Chính sách khuyến khích giảm khí phát thải

Nghị định số 153/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định phí bảo vệ môi trường đối với khí thải có hiệu lực thi hành kể từ ngày 5/1/2025. Những quy định trong Nghị định này hoàn toàn mới.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: Thu Hằng.

Theo Nghị định, đối tượng chịu phí bảo vệ môi trường đối với khí thải là bụi, khí thải công nghiệp xả ra môi trường phải được xử lý của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó có nội dung cấp phép về xả khí thải.

Mức tính phí căn cứ vào các chất gây ô nhiễm môi trường là bụi. NOx (gồm NO2 và NO). SOx và CO. Chia sẻ về các chất gây ô nhiễm để thu phí khí thải, ông Nguyễn Thành Hưng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát Chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) cho biết, Nghị định này mới giới hạn có 4 chất để thu phí, phù hợp với tình hình hiện tại. Tuy nhiên, có thể 2, 3 năm tới sẽ đưa đối tượng ô tô, xe máy vào đối tượng thu phí khí thải.

Nghị định 153/2024/NĐ-CP cũng quy định công thức tính chi tiết cho từng đối tượng gồm các cơ sở xả khí thải không thuộc đối tượng phải quan trắc và cơ sở xả khí thải thuộc đối tượng phải quan trắc.

Những cơ sở xả khí thải không thuộc đối tượng phải quan trắc khí thải sẽ có mức phí cố định là 3.000.000 đồng/năm. Trường hợp cơ sở xả khí thải mới đi vào hoạt động kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành hoặc cơ sở xả khí thải đang hoạt động trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành thì số phí sẽ được tính theo tháng.

Đối với cơ sở xả khí thải thuộc đối tượng phải quan trắc khí thải, ngoài mức thu phí cố định sẽ còn tính mức thu phí biến đổi của các chất gây ô nhiễm môi trường có trong khí thải như bụi và khí oxit nito NOx (gồm NO2 và NO) sẽ có mức phí là 800 đồng/tấn/giờ, khí Lưu huỳnh (SOx) sẽ có mức phí là 700 đồng/tấn/giờ, khí Carbon monoxide (CO) sẽ có mức phí là 500 đồng/tấn/giờ.

Số phí phải nộp được tính cho thời gian từ tháng tiếp theo của tháng bắt đầu đi vào hoạt động đến hết năm dương lịch (hết ngày 31/12 của năm bắt đầu hoạt động).

Doanh nghiệp cần xác định rõ trách nhiệm

Tham gia thảo luận tại hội thảo, một số ý kiến đặt ra vấn đề về trách nhiệm của doanh nghiệp khi thực hiện Nghị định này.

Doanh nghiệp làm tốt trong việc giảm phát khí thải ra môi trường sẽ được giảm phí. Ảnh: TL.

Cụ thể, theo bà Nguyễn An Thủy – đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, Luật Thuế, phí và lệ phí từ năm 2015 đã quy định cơ quan quản lý về tài nguyên môi trường phải đưa ra thông số ô nhiễm môi trường để từ đó đưa ra mức thu thuế, phí phù hợp đối với từng loại khí thải.

Đến Nghị định số 153/2024 mới quy định thu phí đối với các cơ sở trong danh sách môi trường, đang áp dụng với dự án kinh doanh dịch vụ, những đơn vị sản xuất công nghiệp, chưa áp dụng cho những người xả khí thải qua các phương tiện giao thông.

Giai đoạn này cũng chỉ đưa các dạng khí thải phổ thông vào danh mục thu phí. Khi phát sinh đối tượng khí thải phải xử lý thì các cơ quan thu phí cần cập nhật vào danh mục thu phí. Các dự án sản xuất chưa có trong danh mục thu phí, nhưng khi phát sinh khí thải thì phải cập nhật để đưa với đối tượng thu phí.

"Hiện nay nhiều doanh nghiệp có trong danh mục áp dụng quan trắc tự động, tuy nhiên do chi phí cao nên nhiều đơn vị vẫn chưa lắp đặt. Quy định yêu cầu từ nay đến 31/12/2024, các doanh nghiệp, những đối tượng trong danh mục quan trắc tự động phải lắp đặt thiết bị quan trắc” – bà Thủy cho hay.

Như vậy, doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm đối với sự phát sinh khí thải của mình, tuy nhiên, nếu kiểm soát không kỹ thì khi cơ quan thanh tra kiểm tra, nếu phát sinh khí thải vượt quá báo cáo định kỳ sẽ bị xử phạt theo quy định.

Mặc dù trách nhiệm cao lên, song ngược lại, làm tốt sẽ có ưu đãi.

Cụ thể, Nghị định 153/2024/NĐ-CP quy định nếu nồng độ trung bình của một chất gây ô nhiễm trong khí thải của cơ sở thấp hơn 30% so với giới hạn cho phép, phần phí phải đóng cho chất ô nhiễm đó sẽ giảm xuống còn 75% so với mức phí thông thường. Nồng độ gây ô nhiễm khí thải càng giảm thì số phí cũng được giảm tương ứng.

Tại mỗi dòng khí thải của cơ sở xả khí thải, nồng độ một chất gây ô nhiễm môi trường có trong khí thải có giá trị trung bình thấp hơn từ 30% trở lên so với nồng độ chất đó được quy định tại quy chuẩn kỹ thuật môi trường về khí thải hoặc quy định của chính quyền địa phương thì số phí biến đổi đối với chất đó chỉ bằng 50% số phí phải nộp.

Còn dòng khí thải của cơ sở xả khí thải, nồng độ một chất gây ô nhiễm môi trường có trong khí thải có giá trị trung bình thấp hơn từ 30% trở lên so với nồng độ chất đó được quy định tại quy chuẩn kỹ thuật môi trường về khí thải hoặc quy định của chính quyền địa phương thì mức thu bằng 50% số phí phải nộp./.

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)