Mục tiêu ổn định

Trên thị trường gần đây,Đườngđilãisuấtsẽkhóthayđổthông tin trận đấu lãi suất cho vay và huy động của các ngân hàng tương đối ổn định. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), hiện lãi suất cho vay khoảng 6-9%/năm, nhưng với khách hàng có hồ sơ tốt có thể được vay với lãi suất từ 5-6%/năm. Về lãi suất huy động, từ đầu tháng 12, một số ngân hàng đã tăng nhẹ lãi suất ở các kỳ hạn ngắn từ 0,2-0,3%/năm, còn lãi suất ở các kỳ hạn dài vẫn khả ổn định với mức cao nhất khoảng 8%/năm.

Theo đại diện NHNN, trong xu hướng nền kinh tế có dấu hiệu tốt hơn như hiện nay, lãi suất có thể ổn định, thậm chí có điều kiện giảm nếu nền kinh tế có nhiều động thái tích cực hơn. Trong thời gian tới, nền kinh tế thế giới có nhiều bất định, nhưng NHNN vẫn cam kết bám sát diễn biến thị trường và có những điều chỉnh hợp lý để duy trì sự ổn định chung của nền kinh tế.

Còn nhớ, vào khoảng tháng 4-2016, hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng trong cuộc đối thoại với cộng đồng doanh nghiệp, nhiều ngân hàng đã đồng loạt hạ lãi suất cho vay từ 0,3-0,5%. NHNN sau đó cũng liên tục đưa ra thông cáo chỉ đạo các ngân hàng thương mại tìm giải pháp giảm chi phí hoạt động, cơ cấu lại nguồn vốn... để có điều kiện giảm lãi suất cho vay. Nhưng hưởng ứng một thời gian, lãi suất vẫn chưa thể giảm như kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp.

Trong bản dự thảo Đề án Cơ cấu lại kinh tế, mục tiêu đến năm 2020, mảng tài chính – ngân hàng tập trung mục tiêu kéo lãi suất cho vay xuống mức trung bình của các nước đang phát triển là khoảng 5%. Tuy nhiên, trong thông cáo phát đi mới nhất, NHNN khẳng định việc điều hành chính sách tiền tệ trong năm 2017 sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp nhằm phấn đấu ổn định lãi suất như năm 2016. Có thể thấy, NHNN không ”dám” đặt mục tiêu hạ lãi suất mà chỉ để ổn định lãi suất. Phải chăng, điều này cho thấy sự ”thận trọng” của NHNN trước những mục tiêu còn nhiều cản trở để thực hiện.

Khó giảm

Trong cuộc họp thường kỳ quý IV-2016, Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia đã đề nghị, đối với chính sách tiền tệ, Chính phủ, NHNN cần tiếp tục thực hiện thận trọng, linh hoạt và đặt mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô hàng đầu, tăng cường niềm tin vào VND, phối hợp chặt chẽ hơn nữa với chính sách tài khóa và tín dụng; tiếp tục ổn định mặt bằng lãi suất. NHNN tính toán cung tiền có mức độ phù hợp với diễn biến kinh tế và các mục tiêu chính sách của Chính phủ; phân biệt rành rọt chính sách tín dụng và tài khóa trong điều hành.

Như vậy, xét về tình hình chung, lãi suất vẫn đặt trong mục tiêu giữ ổn định. Bởi các chuyên gia cho rằng, kinh tế vĩ mô đang có nhiều yếu tố tác động không tích cực lên lãi suất.

Chuyên gia tài chính – ngân hàng TS.Nguyễn Trí Hiếu nhận định, bên cạnh vấn đề lạm phát, trong chính sách tiền tệ, NHNN vẫn muốn giữ giá trị tiền VND tương đối ổn định để tránh sự dịch chuyển từ VND sang USD. Muốn như vậy thì lãi suất tiền VND không thể thu hẹp lại so với lãi suất USD. Cùng với đó, Thông tư 06/2016/TT-NHNN sửa đổi một số điều của Thông tư 36/2014/TT-NHNN về giới hạn, bảo đảm an toàn trong hoạt động của các tổ chức tín dụng bắt đầu có hiệu lực từ năm 2017, đã quy định lộ trình hệ số sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của các ngân hàng chỉ là 50%. Vì thế, các ngân hàng phải tìm cách cơ cấu lại nguồn vốn, trong đó có việc tăng lãi suất huy động vốn trung và dài hạn để thu hút dòng tiền nhằm đáp ứng đúng các tiêu chí theo quy định.

Cùng với những nguyên nhân trên, thị trường tài chính – lãi suất những tháng cuối năm đang có diễn biến tăng trở lại. Theo thống kê của Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt, lãi suất liên ngân hàng đang có xu hướng tăng mạnh, cao nhất trong vòng 10 tháng trở lại đây. Nguyên nhân do tăng trưởng tín dụng tính đến hết tháng 11-2016 đạt mức 15,8% trong khi tăng trưởng huy động là 15,2%. Việc tín dụng tăng tốc mạnh trong tháng vừa qua là diễn biến không bất ngờ do nhu cầu vay vốn trong nền kinh tế thường tăng cao vào dịp cuối năm. Điều này đã khiến cho thanh khoản hệ thống ngân hàng bớt dư thừa hơn so với thời điểm quý III, qua đó trực tiếp đẩy lãi suất liên ngân hàng lên một mặt bằng mới. Vì thế, các chuyên gia BVSC dự báo, lãi suất liên ngân hàng những tháng đầu năm sẽ duy trì ở mức tương đối cao, dao động từ 4,5-5%/năm.

Nói thêm về vấn đề này, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho biết, lợi suất trái phiếu Chính phủ cũng đang được đẩy lên mức cao ở tất cả các loại kỳ hạn, lên mức 5-7%/năm nên lãi suất ngân hàng không thể thấp hơn lợi suất trái phiếu Chính phủ. Bởi trái phiếu Chính phủ có độ rủi ro bằng 0, còn tiền gửi ngân hàng có độ rủi ro cao nên không thể chấp nhận mức lãi suất thấp hơn. Đây cũng là một phần nguyên nhân mà lãi suất khó có thể hạ trong thời gian tới.

Một “điểm nghẽn” lâu năm của lãi suất là nợ xấu, nếu không giải quyết được hiệu quả vấn đề này, lãi suất giữ được ổn định đã là nỗ lực lớn của ngành ngân hàng. Một chuyên gia ngân hàng phân tích, giả sử ngành ngân hàng xử lý được 55% số nợ xấu như công bố thì vẫn còn gần 200 nghìn tỷ đồng nợ xấu, chiếm xấp xỉ 5% tổng tài sản ngân hàng. Đây vẫn là một gánh nặng lớn và là một trong những nguyên nhân vì sao lãi suất khó giảm.

Nhìn chung, lãi suất ổn định cũng sẽ góp phần ổn định nền kinh tế, giúp cung ứng vốn cho doanh nghiệp hiệu quả hơn. Tuy nhiên, áp lực lên lãi suất vẫn rất nhiều, đòi hỏi ngành ngân hàng phải có chiến lược phối hợp với các chính sách vĩ mô khác như chính sách tài khóa, ổn định lạm phát, điều hành giá cả…

(责任编辑：Thể thao)