(CMO) Tháng 5/2017, Báo Cà Mau có đăng bài phản ánh “Tắc trách trong quản lý đất công ở Sông Đốc”. Nội dung bài viết phản ánh sự yếu kém, lỏng lẻo trong việc quản lý đất công của Nông trường Quốc doanh Sông Đốc (NTQDSĐ) sau khi giải thể theo Quyết định số 29/QĐ-UBND của UBND tỉnh Cà Mau. Hậu quả là nhiều hộ dân trục lợi, sử dụng, khai thác, mua bán đất công làm thiệt hại cho Nhà nước trong thời gian dài về tiền sử dụng đất và làm biến dạng hiện trạng đất.

Cụ thể, sau 28 năm hoạt động sản xuất kinh doanh, do hoạt động chưa phát huy hiệu quả tương xứng với tiềm năng nên NTQDSĐ đã kết thúc sứ mệnh mô hình kinh tế tập thể quốc doanh của mình.

Ngày 11/5/2005, UBND tỉnh Cà Mau ban hành Quyết định số 29/QĐ-UB về việc thu hồi đất NTQDSĐ và giao toàn bộ diện tích đất thu hồi cho UBND thị trấn Sông Đốc quản lý.

Liên quan đến công tác quản lý và sử dụng đất công thuộc các NTQD trên địa bàn tỉnh, Thanh tra tỉnh Cà Mau đã ban hành Kết luận thanh tra số 04/KL-TT ngày 25/6/2017. Trong đó, Thanh tra tỉnh nêu rõ: Từ khi nhận đất theo Quyết định 29/QĐ-UBND năm 2005 của UBND tỉnh Cà Mau đến ngày 31/12/2016, UBND thị trấn Sông Đốc không lập phương án giao đất theo quy định tại Khoản 3, Điều 2 của quyết định này.

Hiện trạng san lấp mặt bằng trên khu đất của NTQDSĐ khu vực kinh Rạch Ruộng.

Theo nội dung Điều 2, Quyết định số 29/QĐ-UBND của UBND tỉnh Cà Mau, thì Sở TN&MT và UBND huyện Trần Văn Thời có trách nhiệm chỉ đạo Trung tâm Thông tin TN&MT kết hợp với Phòng TN&MT xác định cụ thể mốc giới khu đất thu hồi trên bản đồ và thực địa, bàn giao diện tích đất thu hồi cho UBND thị trấn Sông Đốc quản lý. Việc này UBND huyện Trần Văn Thời không tiến hành sâu sát.

Cũng theo Quyết định số 29/QĐ-UBND của UBND tỉnh Cà Mau thì UBND thị trấn Sông Đốc có trách nhiệm quản lý diện tích đất được giao theo quy hoạch, thành lập hội đồng tư vấn giao đất, lập phương án giao đất, lập thủ tục trình cấp thẩm quyền quyết định giao đất, cho thuê đất theo quy định.

Tuy nhiên, UBND huyện Trần Văn Thời và UBND thị trấn Sông Đốc không tiến hành các bước trong quá trình thu hồi, quản lý và sử dụng đất theo đúng trình tự pháp luật như Thanh tra tỉnh nêu. Từ đó, không có báo cáo tình hình sử dụng đất hằng năm, dẫn đến không báo cáo được tình hình sử dụng đất có nguồn gốc từ NTQDSĐ.

Việc xét trình cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất từng trường hợp mà không lập phương án giao đất, cho thuê đất, đồng thời không nắm được hiện trạng khi nhận đất, dẫn đến không quản lý chặt chẽ diện tích đất được giao, đất công bị lấn chiếm. Thanh tra tỉnh cũng đã kiến nghị UBND tỉnh xử lý đối với UBND thị trấn Sông Đốc và UBND huyện Trần Văn Thời theo quy định.

Tuy vậy, vẫn có trường hợp UBND huyện Trần Văn Thời cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) cho công dân trên phần đất này. Một nguồn thông tin khác mà phóng viên Báo Cà Mau có được, 9 năm sau khi Quyết định số 29/QĐ-UB có hiệu lực (năm 2014), UBND huyện Trần Văn Thời đã cấp giấy CNQSDĐ cho ông Đinh Văn Toản với diện tích 30.000 m2; phần còn lại 64.276 m2 ông Toản vẫn quản lý sử dụng và nuôi trồng thuỷ sản mà không cần phải đóng phí. Nghĩa là không làm nghĩa vụ đóng thuế và các khoản phí khác cho Nhà nước, mà trực tiếp quản lý là UBND thị trấn Sông Đốc.

