Có vẻ như ngành công nghiệp năng lượng mặt trời toàn cầu, sau nửa thập kỷ tăng trưởng kỷ lục và nhận được sự đầu tư dồi dào của chính phủ, trở nên chững lại.

California, nơi tiên phong lâu năm trong lĩnh vực phát triển năng lượng mặt trời, đang thu hút sự chú ý khi công ty Golden State chuyên lắp đặt, lắp ráp và sản xuất năng lượng mặt trời trên mái nhà phải cắt giảm hàng nghìn việc làm, đối mặt với nguy cơ phá sản do nhu cầu giảm mạnh.

Các nhà điều hành công ty tuyên bố, đó là hậu quả trực tiếp của việc chính quyền tiểu bang giảm bớt các ưu đãi thúc đẩy năng lượng mặt trời. Không chỉ ở California, Công ty an ninh gia đình ADT, trụ sở tại Florida, gần đây quyết định đóng cửa chi nhánh lắp đặt năng lượng mặt trời chỉ sau 3 năm.

Các công ty năng lượng mặt trời lớn hơn trên khắp đất nước, như Sunnova có trụ sở tại Texas, cũng phải đối mặt với những cơn gió ngược về tài chính. “Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời trên mái nhà có thể đứng trước bờ vực sụp đổ”. Khoảng chục bang khác, trong đó có Idaho, đang cắt giảm các ưu đãi từ năng lượng mặt trời trên mái nhà.

Thị trường cũng đối mặt với những rắc rối ở châu Âu, nơi ưa chuộng năng lượng mặt trời. Sau khi nhà sản xuất mô-đun năng lượng mặt trời nội địa cuối cùng của Đức công bố kế hoạch chuyển đến Mỹ, một hiệp hội năng lượng mặt trời khu vực cảnh báo: “Chúng tôi sắp mất toàn bộ ngành sản xuất năng lượng mặt trời của châu Âu”.

Các nhà máy năng lượng mặt trời khác tại khu vực hoặc đang đóng cửa hoàn toàn, hoặc lên kế hoạch thử vận ​​may ở Mỹ hoặc kêu gọi các nhà lập pháp Liên minh châu Âu hỗ trợ tài chính bổ sung, do thị trường đột nhiên trở nên bão hòa với hàng nhập khẩu giá rẻ của Trung Quốc.

Điều này khiến các thượng nghị sĩ Mỹ kêu gọi chính quyền ông Biden tăng mức thuế vốn đã cao đối với việc nhập khẩu các bộ phận pin năng lượng mặt trời quan trọng của Trung Quốc, mặc dù nhiều nhà sản xuất năng lượng mặt trời phụ thuộc vào các bộ phận đó cho rằng điều này sẽ gây hại cho hoạt động kinh doanh của họ.

Trong khi đó, giá của các thành phần pin mặt trời thiết yếu, như bạc, vẫn ở mức cao, cũng như lãi suất và phí bảo hiểm thiên tai, khiến các nhà đầu tư tiềm năng lo lắng.

Năng lượng mặt trời 'hết nóng'?

Dù vậy kỷ nguyên khai thác năng lượng từ mặt trời vẫn chưa kết thúc. Ở quy mô rộng hơn, lĩnh vực năng lượng mặt trời vẫn đang phát triển mạnh mẽ và cung cấp sản lượng năng lượng xanh kỷ lục trên toàn thế giới.

Bất chấp những khó khăn trong sản xuất, việc lắp đặt năng lượng mặt trời tại Đức đến năm 2023 vượt qua kỳ vọng. Hy Lạp đang trên đường tăng gấp 3 công suất năng lượng mặt trời vào cuối thập kỷ này.

Trung Quốc, nhà vô địch không thể tranh cãi về năng lượng mặt trời, đã tăng trưởng nền kinh tế vào năm ngoái chủ yếu nhờ phát triển nhanh chóng năng lượng tái tạo. Vào cuối năm nay, sản lượng năng lượng mặt trời và gió của đất nước này cuối cùng sẽ vượt tốc độ sản xuất điện từ than, nhờ sự đổi mới trong các tấm pin nổi trên biển.

Chỉ riêng năm 2023, Trung Quốc có thêm nhiều tấm pin mặt trời hơn số lượng mà Mỹ từng triển khai. Công suất năng lượng tái tạo trên toàn thế giới vào năm 2023 đã tăng nhiều hơn so với năm 2022, mặc dù chuỗi cung ứng vẫn tiếp tục có những biến động kinh tế.

Phía bắc biên giới Mỹ, năng lượng mặt trời Canada trở thành một phương tiện đầu tư hấp dẫn. Ngay cả ở Mỹ, cũng có những câu chuyện thành công ở những nơi không ngờ tới: Khu vực bỏ phiếu nhiều nhất của Đảng Cộng hòa rất vui mừng về việc một nhà máy năng lượng mặt trời sắp có mặt tại thị trấn.

Puerto Rico đang mở rộng các ưu đãi về năng lượng mặt trời trên mái nhà, giúp lãnh thổ này ổn định lưới điện. Chính quyền Tổng thống Biden đang dành diện tích lớn đất công cho năng lượng mặt trời. Các hệ thống năng lượng mặt trời thuộc sở hữu hợp tác vẫn đang phát triển ở cả California và Texas.

Các thông tin có vẻ trái ngược nhau nhưng theo các chuyên gia, không nên chỉ dựa vào nhu cầu của khu vực tư nhân để đánh giá sự cần thiết của quá trình chuyển đổi năng lượng trên Trái đất.