Công ty Cổ phần Tập đoàn thuỷ sản Minh Phú thực hiện tốt việc đóng bảo hiểm xã hội, giúp công nhân yên tâm lao động sản xuất.

Theo báo cáo từ Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Cà Mau, hiện tỷ lệ nợ BHXH tăng cao qua từng năm, đã đến mức báo động. Tính đến tháng 5/2015, có khoảng 118 doanh nghiệp (DN) nợ BHXH với trên 42,7 tỷ đồng. Tập trung một số DN lớn như: Công ty TNHH Thuỷ sản Camimex gần 11 tỷ đồng, Công ty Cổ phần CB&XNK thuỷ sản Cadovimex hơn 7 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Thực phẩm Đại Dương 5,2 tỷ đồng không có khả năng thu hồi.

Phó trưởng Phòng Thu BHXH tỉnh Cà Mau Huỳnh Vĩnh Tưởng nhìn nhận, có những DN nợ 5 năm nay, không chịu hợp tác, không thiện chí, cố tình trốn tránh. Có những công ty đã bị khởi kiện, thi hành án… nhưng họ vẫn chây ì. Dù các đơn vị chức năng đã vào cuộc nhưng vẫn không thể thu hồi nợ được bao nhiêu.

Chịu phạt vẫn lời

DN nợ BHXH ngày càng tăng, nguyên nhân chính được đánh giá là do các DN dựa vào tình hình suy giảm kinh tế để họ cố tình chiếm dụng quỹ bảo hiểm. Mặt khác, do chủ quan từ phía chủ sử dụng lao động, nhận thức trách nhiệm tham gia BHXH của họ còn thấp, nhất là khu vực ngoài Nhà nước. Việc ký kết hợp đồng lao động với người lao động vẫn chưa thực hiện đầy đủ. Có những DN khi được kiểm tra thì trả lời là hợp đồng công nhật, mùa vụ để trốn tránh trách nhiệm đóng BHXH. Ngoài ra, tiền lương, tiền công ghi trong hợp đồng thấp hơn mức lương thực trả, không thực hiện đúng lương tối thiểu vùng theo Nghị định 103/2014/NÐ-CP của Chính phủ.

Công ty Cổ phần Tập đoàn thuỷ sản Minh Phú thực hiện tốt việc đóng bảo hiểm xã hội, giúp công nhân yên tâm lao động sản xuất.

Ông Tưởng bộc bạch: “DN có rất nhiều “chiêu” để chiếm dụng tiền BHXH, bởi lãi ngân hàng mà DN phải đóng cao hơn lãi phạt của bảo hiểm. Chính vì vậy mà họ cố tình giữ lại, còn tiền lương công nhân vẫn được trừ vào bảo hiểm hằng tháng nhưng DN vẫn không đóng cho BHXH”.

Mặc dù Thanh tra Nhà nước cũng đã vào cuộc nhưng kết quả thu về cũng chẳng là bao. Vấn đề thu nợ khó cũng là chuyện đương nhiên khi hiện nay chưa có một chế tài nào đối với các công ty, DN. Thực tế, BHXH chỉ có quyền yêu cầu DN đóng, kiểm tra đúng hay không, đề xuất Sở LÐ-TB&XH vào cuộc nhưng rồi cũng chẳng đi đến đâu. Có những DN sau khi thanh tra, Sở LÐ-TB&XH đã ra quyết định xử phạt vài chục triệu đồng nhưng cũng không nộp.

Khi nợ BHXH ngày càng tăng cũng có nghĩa là quyền lợi của người lao động ngày càng bị ảnh hưởng. Nếu DN nợ, người lao động sẽ không được cấp thẻ BHYT, không được khám, chữa bệnh theo BHYT mà họ đã đóng. Bởi theo luật quy định, tiền đóng được trừ vào BHYT trước mới tới bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), BHXH. Còn về BHTN, nếu người lao động muốn hưởng được BHTN phải có chốt sổ BHXH, đòi hỏi phải đóng đủ tiền mới chốt được, không hưởng được nếu quá thời hạn 3 tháng (nếu đi làm lại vẫn có thể được cộng dồn), còn BHXH đương nhiên không chốt sổ được sẽ không nhận được.

