Thống đốc Lê Minh Hưng giải trình trước Quốc hội tại phiên thảo luận hội trường sáng 7/6.

Nợ xấu ước tính khoảng 10,ốngđốcLêMinhHưngXửlýnghiêmtráchnhiệmtổchứccánhângâyranợxấplay off hạng nhất anh08% tổng dư nợ

Trả lời nhiều yêu cầu của đại biểu (ĐB) Quốc hội đề nghị làm rõ thực trạng, nguyên nhân và việc xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến xử lý nợ xấu, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết nợ xấu vào thời điểm tháng 9/2012 là 17,21% tổng dư nợ. Tuy nhiên, đây là ước tính một cách thận trọng, nếu tính thực chất, nợ xấu có thể cao hơn nhiều.

Tính đến 31/12/2016, nợ xấu nội bảng tại các ngân hàng là trên 150.000 tỷ đồng, chiếm 2,52% tổng dư nợ. Nợ xấu do VAMC nắm giữ là trên 195.000 tỷ đồng, chiếm 3,29% tổng dư nợ. Như vậy, tổng số nợ là trên 345.000 tỷ đồng, chiếm 5,8% dư nợ. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn có số nợ có nguy cơ cao trở thành nợ xấu, đó chính là số nợ đã được cơ cấu lại cho ngân hàng và doanh nghiệp (DN) theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ trong giai đoạn khó khăn 2012 – 2013 trước đây. Thực chất, khi đến hạn số nợ này cũng là nợ xấu. Do đó, tổng số nợ xấu trong nền kinh tế được Thống đốc NHNN ước tính vào khoảng 10,08% tổng dư nợ của nền kinh tế. Trong số nợ xấu 5,8%, nợ của DN ngoài quốc doanh chiếm 63 – 64%, nợ của DNNN 6,3%, nợ của hộ kinh doanh, cá nhân chiếm 21%, nợ của DN FDI là 1,8% tổng dư nợ.

Về nguyên nhân nợ xấu, Thống đốc cho rằng nguyên nhân khách quan là do sự bất ổn của kinh tế thế giới, khó khăn của kinh tế trong nước thời gian qua. Trong giai đoạn 2011 – 2015, mỗi năm đã có trên 63.000 DN phá sản, giải thể.

Về phía chủ quan, Thống đốc thẳng thắn nhìn nhận là do từ phía chính các tổ chức tín dụng (TCTD), khi quy trình tín dụng của một số TCTD chưa đầy đủ, chặt chẽ đã tạo kẽ hở cho cán bộ, khách hàng lợi dụng. Năng lực quản trị rủi ro một số TCTD hạn chế, kiểm soát chưa tốt, tính tuân thủ quy chế chưa cao, chuẩn mực đạo đức chưa được quan tâm dẫn đến rủi ro trong cho vay. Trong khi đó, công tác thanh tra, giám sát của NHNN tuy có cố gắng nhưng có nhiều hạn chế , chưa đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, năng lực thanh tra của cán bộ còn bất cập…

“Một bộ phận cán bộ ngân hàng thoái hoá biến chất, lợi dụng trách nhiệm quyền hạn để cố ý làm trái. Các hành vi này đã, đang và sẽ được xử lý nghiêm theo pháp luật”, Thống đốc nêu rõ.

