nội địa chỉ chiếm hơn 2% và đường biển chỉ chiếm 3,5%, như vậy tổng mức đầu tư cho hạ tầng giao thông đường thủy chỉ chiếm khoảng 5,7% trong cơ cấu nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng giao thông. Sự mất cân đối trong đầu tư đã làm cho hệ thống giao thông đường thủy còn rất nhiều hạn chế. Luồng tuyến giao thông thủy tuy dày đặc nhưng lại không đồng cấp, nhất là về độ sâu.

Tuyến giao thông thủy huyết mạch từ thành phố Hồ Chí Minh đi các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long phải qua kênh Chợ Gạo nhưng tuyến kênh này vẫn chưa đảm bảo về chiều rộng cho các phương tiện đi lại với số lượng ngày càng tăng. Kênh Chợ Gạo suốt thời gian vừa qua đã trở thành một điểm ùn tắc thường xuyên trong vận tải đường thủy trong vùng do lưu lượng giao thông tăng. Ùn tắc không những làm tăng chi phí kho vận cho các chủ hàng, doanh nghiệpxuất nhập khẩu trong vùng mà còn dẫn đến nguy cơ mất an toàn giao thông. Đến nay, mặc dù đã được hoàn thành nâng cấp mở rộng giai đoạn I nhưng vẫn cần tiếp tục nâng cấp giai đoạn II mới đáp ứng được yêu cầu.

Việc thiếu hệ thống báo hiệu hay công nghệ định vị hỗ trợ vận tải thủy vào ban đêm. Số cảng, bến thủy nội địa tuy nhiều nhưng phần lớn trang thiết bị bốc xếp hàng hóa chưa được đầu tư hiện đại hóa, hoặc đã được hiện đại hóa nhưng chưa đồng bộ nên năng lực bốc dỡ hàng hóa thấp; nhiều bến cảng thiếu đường bộ kết nối.

Bên cạnh đó, việc thiếu các cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chủ cảng, chủ tàu, chủ hàng và các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hàng hải tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long mạnh dạn đầu tư phát triển để tăng cường khả năng kết nối trong vận tải đường thủy nội địa…

Chưa có các tuyến vận tải ven biển để giảm tải cho đường bộ, đồng thời tăng năng lực thu gom, vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu từ Đồng bằng sông Cửu Long đến các cảng biển lớn tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai…

Theo ông Nguyễn Nhật, Thứ trưởng Bộ GTVT: Ngoài những yếu kém trên còn phải nói đến tình trạng đầu tư không đồng bộ, hệ quả của nó là trên các tuyến giao thông thủy đang tồn tại đến 286 cây cầu tĩnh không không đáp ứng cho tàu trọng tải lớn ra vào, đây cũng là một hạn chế như đang bị “ngăn sông, cấm chợ”. Do hạn chế về năng lực cảng biển, hơn 70% hàng hóa xuất nhập khẩu của vùng phải vận chuyển bằng đường bộ cự ly từ 100 - 300 km để thông qua hệ thống cảng TP.HCM và Đông Nam Bộ, thời gian vận chuyển mất từ 4 - 8 giờ với chi phí tăng thêm khoảng từ 1 - 3 USD/tấn, gây áp lực quá tải cho đường bộ.

Logistics hứa hẹn sẽ sôi động

Sự kiện con tàu Pioneer V1631S có chiều dài hơn 118 m, sức chở 610 TEU, tổng trọng tải hơn 7.000 tấn của Công ty Cổ phần Vận Tải Biển Tân Cảng (Tân Cảng Shipping), thành viên của Tân Cảng Sài Gòn lần đầu tiên cập Tân Cảng Cái Cui là một bước ngoặc trọng đại của ngành hàng hải trong khu vực, đó là sự chờ đợi gần nữa thế kỷ qua của người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long.