Khơi thông thị trường trái phiếu

Chia sẻ với báo giới về Nghị định số 08/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế mới phát hành ngày 5/3 vừa qua, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh rằng các nội dung của Nghị định 08 được ban hành thể hiện sự phản ứng linh hoạt chính sách phù hợp với các điều kiện thực tế của thị trường Việt nam, nhất là sau biến động mạnh mẽ của thị trường tài chính – tiền tệ thế giới và trong nước, những khó khăn của nền kinh tế sau đại dịch Covid-19 và những biến động về địa chính trị.

"Việc đưa ra những quy định mới này giúp củng cố niềm tin của thị trường, đưa các nhà đầu tư, cũng như đưa các doanh nghiệp phát hành trở lại với thị trường, giúp tiếp tục ổn định và phát triển thị trường một cách minh bạch và bền vững", lãnh đạo Bộ Tài chính lưu ý.

Một trong những nội dung quan trọng của Nghị định số 08 chính là việc Nghị định 08 quy định các doanh nghiệp phát hành trái phiếu trong trường hợp gặp khó khăn khi thanh toán gốc và lãi trái phiếu có thể sử dụng các tài sản hợp pháp của mình để đàm phán với các nhà đầu tư thanh toán bằng tài sản.

"Việc này dựa trên nguyên tắc tuân thủ các quy định của pháp luật dân sự và các pháp luật có liên quan, được sự nhất trí của các nhà đầu tư và phải đảm bảo tính pháp lý của tài sản cũng như công bố các thông tin có liên quan", lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết.

Cùng với đó, Nghị định 08 quy định các doanh nghiệp nếu gặp khó khăn thì có thể đàm phán với các nhà đầu tư để gia hạn thêm thời gian đối với trái phiếu, thời gia hạn tối đa là 2 năm, cũng trên nguyên tắc là được sự nhất trí của các nhà đầu tư.

Trong trường hợp nhà đầu tư không nhất trí thì doanh nghiệp vẫn phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của mình trên cơ sở các quy định trong phương án đã công bố trước đây.

Nghị định 08 cũng cho phép tạm ngưng một số quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP. Đó là ngưng quy định xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân; ngưng các quy định về xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành; ngưng về thời gian để phát hành đối với một đợt trái phiếu.

Như vậy, những quy định mới kể trên đều dựa trên nguyên tắc có sự đồng thuận giữa các bên.

Theo thứ trưởng Bộ Tài chính, Nghị định 08 sẽ đem lại những điều kiện phù hợp với tình hình thị trường hiện tại, giúp minh bạch hóa các quy định của pháp luật có liên quan, đặc biệt là tạo điều kiện cho cả nhà đầu tư và doanh nghiệp phát hành có thể có những quy định rất rõ ràng về mặt pháp lý để xử lý những vấn đề liên quan đến thị trường phát sinh trong thời gian vừa qua.

Giới chuyên gia cũng cho rằng các quy định mới theo Nghị định 08 đem lại nhiều giá trị tích cực và là cơ sở cho việc đẩy mạnh các biện pháp nhằm "hạ cánh mềm" cho trái phiếu hiện nay, nhất là trái phiếu bất động sản. Còn việc khôi phục niềm tin và cầu đầu tư trái phiếu thì phải cần thời gian và các giải pháp bổ sung tiếp theo.

Doanh nghiệp bất động sản như “nắng hạn gặp mưa rào”

Đánh giá về tác động của Nghị định số 08 đến các doanh nghiệp bất động sản, nhóm phân tích từ Chứng khoán Mirea Asset nhận thấy Nghị định 08 sẽ tác động tích cực ngắn hạn đến thị trường bất động sản, khiến thị trường này như nắng hạn gặp mưa rào. Nhà phát hành sẽ có hành lang pháp lý với trái chủ để đàm phán giãn áp lực thanh khoản đáo hạn cũng như đảo nợ lô trái phiếu đã phát hành.

“Đây là điều cực kỳ quan trọng với các doanh nghiệp bất động sản trong thời điểm hiện nay. Áp lực dòng tiền nhờ đó sẽ nhẹ đi trông thấy trong vòng 2 năm tới”, Mirea Asset đánh giá.

