Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định nhấn mạnh việc hỗ trợ DN hoạt động đổi mới sáng tạo,ơchếvượttrộinàokhuyếnkhíchdoanhnghiệpđầutưđổimớfiorentina vs lazio trong đó tập trung vào nâng cao năng lực đổi mới, hấp thụ và làm chủ công nghệ cũng như đổi mới về nhận thức, coi đầu tư cho KHCN là đầu tư cho phát triển, cần thời gian dài mới có kết quả. Mặt khác, cần tiếp tục hoàn thiện chính sách để chuyển dịch theo định hướng đưa DN trở thành trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia.

Thưa Thứ trưởng, nhiều DN hiện nay đã quan tâm đầu tư cho KHCN và đổi mới sáng tạo nhưng vẫn còn rất nhiều rào cản. Trong quá trình triển khai các biện pháp, chính sách hỗ trợ cho DN, Bộ KHCN có gặp khó khăn nào không, thưa ông?

Thứ trưởng Lê Xuân Định:Trong giai đoạn 2016-2020, với những chính sách và hành động quyết liệt của Chính phủ, tăng trưởng kinh tế nước ta ở mức cao và ổn định có phần đóng góp quan trọng của việc gia tăng ứng dụng và đổi mới công nghệ trong các ngành, lĩnh vực.

Đáng chú ý, đầu tư cho KHCN trong những năm qua đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trong đóng góp của xã hội, nhất là từ khu vực DN. Nếu như khoảng 10 năm trước đây, kinh phí hoạt động KHCN chủ yếu dựa vào ngân sách Nhà nước (khoảng 70-80% tổng đầu tư cho KHCN), thì đến nay, đầu tư cho KHCN từ ngân sách Nhà nước và từ DN đã tương đối cân bằng với tỷ lệ tương ứng là 52% và 48%.

Vừa qua, trước những khó khăn, thách thức do dịch COVID-19, việc phát huy các thành tựu nghiên cứu công nghệ cùng với việc thúc đẩy mạnh sự phối hợp hiệu quả giữa cơ quan quản lý, viện nghiên cứu và DN trong việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ đã tạo ra các sản phẩm, giải pháp có chất lượng trong kiểm soát, phòng chống dịch bệnh.

Mặc dù có những đóng góp trong tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội nhưng năng lực đổi mới công nghệ, hấp thụ công nghệ và đổi mới sáng tạo của DN trong nước còn nhiều hạn chế.

Trong giai đoạn 2011-2019, số trích lập Quỹ phát triển KHCN của các DN đạt khoảng trên 18.000 tỷ đồng nhưng vẫn còn nhiều DN, tập đoàn, tổng công ty chưa quan tâm trích lập và sử dụng Quỹ. Mặt khác, các DN mới chỉ sử dụng Quỹ để thực hiện được các đề tài nghiên cứu, dự án sản xuất thử nghiệm, mua sắm trang thiết bị nghiên cứu mà chưa thể sử dụng Quỹ cho việc đổi mới công nghệ phục vụ trực tiếp sản xuất.

Về tổng quan có thể thấy rằng hiệu quả thu hút nguồn lực đầu tư từ xã hội, từ DN cho KHCN chưa cao, tổng mức đầu tư xã hội cho KHCN còn thấp và chưa bắt kịp xu hướng quốc tế. Điều này phản ảnh qua số liệu chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển của Việt Nam hiện nay (cả Nhà nước và tư nhân) chỉ đạt mức 0,53% GDP, khá thấp so với bình quân của thế giới là 2,23% GDP (Thái Lan 0,78%, Singapore 2,2%, Malaysia 1,3%, Trung Quốc 2,1%).

Qua khảo sát tại các DN cho thấy, DN vừa và nhỏ, đặc biệt là các DN khởi nghiệp khó tiếp cận được các nguồn vốn, tín dụng để tiến hành đổi mới công nghệ do vướng mắc về điều kiện tài sản bảo đảm. Nhiều DN chưa có tầm nhìn dài hạn về việc cải tiến, đổi mới công nghệ để phát triển bền vững; các nỗ lực đổi mới công nghệ tại DN còn mang tính nhỏ lẻ, thiếu hệ thống và chưa tận dụng được các thế mạnh, điều kiện thuận lợi của từng địa phương, từng vùng miền…

Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn thừa nhận, vẫn còn hạn chế trong nhận thức của các cơ quan quản lý về chấp nhận rủi ro trong đầu tư cho ứng dụng, cải tiến và đổi mới công nghệ. Một số cơ chế ưu đãi thuế cho đầu tư đổi mới công nghệ còn khó thực thi do chưa có sự đồng bộ trong các quy định pháp luật. Chính sách về mua sắm công chưa tạo động lực khuyến khích cho việc sử dụng sản phẩm, dịch vụ là kết quả của hoạt động đổi mới, phát triển công nghệ của DN trong nước. Còn thiếu các biện pháp hỗ trợ của Nhà nước cho các DN đưa sản phẩm là kết quả của nghiên cứu, phát triển, đổi mới công nghệ tiếp cận được với các thị trường tiềm năng.

Hơn nữa, liên kết giữa các DN, giữa DN với viện - trường và các cơ quan quản lý Nhà nước Trung ương và địa phương trong đổi mới, ứng dụng, chuyển giao và phát triển công nghệ còn yếu; chưa có cơ chế khuyến khích sử dụng lực lượng lao động của viện - trường tham gia vào hoạt động đổi mới, cải tiến, phát triển công nghệ tại DN…

Thứ trưởng Bộ KHCN Lê Xuân Định. Ảnh: Hoàng Giang 

(责任编辑：La liga)