Bác Hồ dừng chân ở Đá Chông trong một chuyến công tác vào tháng 5/1957

Tại cuộc họp báo của Bộ Quốc phòng đầu tháng Tư vừa qua,ảođảmtuyệtđốiantoànlầndichuyểnthihàiBáthống kê liverpool Thiếu tướng Cao Đình Kiếm - Chính ủy Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cho biết:“Thành công lớn nhất và xuyên suốt 50 năm qua của đơn vị là dù trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào cũng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh”.

Ngày 23/8/1969, trước tình hình sức khỏe của Chủ tịch Hồ Chí Minh yếu đi, Liên Xô cử chuyên gia sang cùng Việt Nam bàn cách gìn giữ thi hài Người. Đúng 9h47 ngày 2/9/1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh trút hơi thở cuối cùng. Việc gìn giữ thi hài Bác được giao cho các chuyên gia Liên Xô cùng tổ y tế đặc biệt của Việt Nam. “Đây là nhiệm vụ mới, chưa có tiền lệ, điều kiện Việt Nam nhiệt đới gió mùa, nóng lạnh thất thường nên càng khó khăn”- Thiếu tướng Cao Đình Kiếm nói và cho biết từ năm 1969 đến 1975, việc gìn giữ thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh được tổ chức ở K9 - “Do điều kiện chiến tranh, thiên tai, thi hài Bác đã phải di chuyển 6 lần. Lần đầu từ Hà Nội lên Ba Vì và lần cuối từ Ba Vì về Lăng ngày 18/7/1975”.

Theo Thiếu tướng Cao Đình Kiếm, việc gìn giữ thi hài Hồ Chủ tịch diễn ra qua nhiều giai đoạn. Trong đó, 6 năm đầu mang tính quyết định nhưng đây cũng là giai đoạn rất vất vả vì cơ sở vật chất còn thiếu, đội ngũ cán bộ chuyên môn mỏng. Khi Bác mất, có ý kiến do điều kiện chiến tranh, khí hậu, kinh tế Việt Nam khó khăn nên đề xuất đưa thi hài Bác sang Liên Xô. Tuy nhiên, sau đàm phán Việt Nam quyết định để thi hài Bác ở trong nước và Liên Xô hỗ trợ.

Ngày Bác Hồ qua đời, đất nước vẫn chưa hề im tiếng súng, máy bay Mỹ gầm rú, mang bom dội khắp miền Bắc nước ta, làm cho Bác không được yên nghỉ trọn vẹn. Đây không chỉ là điều băn khoăn, day dứt của các đồng chí trong Bộ Chính trị mà còn của cả dân tộc ta với tấm lòng kính yêu, thương nhớ Bác vô hạn! Mong muốn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta là giữ gìn lâu dài thi hài Bác để thế hệ hôm nay và muôn đời sau được thấy Bác, về thăm viếng Bác, nguyện đi tiếp con đường mà Bác đã chọn. Kể từ 9 giờ 47 phút ngày 2/9/1969, trái tim Bác ngừng đập cho đến ngày Bác về an nghỉ vĩnh hằng tại Lăng - Quảng trường Ba Đình, Hà Nội ngày 18/7/1975, thi hài Người đã trải qua 6 lần di chuyển. Mỗi lần di chuyển là một sự kiện lịch sử và là trọng trách lớn lao của những chiến sỹ quân đội được Đảng, Nhà nước, nhân dân tin cậy giao phó.

Để đảm bảo an toàn, bí mật, Bộ Chính trị quyết định di chuyển thi hài Bác từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - Hà Nội (mật danh là 75A) lên Đá Chông - Ba Vì (mật danh là K84, sau này đổi thành K9) bằng phương tiện đường bộ, bởi vì nếu đi trực thăng có nhanh và an toàn hơn, nhưng không thể tránh được rung xóc lớn; đường thuỷ ít rung xóc, nhưng lại kéo dài thời gian, ảnh hưởng đến quy trình làm thuốc.

Những chiếc xe của đoàn xe đặc biệt trong những lần di chuyển thi hài Bác Hồ hiện đang lưu giữ tại khu lưu niệm K9 - Đá Chông.

Để thực hiện phương án đường bộ thì vấn đề đặt ra là phải chống rung xóc mà muốn chống rung xóc cần khắc phục hai yếu tố: Xe và đường. Thế là chiếc xe Zin 157 đã được bộ đội Công binh cải tiến đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật cho việc di chuyển thi hài Người. Công tác bảo vệ, tập luyện cũng được tiến hành ngay để tránh những sai sót, dù rất nhỏ có thể xẩy ra khi bước vào cuộc di chuyển chính thức. Từng động tác như khiêng linh cữu lên, xuống xe, khiêng bể thuỷ tinh, chuyển bình hoá chất… đều tập đi, tập lại nhiều lần trong điều kiện phải tuyệt đối giữ bí mật.

Đúng 23 giờ ngày 23/12/1969, đoàn xe đặc biệt được lệnh xuất phát từ 75A lên K84. Các đồng chí trong Bộ Chính trị, Quân uỷ Trung ương, Trung ương Cục miền Nam đã có mặt đông đủ để tiễn Bác rời Hà Nội đến nơi mà trước đây Người đã chọn làm khu căn cứ của Trung ương và cũng là nơi Bác đã từng sống, làm việc trong một thời gian.