Quyền lợi người lao động bị lãng quên

Cầm những tờ đơn khiếu nại cùng với danh sách dài của những nạn nhân bị doanh nghiệp nợ BHXH, anh Nguyễn Minh Hải, nhân viên kỹ thuật của Công ty Cổ phần Thực phẩm Ðại Dương, ấp Năm Ðảm, xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước, bức xúc: “Vào làm ở công ty từ những ngày đầu thành lập (năm 2007), lương chúng tôi tháng nào cũng được trừ BHXH, BHYT, BHTN. Vậy mà khi công ty ngưng hoạt động (năm 2013), khi qua BHXH tỉnh chốt sổ thì mới vỡ lẽ ra là công ty không đóng bảo hiểm từ năm 2011. Giờ chúng tôi thất nghiệp, không được hưởng gì, cuộc sống rất bấp bênh”.

Ðồng cảnh ngộ, chị Huỳnh Thu Ba, nguyên Phó trưởng Phòng Lao động - Tiền lương của công ty này, xót xa: “Không riêng gì tôi, rất nhiều công nhân đang gặp khó khăn bởi vừa thất nghiệp lại không được lãnh bảo hiểm như họ đã đóng. Có những người ốm đau, sinh đẻ không được thanh toán bảo hiểm. Chúng tôi đã đến cầu cứu nhiều nơi nhưng cho tới giờ vẫn chỉ là con số không”.

Là lao động chính trong gia đình, phải nuôi 3 con ăn học, cuộc sống gia đình chỉ dựa vào đồng lương ít ỏi của anh Hoàng Anh Dũng. Túng quẫn đang vây lấy gia đình bởi những tích góp của anh hơn 5 năm qua cho công ty giờ tay trắng. Anh Dũng nghẹn ngào: “Giờ cũng không biết tính làm sao, tuổi lao động cũng đã quá, các công ty khác khó thu nhận. Hiện tại ai mướn gì làm đó thôi. Ðáng lý ra, nếu công ty đóng đủ BHXH cho chúng tôi thì giờ đây đã chốt sổ về hưu được rồi”.

Thực tế, BHXH tỉnh cho biết, đã qua số lượng người chưa được hưởng chế độ BHYT, BHTN, BHXH rất nhiều, không thể thống kê hết. Ðó là chưa kể những lao động nghỉ việc mà đơn vị không nắm được. Chỉ tính riêng những tháng đầu năm 2015, có trên 1.000 lao động nghỉ việc nhưng không được hưởng gì do các DN nợ BHXH.

Ông Tưởng nhìn nhận: “Biết là vậy nhưng BHXH không có quyền cho phép nợ, điều này do Chính phủ quyết định. Ðơn vị chỉ có thể uyển chuyển là cho cam kết trả dần nợ với bảo hiểm, nộp tiền phát sinh hằng tháng thì có thể giải quyết, nhưng phải hội đủ 2 điều kiện: Người nghỉ việc muốn được chốt sổ phải nộp đủ phần của mình và phía công ty phải cam kết đóng trả dần khoản nợ cho bảo hiểm. Nếu công ty không chấp thuận thì đơn vị cũng không thể can thiệp được”.

Ðã có rất nhiều giải pháp được đặt ra và sử dụng nhưng “nợ vẫn hoàn nợ”, DN vẫn chây ì và người lao động vẫn đang chịu nhiều thiệt thòi. Làm thế nào để những người lao động, đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong xã hội giành lại quyền lợi của mình là vấn đề đặt ra cho các ngành chức năng có liên quan./.

Bài và ảnh: Ðào Hồng

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)