TS Cấn Văn Lực - Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia cho rằng, Nghị định 08 sẽ làm giảm áp lực trả nợ trái phiếu đáo hạn với cao điểm là năm 2023. Tuy nhiên đây vẫn chỉ là những giải pháp tình thế.

Để kỳ vọng tháo gỡ đa số những vướng mắc liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm nay và năm tới rất cần tinh thần trách nhiệm, nghiêm túc thực hiện cam kết của doanh nghiệp, sự đồng hành, chia sẻ của nhà đầu tư và sự hỗ trợ kịp thời, giải quyết vướng mắc của các cơ quan quản lý. Đồng thời, các bên liên quan cũng cần chuẩn bị hành trang cho năm tới khi các điều kiện tiêu chuẩn cao hơn (nhà đầu tư chuyên nghiệp, xếp hạng tín nhiệm, thời gian phân phối trái phiếu…) bắt đầu áp dụng trở lại.

Theo vị chuyên gia này,  trong lúc này đòi hỏi sự đồng thuận và chia sẻ. Chính phủ chỉ đạo và các Bộ, ngành, địa phương cần giải quyết dứt điểm những vụ việc vừa qua để bảo đảm lấy niềm tin của thị trường và nhà đầu tư; sớm sửa đổi các nghị định, thông tư trong thẩm quyền của Chính phủ, bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là liên quan đến chuyển nhượng dự án, xác định tiền thuê đất, định giá đất, đền bù, giải phóng mặt bằng, quy hoạch nhà ở xã hội. Đặc biệt là pháp lý bất động sản.

Còn theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, Nghị định 08 vừa tháo gỡ được vướng mắc, khó khăn, vừa xác định lộ trình xây dựng thị trường trái phiếu doanh nghiệp theo hướng minh bạch, lành mạnh, an toàn, bền vững và trở thành kênh huy động vốn xã hội hóa trung, dài hạn quan trọng của nền kinh tế, trong đó có lĩnh vực bất động sản.

Ông Châu cho hay, Nghị định 08 chỉ quy định "tạm ngưng hiệu lực thi hành" đến hết ngày 31/12/2023, do vậy các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp bất động sản phải rất nỗ lực để tái cấu trúc doanh nghiệp, tái cơ cấu đầu tư, tái cơ cấu sản phẩm theo hướng phát triển các phân khúc nhà ở đáp ứng nhu cầu thực, có tính thanh khoản cao như nhà ở giá vừa túi tiền.

Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan.com.vn cũng cho rằng, việc kéo giãn kỳ hạn trái phiếu 2 năm kỳ vọng tạo thêm thời gian và điều kiện để các doanh nghiệp có thể tháo gỡ các dự án đang vướng pháp lý, chuyển nhượng dự án (M&A), tích lũy dòng tiền từ các đợt bán hàng để thanh toán các khoản trái phiếu đến hạn. Khi niềm tin các nhà đầu tư quay lại cùng với các dự án được tháo gỡ pháp lý thì việc phát hành huy động mới, phát hành trái phiếu doanh nghiệp trở lại giúp cho việc thanh toán/thanh khoản dễ dàng hơn.

Bên cạnh đó, theo ông Tuấn, việc gia hạn trái phiếu được chấp thuận bởi các trái chủ sẽ là điều kiện quan trọng để Ngân hàng nhà nước không triển khai hạ nhóm nợ đối với các trái phiếu doanh nghiệp do ngân hàng cấp tín dụng hạn chế tác động chéo lên ngân hàng và cả thị trường tài chính chứng khoán.

Có thể nói, những năm qua, doanh nghiệp và các thành phần trong nền kinh tế đã chịu nhiều khó khăn, do đó, sự hỗ trợ từ chính sách, cũng như sự đồng cảm, tin tưởng của các trái chủ là những yếu tố cần thiết để giúp doanh nghiệp tiếp tục sản xuất kinh doanh, vượt qua những khó khăn trong ngắn hạn. Như vậy, thị trường mới phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, đủ điều kiện tạo ra những căn nhà như mong muốn.