Cán bộ hải quan tích cực rà soát tờ khai hải quan để chống gian lận thuế. Ảnh: Hải Anh

Gian lận qua khai báo trị giá hải quan ngày càng tinh vi

Theảiquanápdụngquyếtliệtcácgiảiphápchốnggianlậnthuếsoi cau sto Tổng cục Hải quan, mặc dù đã có các quy định chặt chẽ, nhưng việc gian lận thuế thông qua khai báo sai trị giá hải quan đối với hàng nhập khẩu vẫn diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp. Đặc biệt là đối với các mặt hàng có nhiều biến động về giá và các mặt hàng giá cả chịu nhiều tác động do điều kiện giao hàng, phương thức giao dịch, phương thức thanh toán…

Phổ biến nhất về gian lận qua trị giá hải quan là gian lận về điều kiện áp dụng trị giá giao dịch, ví dụ doanh nghiệp không khai báo các mối quan hệ đặc biệt mà các mối quan hệ đặc biệt này có ảnh hưởng đến trị giá hải quan như công ty mẹ - công ty con; hoặc khai báo mối quan hệ nhưng khai báo sai về quyền được định đoạt hàng hóa…

Gian lận về giá tính thuế cũng thường gặp đối với những trường hợp doanh nghiệp không khai báo đầy đủ các khoản phải cộng (doanh nghiệp khai báo thiếu các khoản phải cộng như phí hoa hồng, phí môi giới; phí FO; phí bảo hiểm đường biển; phí vận chuyển từ kho hàng nước xuất khẩu đến cảng xuất khẩu; phí bản quyền…);

Một phương thức khác cũng khá phổ biến là doanh nghiệp làm giả mạo các giấy tờ giao dịch để khai báo sai trị giá hải quan nhằm gian lận về thuế như doanh nghiệp khai báo thấp trị giá đối với những mặt hàng có thuế suất cao, khai giảm số lượng hàng hóa để làm giảm trị giá nhập khẩu…

Trong trường hợp nhằm gian lận thuế thu nhập, chuyển giá quốc tế, doanh nghiệp khai tăng trị giá tính thuế so với trị giá thực tế của hàng hoá nhập khẩu để tăng vốn đầu tư, tăng chi phí nhằm giảm lợi nhuận, giảm thuế thu nhập phải nộp; hoặc làm tăng giá trị đầu tư để chuyển lợi nhuận ra nước ngoài.

Triển khai nhiều biện pháp cụ thể kiểm tra trị giá hàng hóa

Trước tình hình gian lận thuế diễn biến phức tạp, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố áp dụng nhiều biện pháp cụ thể để kiểm tra trị giá hàng hóa, chống thất thu về thuế qua gian lận về trị giá hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu trên cơ sở của Luật Hải quan và các thông tư của Bộ Tài chính.

Theo Tổng cục Hải quan, việc xác định và kê khai trị giá hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu được quy định cụ thể tại các văn bản luật và dưới luật của Việt Nam, đảm bảo sự rõ ràng, chặt chẽ cũng như phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.

Cụ thể, tại Khoản 3 Điều 86 Luật Hải quan quy định “Trị giá hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu là giá thực tế phải trả tính đến cửa khẩu nhập đầu tiên, phù hợp với pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.”

Điều 5 Thông tư số 39/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Thông tư số 60/2019/TT-BTC hướng dẫn người khai hải quan và cơ quan hải quan xác định trị giá hải quan là giá thực tế phải trả tính đến cửa khẩu nhập đầu tiên, được xác định bằng cách áp dụng tuần tự các phương pháp đã quy định và dừng lại ở phương pháp xác định được trị giá hải quan. Trừ trường hợp người khai hải quan đề nghị bằng văn bản thì trình tự áp dụng phương pháp trị giá khấu trừ và phương pháp trị giá tính toán có thể hoán đổi cho nhau.

Theo đó, trị giá hải quan hàng nhập khẩu được xác định bằng cách áp dụng tuần tự sáu phương pháp sau: Phương pháp trị giá giao dịch; phương pháp trị giá giao dịch của hàng nhập khẩu giống hệt; phương pháp trị giá giao dịch của hàng hóa nhập khẩu tương tự; phương pháp trị giá khấu trừ; phương pháp trị giá tính toán; phương pháp suy luận.

Các xác định trị giá theo các phương pháp này đã được quy định rõ tại Thông tư 39/2015/TT-BTC, và được sửa đổi, bổ sung tại một số điều tại Thông tư 60/2019/TT-BTC.

Bên cạnh các quy định về việc xác định trị giá hải quan đối với hàng nhập khẩu, các quy định về việc kiểm tra, ấn định trị giá hải quan cũng được quy định cụ thể Điều 25 Thông tư 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 14 Điều 1 Thông tư 39/2018/TT-BTC hướng dẫn việc xác định đối tượng có nghi vấn, kiểm tra trị giá, tham vấn trị giá đối với những trường hợp có nghi vấn về trị giá do người khai hải quan kê khai. Đồng thời công tác kiểm tra sau thông quan cũng cho phép cơ quan hải quan kiểm tra, xác định lại trị giá hải quan đối với hàng nhập khẩu.

Hiện tại, Tổng cục Hải quan đang yêu cầu các đơn vị hải quan kiểm tra trị giá theo một số chuyên đề chuyên sâu đối với các mặt hàng nhập khẩu như rượu vang, rượu mạnh, đá ốp lát, điện máy gia dụng…

Với sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo các cấp, công tác chống gian lận thương mại, trốn thuế thông qua gian lận về trị giá hải quan hàng nhập khẩu chắc chắn sẽ thu được nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào việc thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách của toàn ngành./.

Ngọc Linh

(责任编辑：Thể thao)