Ngay sau khi được cấp CNQSDĐ, ông Toản tiến hành bơm, san lấp mặt bằng 21.138 m2 trong phần 30.000 m2 được cấp. San lấp xong, ông Toản đã chuyển nhượng lại 3.000 m2 cho 10 hộ dân khác. Đồng thời, với diện tích được giao khác, hơn 64.000 m2, ông Toản cũng đã bơm lên mặt bằng hơn 17.000 m2 và bán lại một phần với giá 1,2 tỷ đồng.

Không dừng lại ở đó, ông Toản còn tiến hành bán đất mặt để san lấp hàng ngàn mét khối cho người dân ở khu vực Khóm 9 và Khóm 10 thị trấn này (phía gần cầu Rạch Ruộng mới), với giá bán 100.000 đồng/m3. Giờ đây, hiện trường vẫn còn, dễ nhận thấy nhất là hố sâu trên 2,5 m với diện tích trên 47.000 m2.

Sau khi có phản ánh mạnh mẽ của dư luận và công dân đệ đơn tố cáo, Chủ tịch UBND thị trấn Sông Đốc Nguyễn Minh Cảnh đã ban hành Quyết định 141/QĐ-UBND, phân công tổ xác minh vấn đề dư luận nêu. Sau hơn 3 tháng thu thập chứng cứ và xác minh hiện trạng, UBND thị trấn Sông Đốc đã có kết luận.

Tại Kết luận số 01/KL-UBND, UBND thị trấn nhận định rõ: Ông Toản bơm mặt bằng ở phần diện tích được UBND huyện Trần Văn Thời cấp CNQSDĐ 30.000 m2 là không đúng với quy định của pháp luật về quản lý đất đai. Bởi việc này không có sự đồng ý của cơ quan chức năng.

Đối với phần diện tích được giao sử dụng trên 64.000 m2, việc ông Toản tự ý bơm mặt bằng đã vi phạm các hành vi sử dụng đất không đúng mục đích; tự ý bán đất mặt để bơm san lấp mặt bằng là đã gây thiệt hại cho Nhà nước và làm suy giảm chất lượng đất. Mặt khác, việc ông Toản tự ý sang bán một phần đất được giao sử dụng với mức giá 1,2 tỷ đồng là hành vi trục lợi bất chính.
Tại kết luận này, UBND thị trấn Sông Đốc cũng kiến nghị UBND huyện Trần Văn Thời, Phòng TN&MT cùng UBND thị trấn Sông Đốc và các đơn vị liên quan thu hồi toàn bộ diện tích trên 64.000 m2 đất, ông Đinh Văn Toản được giao trước đó (kể cả diện tích đất lấy mặt bằng bơm và cả diện tích đã bơm san lấp như đã nêu).

Song song đó, yêu cầu Phòng TN&MT kết hợp đo đạc, xác định khối lượng đất bị mất đi và buộc gia đình ông Đinh Quốc Toản phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho Nhà nước (ước tính diện tích mất đi 47.272,5 m2 với độ sâu trung bình 2,5 m với trên 120.000 m3. Giá bán theo người dân xác định 100.000 đồng/m3). Riêng phần đất ông Toản sang nhượng lại cho ông Phan Văn Sậm với giá 1,2 tỷ đồng, UBND thị trấn kiến nghị chuyển cơ quan bảo vệ pháp luật huyện xem xét xử lý theo quy định của luật hiện hành.

Như vậy, NTQDSĐ đến nay đã giải thể trên 12 năm. Cũng ngần ấy thời gian nhiều cá nhân thay phiên trục lợi trên chính phần đất Nhà nước giao cho UBND thị trấn Sông đốc quản lý. Việc trục lợi này không diễn ra lén lút mà thậm chí công khai. Vì hơn 47.000 m2 như tổ xác minh của UBND thị trấn Sông Đốc kết luận ông Toản đã bán đất mặt để bơm san lấp mặt bằng không chỉ riêng ở khu vực Khóm 9 mà đã san lấp hàng chục héc-ta đất khác ven tuyến lộ nhựa của khu dân cư Sông Đốc.

Có giá bán, có người mua, nhưng chỉ khi bị dư luận phản ánh dữ dội đến các cấp thẩm quyền thì UBND thị trấn Sông Đốc mới vỡ lẽ. Điều đáng ngạc nhiên nữa, phần diện tích đất như đã nói bị trục lợi nằm cách trụ sở UBND thị trấn Sông Đốc không quá 2 cây số.

Giờ UBND thị trấn Sông Đốc đã kết luận, yêu cầu xử lý nghiêm các cá nhân trục lợi phần đất của Nhà nước và sử dụng đất sai mục đích theo quy định của Luật Đất đai do chính mình quản lý. Điều này đã quá rõ.

Tuy nhiên, dư luận đang mong chờ việc khắc phục, xử lý của cơ quan chức năng

Phong Trúc

(责任编辑：Cúp C1)