Xử lý hàng loạt cán bộ ngân hàng có vi phạm gây ra nợ xấu

Trước băn khoăn của đại biểu về việc xử lý trách nhiệm gây ra nợ xấu, Thống đốc Lê Minh Hưng khẳng định không có quy định nào trong dự thảo Nghị quyết về xử lý nợ xấu có thể tạo điều kiện cho các TCTD, cá nhân liên quan trục lợi. Các cá nhân vi phạm đều đã và sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Theo lãnh đạo NHNN, thời gian qua, nhiều vụ vi phạm pháp luật trong lĩnh vực ngân hàng đã được xử lý, chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra. Riêng trong giai đoạn từ năm 2011 – 2016, các cơ quan điều tra của Bộ Công an đã phát hiện, khởi tố 95 vụ án kinh tế trong lĩnh vực ngân hàng, khởi tố bị can gần 200 cán bộ ngân hàng. Một số vụ án lớn gần đây trong lĩnh vực ngân hàng đã khởi tố, điều tra, xét xử 128 cán bộ ngân hàng, trong đó nhiều đối tượng là chủ tịch, phó chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc, Phó Tổng giám đốc…. Chỉ riêng tại Agribank, từ năm 2013 đã xử lý 352 cán bộ, đã khởi tố điều tra 65 vụ án, xử lý hình sự 122 cán bộ, trong đó có nguyên chủ tịch HĐQT, TGĐ, các lãnh đạo…

Trong đề án tái cơ cấu ngân hàng giai đoạn 2016 – 2020, NHNN đã đưa ra nhiều giải pháp để xử lý nợ xấu, đồng thời ngăn ngừa nợ xấu phát sinh, theo hướng tăng cường năng lực thanh tra, giám sát, yêu cầu các TCTD tăng cường năng lực điều hành.

Tiếp thu các ý kiến đóng góp của ĐB Quốc hội, Thống đốc NHNN cho biết sẽ bổ sung vào dự thảo Nghị quyết nguyên tắc không sử dụng ngân sách để xử lý nợ xấu, nguyên tắc xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp pháp luật gây ra nợ xấu, gây tổn thất cho ngân hàng. Dự thảo cũng sẽ bổ sung ý kiến về khái niệm nợ xấu, về thẩm quyền của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội….

Bên cạnh đó, các ĐB còn những ý kiến chưa thống nhất về một số nội dung quan trọng để xử lý nợ xấu như phạm vi nợ xấu, thu giữ tài sản đảm bảo (TSĐB). Giải trình các nội dung này, Thống đốc NHNN cho biết nếu giới hạn áp dụng Nghị quyết chỉ trong số nợ xấu hiện tại sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu xử lý nợ xấu triệt để, toàn diện. Trong khi đó, nợ xấu là rủi ro luôn tiềm ẩn trong hoạt động ngân hàng. Trung bình mỗi năm qua, nợ xấu phát sinh 1,3 – 1,5%/năm, do đó cần có thời gian áp dụng đủ dài (theo như dự thảo Nghị quyết là bao gồm cả nợ xấu phát sinh trong thời hạn 5 năm có hiệu lực của Nghị quyết). “Việc chỉ xử lý nợ xấu trong phạm vi nhất định, tạo ra cơ chế không đồng bộ, vì một ngân hàng được xử lý khoản nợ này theo Nghị quyết nhưng khoản nợ kia lại theo quy định khác thì rất vướng mắc cho các TCTD”, Thống đốc Lê Minh Hưng nói.

Đối với ý kiến về quyền thu giữ tài sản đảm bảo (TSĐB) của TCTD, theo ông Lê Minh Hưng, đây là quyền đương nhiên và chính đáng của các TCTD theo thoả thuận về quyền và nghĩa vụ giữa TCTD và khách hàng khi xác lập giao dịch cấp tín dụng. Các thoả thuận về quyền thu giữ của các bên liên quan là phù hợp với quy định của pháp luật. Trường hợp tổ chức cá nhân đem tài sản của mình tự nguyện thế chấp cho nghĩa vụ trả nợ sẽ là phát sinh nghĩa vụ giao nhận TSĐB.

Cùng với việc tiếp thu, giải trình các ý kiến của đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết, Thống đốc NHNN cũng tiếp thu các ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi Luật các TCTD và cho rằng đây sẽ là những cơ sở quan trọng cho để Chính phủ có cơ sở, khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện cho các TCTD đẩy nhanh tiến độ xử lý nợ xấu, xử lý TSĐB.

H.Y

(责任编辑：Cúp C2)