Thi hài Bác lần đầu tiên di chuyển đường xa một cách an toàn, nhưng Bác vừa an nghỉ được 11 tháng 10 ngày ở K84 thì lại phải di chuyển về Hà Nội. Vì sau vụ tập kích của Mỹ hòng giải thoát phi công của chúng ở trại giam Sơn Tây nhưng không thành thì Bộ Chính trị nhận thấy để thi hài Bác ở đây không an toàn. Và đêm 3/12/1970, đoàn xe đặc biệt lại lặng lẽ đưa thi hài Người rời khu căn cứ K84 trở về Thủ đô Hà Nội.

Đến mùa thu năm 1971, lại một biến cố khác xẩy ra. Đó là lũ lụt lớn chưa từng thấy ở miền Bắc nước ta, trong đó có nguyên nhân Mỹ dùng hoá chất tác động vào thiên nhiên gây nên những trận mưa dữ dội, dai dẳng nhằm tàn phá đê điều, nhấn chìm làng mạc, đường giao thông để giảm bớt sự chi viện của hậu phương vào chiến trường miền Nam. Do vậy, việc lưu giữ thi hài Bác ở 75A được đúng 8 tháng 16 ngày thì đến 11 giờ ngày 19/8/1971, đoàn xe đặc biệt lại xuất phát di chuyển thi hài Người lên K84 để tránh lũ lụt. Cuộc di chuyển lần này diễn ra vào ban ngày nên các xe đều cắm cờ hoả tốc, được quyền đi vào tất cả các đường cấm. Vì nhiều đoạn đường ngập nước nên trong đội hình hành quân có thêm chiếc xe Páp - loại xe đặc chủng của Công binh vừa chạy trên bộ, vừa có thể chạy dưới nước, trong mọi địa hình, thời tiết.

Mùa hè năm 1972, chiến trường miền Nam vẫn rền vang tiếng súng, cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt để các bên giành thế thắng bước vào đàm phán mang tính chất quyết định ở Paris. Máy bay Mỹ càng điên cuồng đánh phá dữ dội ở miền Bắc mà K84 cũng nằm trong đường bay của chúng. Do vậy, để đề phòng máy bay Mỹ có thể ném bom phá huỷ khu căn cứ, Bộ Chính trị và Quân uỷ Trung ương đã quyết định tìm địa điểm kín đáo khác để bảo đảm an toàn hơn cho Bác. Một địa điểm sơ tán của Bộ Quốc phòng ở bên kia sông Đà là một hang đá sâu 70m nằm trong một núi đá lớn cách K84 khoảng 15km đã được chọn để di chuyển thi hài Bác đến sau khi đã được cải tạo, xây dựng lại và lấy mật danh là H21 (hay còn gọi là K2). Đây là lần thứ tư di chuyển thi hài Người và cũng là lần khó khăn hơn rất nhiều so với các lần trước vì phải vượt qua con sông Đà hung dữ với dòng nước liên tục suốt ngày đêm cuồn cuộn chảy. Đúng 21 giờ ngày 11/7/1972, các chiến sĩ cận vệ cùng chiếc xe Páp cải tiến chở thi hài Bác đã rời K84 vượt sông Đà đến H21, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cao cả mà Đảng và nhân dân trao cho.

Ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris được ký kết. Hoa Kỳ buộc phải tuyên bố rút quân và chấm dứt chiến tranh xâm lược Việt Nam. Từ nay giấc ngủ của Người sẽ không còn bị máy bay Mỹ quần lượn, gầm rú làm kinh động. Vì vậy, tối ngày 8/2/1973 (tức mùng 4 Tết Nguyên đán Quý Sửu) chiếc xe Páp lại vượt sông Đà đưa Bác từ H21 về K84 - Nơi có đầy đủ phương tiện kỹ thuật để gìn giữ thi hài Bác. Đây là lần thứ 5 cán bộ, chiến sỹ của đơn vị hoàn thành việc di chuyển thi hài Người tuyệt đối an toàn.

Mùa xuân năm 1975 cũng là mùa xuân thứ 6 những chiến sỹ cận vệ được vinh dự đảm nhận trước dân tộc sứ mệnh thiêng liêng giữ gìn, bảo vệ thi hài Bác. Không thể nào nói hết được niềm sung sướng của mọi người khi nghe tin miền Nam hoàn toàn giải phóng. Trong lúc tại Quảng trường Ba Đình nhịp độ xây dựng Lăng Bác dồn dập, khẩn trương thì ở K84, cán bộ, chiến sỹ cận vệ của Người cũng đang tập luyện để chuẩn bị cho việc di chuyển thi hài Người lần cuối cùng. Đúng 16 giờ ngày 18/7/1975, lại vẫn đoàn xe đặc biệt quen thuộc ấy vinh dự được chở thi hài Bác lần thứ 6 - lần cuối cùng rời khu căn cứ Đá Chông về giữa lòng Thủ đô Hà Nội. Từ nay trở đi Bác sẽ được yên nghỉ trong Lăng trên Quảng trường Ba Đình lịch sử để hàng ngày nhân dân cả nước, bạn bè trên thế giới đến viếng Người.

Một số cựu chiến binh và cựu sinh viên khoa Văn - ĐHSP Hà Nội (khóa 1968 - 1972) dâng hương viếng Bác tại Khu di tích K9 - Đá Chông

Sáng ngày 29/8/1975, sau lễ khánh thành công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được tổ chức trọng thể tại Hội trường Ba Đình, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã vào Lăng viếng Bác. Cũng từ ngày 29/8/1975 ấy - ngày tổ chức Lễ khánh thành Lăng và ngày tổ chức buổi lễ viếng Bác đầu tiên đã trở thành ngày truyền thống của Bộ đội bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Và suốt 50 năm qua kể từ ngày Bác đi xa, trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài của Bác Hồ muôn vàn kính yêu!

Hữu Mão

(责任编辑：La liga)