Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Davutoglu cùng lãnh đạo EU trong hội nghị thượng đỉnh tổ chức ngày 7-3.

Tờ “Bild”,ánbàimạohiểket qua v một trong những tờ báo được ưa chuộng tại Đức, đã hoan nghênh các sáng kiến này với dòng tít “Bóng đang ở trong sân của Thổ Nhĩ Kỳ”, song một số nhà lập pháp bảo thủ của Đức lại phản đối yêu cầu miễn thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ để đổi lấy sự hợp tác của Ankara. Giới chức Đức cho biết Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu đã khiến nhiều người ngạc nhiên khi tham dự cuộc họp với bà Merkel và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte tại Brussels trong đêm 6-3 với một kế hoạch táo bạo là đề xuất tiếp nhận lại toàn bộ người di cư tới châu Âu để đổi lấy những nhượng bộ về chính trị và kinh tế. Theo một quan chức Đức, bà Merkel ngay lập tức nhận thấy rằng thỏa thuận này có thể “thay đổi toàn bộ cục diện” cuộc khủng hoảng, và những kết quả đạt được sẽ nhiều hơn tất cả những nhượng bộ mà EU chấp nhận. “Cái giá” mà ông Davutoglu đưa ra là tăng gấp đôi quỹ cứu trợ của EU để giữ những người Syria tại Thổ Nhĩ Kỳ, miễn thị thực vào các nước EU cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ và đẩy nhanh tiến trình kết nạp Ankara và EU.

Nhiều nhà ngoại giao EU và giới chức Brussels đã cực kỳ bất ngờ trước đề xuất này khi nội dung được công bố trong cuộc họp thượng đỉnh ngày 7-3 và đã đặt câu hỏi cho Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk về việc tại sao ông không thông báo trước về nội dung của đề xuất đang làm dậy sóng dư luận sau chuyến công du Thổ Nhĩ Kỳ. Trên thực tế nhà ngoại giao này đang đứng giữa cuộc giằng co giữa một bên là bà Merkel với một bên là Thủ tướng Áo Werner Faymann, người đã khiến bà Merkel rất không hài lòng khi tổ chức một cuộc họp với các nước Trung Âu và vùng Balkan hồi tháng trước mà không mời Đức hay Hy Lạp, để bàn về việc đóng cửa biên giới đối với người di cư. Một đại diện EU nói: “Đang có một cuộc cạnh tranh giữa Kế hoạch A của bà Merkel và Kế hoạch B của các nước Trung Âu. Bà Merkel cho rằng ông Tusk ủng hộ Kế hoạch B… và đó là lý do ông ấy bị gạt ra ngoài lề” cuộc gặp tối 6-3. Trên thực tế Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk là người mạnh mẽ thúc đẩy kế hoạch chặn đứng tuyến đường di cư qua các nước Balkan và đã tuyên bố ủng hộ mạnh mẽ đề xuất này của các đại diện EU.

Kế hoạch A của bà Merkel, có tên “giải pháp châu Âu”, nhằm thuyết phục Ankara ngăn không cho người di cư rời khỏi các bờ biển của Thổ Nhĩ Kỳ, đưa những người không đủ điều kiện nhận quy chế tị nạn trở về nước hoặc giữ ở lại Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời chia sẻ gánh nặng người tị nạn với các nước EU. Trong khi đó, Kế hoạch B, phản ánh những nghi ngờ về việc Ankara sẵn lòng đưa những người không đủ điều kiện về nước và có thể sẽ bị kiệt sức trước dòng người di cư ồ ạt, bao gồm các biện pháp như đóng cửa biên giới của các nước vùng Balkans và chặn đứng dòng người di cư tới Hy Lạp. Ông Tusk cho rằng kế hoạch này là một lời răn đe Thổ Nhĩ Kỳ rằng nếu nước này không có các biện pháp chặn đứng dòng người di cư đi qua Thổ Nhĩ Kỳ và vượt biển để tới các nước khác, châu Âu sẽ hành động một mình và hủy bỏ các đề xuất trước đó. Kế hoạch C của Thủ tướng Davutoglu nhiều tham vọng hơn hai kế hoạch này song nhiều người nghi ngờ tính khả thi, tính hiệu quả và sự hợp pháp của nó.

Nhiều quan chức châu Âu cho rằng để đề xuất của Thủ tướng Davutoglu hợp pháp, Thổ Nhĩ Kỳ phải thay đổi cách áp dụng Công ước Geneva đối với người tị nạn, thay đổi quy định bao gồm cả những công dân không có quốc tịch châu Âu, và Hy Lạp phải thành lập một tòa án đặc biệt để giải quyết các khiếu nại của người xin tị nạn trước khi đưa họ quay trở lại Thổ Nhĩ Kỳ. Sự ủng hộ của bà Merkel đối với kế hoạch mà Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra có thể là một thách thức lớn đối với Tổng thống Pháp Hollande, Thủ tướng Anh David Cameron và Thủ tướng Thụy Điển Stefan Lofven- quốc gia luôn lớn tiếng nhất EU trong các vấn đề liên quan đến hồ sơ nhân quyền tại Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu những đề xuất trong “ván bài mạo hiểm” này có đủ sức tạo ra bước đột phá hay sẽ càng làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng di cư đang chia rẽ châu Âu và tính hợp pháp và khả thi của các đề xuất mà ông Davutoglu chỉ có thể được thể hiện sau các cuộc bầu cử khu vực sắp tới.

(责任编辑：World Cup)