Bộ Tài chính đã đề xuất bổ sung thẩm quyền tiến hành một số hoạt động điều tra ban đầu cho cơ quan Thuế. Ảnh Thùy Linh.

Nhiều ý kiến lo ngại

Khi công bố Dự Thảo tờ trình đề nghị xây dựng luật quản lý thuế (sửa đổi),ơquanThuếsẽphốihợpđiềutrathuếvớicơquanCô2 of cups ngược Bộ Tài chính đã đề xuất bổ sung thêm chức năng điều tra cho cơ quan Thuế. Về bản chất, điều tra thuế là việc cơ quan Thuế thực hiện quyền tố tụng về thuế trong trường hợp người nộp thuế cố tình trốn tránh nghĩa vụ với ngân sách nhà nước (trốn thuế, gian lận thuế) với mục đích trục lợi. Tuy nhiên, sau một thời gian lấy ý kiến của các đơn vị liên quan, đã có không ít ý kiến phản hồi.

Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị không bổ sung chức năng điều tra thuế vào Luật Quản lý thuế sửa đổi vì hiện nay chức năng điều tra theo quy định hiện hành không thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý thuế. Theo quan điểm bộ này, việc điều tra thuế nên để một cơ quan độc lập với cơ quan quản lý thuế thực hiện để đảm bảo tính minh bạch và đúng với chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan quản lý.

Cũng với đề xuất trên, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị “cân nhắc” việc bổ sung chức năng điều tra. “Nếu bổ sung thêm chức năng điều tra thuế, thì cùng 1 cơ quan, cùng 1 bộ máy vừa thực hiện thu thuế, vừa thực hiện thanh tra rồi lại thực hiện hoạt động điều tra thuế. Việc trên theo đánh giá sẽ có thể làm giảm tính khách quan của hoạt động điều tra tố tụng, giảm tính minh bạch của hoạt động quản lý thuế”, đại diện VCCI góp ý.

Bộ Tư pháp cũng đề nghị cần làm rõ mối quan hệ bộ phận điều tra thuế với cơ quan điều tra của các bộ liên quan và cơ quan tư pháp. “Việc giao thẩm quyền cho cơ quan Thuế, công chức thuế khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thực hiện các hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự và pháp luật về tổ chức điều tra hình sự cần phải có đánh giá tác động về tính chuyên nghiệp, chuyên sâu của công chức thuế trong hoạt động tố tụng và làm rõ phạm vi hoạt động điều tra thuế,” đóng góp của Bộ Tư Pháp nêu.

Nêu thêm ý kiến, các cục thuế cơ bản nhất trí với đề xuất bổ sung chức năng điều tra trong quản lý thuế. Tuy nhiên, các đơn vị này lại cho rằng, đó trước mắt tổ chức điều tra thuế chỉ nên thành lập ở cấp Tổng cục Thuế để có thời gian chuẩn bị và hoàn thiện nguồn nhân lực và các điều kiện khác để tiến hành điều tra.

Thêm chức năng điều tra ban đầu cho cơ quan Thuế

Tiếp thu những ý kiến trên, tại Tờ trình số 14/TTr-BTC Đề nghị xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Bộ Tài chính đã đề xuất bổ sung thẩm quyền tiến hành một số hoạt động điều tra ban đầu cho cơ quan Thuế.

Theo lý giải từ phía Bộ Tài chính, ở nước ta hiện nay, các hành vi gian lận, trốn thuế, nhất là những hành vi gian lận thuế trong các lĩnh vực mới như: gian lận thông qua chuyển giá, báo lỗ giả nhằm trốn thuế, kinh doanh thương mại điện tử, hoàn thuế xuất nhập khẩu... được thực hiện với quy mô ngày càng lớn, có tổ chức, không chỉ giới hạn phạm vi một quốc gia với những phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi và có diễn biến phức tạp.

Mặc khác, cơ quan Thuế do chưa được giao quyền điều tra các hành vi tội phạm về thuế nên toàn bộ các vụ vi phạm có dấu hiệu hình sự đều chuyển vụ việc sang cơ quan điều tra để điều tra, khởi tố vụ án. Tuy nhiên tỷ lệ các vụ xử lý được còn thấp do hành vi vi phạm pháp luật về thuế phức tạp đa dạng, diễn ra trên phạm vi rộng, có liên quan đến chứng từ, sổ sách, kế toán, thanh toán...

Một thực tế khác là cơ quan Công an do hạn chế về lực lượng, không chuyên sâu về chuyên môn nghiệp vụ thuế. Nhất là do đặc thù trong công tác điều tra các vụ án cần có thời gian và đảm bảo bí mật thông tin nên việc đối chiếu tiến độ vụ việc giữa hai ngành Công an và thuế chưa được thực hiện thường xuyên và nếu việc này được tiến hành thì hai ngành cần có một nguồn lực, thời gian và chi phí lớn cho việc này.

Chứng minh cho những lý lẽ trên, Bộ Tài chính dẫn chứng, qua công tác rà soát vụ việc vi phạm pháp luật thuế do cơ quan Thuế chuyển sang cơ quan Công an giai đoạn 2011-2015, trong giai đoạn này cơ quan Thuế đã chuyển sang cơ quan công an 16.087 trường hợp, trong đó kiến nghị khởi tố 395 trường hợp (có chứng cứ rõ ràng); với hồ sơ thông tin về tội phạm 15.692 còn lại cơ quan Công an chỉ coi là tin báo trong công tác phối hợp và đề nghị cơ quan Thuế phân tích trong 15.692 trường hợp trên có bao nhiêu trường hợp có dấu hiệu phạm tội, việc này chỉ được thực hiện qua công tác điều tra, thu thập chứng cứ.

Theo Bộ Tài chính, việc điều tra quy định bổ sung trong Luật Quản lý thuế bản chất là công tác điều tra ban đầu, không chồng chéo với công tác điều tra chuyên sâu của các cơ quan chức năng khác. Quy định này tốt cho toàn hệ thống quản lý của nhà nước Việt Nam, tăng cường sự phối kết hợp với các ban, ngành có liên quan, tiết kiệm nguồn nhân lực cho hệ thống điều tra hiện hành và đảm bảo tránh phiền hà cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị nội dung này sẽ được viết thành một chương trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế về ngăn chặn vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế, gồm có 3 Điều: Nhiệm vụ của cơ quan thuế trong việc ngăn chặn vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế; Thẩm quyền của cơ quan Thuế, công chức thuế trong việc thực hiện các biện pháp phòng, chống và ngăn chặn vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế; Quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân có liên quan trong phòng, chống và ngăn chặn vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)