Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: LV

Lương của bà Lan là đúng theo nguyên tắc đóng- hưởng

Tại hội nghị trực tuyến do Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam tổ chức chiều 31/10,ươnghưucôgiáoTrươngThịLanthấpdomứcđóngthấtrận đấu adelaide united bà Đinh Thị Thu Hiền cho biết, mức lương hưu thể hiện ở mối quan hệ giữa việc đóng phí và hưởng, đóng thấp thì mức hưởng sẽ thấp và ngược lại. Mức đóng phụ thuộc vào tiền lương đóng và thời gian đóng.

Đối với trường hợp của bà Lan, mặc dù có 37 năm công tác, làm giáo viên mầm non, nhưng trên thực tế bà Lan mới chỉ có 22 năm 8 tháng tham gia đóng BHXH. Cụ thể như sau: Từ tháng 1/1995 đến 12/2012 (17 năm, tổng cộng 216 tháng) là giáo viên hợp đồng; truy đóng BHXH bắt buộc với diễn biến tiền lương làm căn cứ đóng BHXH luôn ở mức thấp nhất bằng mức lương tối thiểu từng thời kỳ, không thuộc thang bảng lương do Nhà nước quy định. Từ tháng 01/2013 đến tháng 8/2017 (4 năm 8 tháng, tổng cộng 56 tháng) được tuyển dụng biên chế, đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.

Do bà Lan có cả thời gian đóng BHXH không theo tiền lương do Nhà nước quy định lẫn thời gian đóng theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định nên việc tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu thực hiện theo quy định tại Khoản 3, Điều 62 Luật BHXH.

Việc mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của bà Lan thấp là do 17 năm từ tháng 1/1995 đến tháng 12/2012, bà Lan luôn đóng BHXH trên nền tiền lương rất thấp (ví dụ năm 1995 lương tối thiểu là 120.000 đồng, năm 2005 là 350.000 đồng, năm 2012 là 830.000 đồng...). Thời gian tham gia BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định cao hơn một chút chỉ trong 4 năm 8 tháng nên kết quả tổng tiền lương bình quân cả quá trình đóng BHXH thấp.

Cụ thể: Từ tháng 1/1995 đến tháng 12/2012 đóng BHXH theo mức tiền lương do người sử dụng lao động quyết định (đóng BHXH theo mức lương tối thiểu chung từng thời kỳ), tổng thời gian: 216 tháng, với tổng số tiền sau khi đã được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ là: 249.818.200 đồng.

Từ tháng 1/2013 đến 8/2017, tổng số tháng 56 tháng, đóng, với mức lương bình quân của các tháng đóng BHXH theo hệ số tiền lương do Nhà nước quy định cộng với thâm niên ngành là: 247.728.260 đồng.

Mức lương bình quân là: ( 249.818.200 + 247.728.260) : (216 + 56) = 1.829.215 đồng

Về tỷ lệ tính lương hưu, theo Khoản 1, Điều 56 Luật BHXH: 15 năm đóng BHXH được tính bằng 45% sau đó cứ thêm 1 năm được tính bằng 2% đối với nam, 3% đối với nữ. Bà Lan đóng BHXH 22 năm 8 tháng được tính như sau: 15 năm tính bằng 45%, thêm 7 năm tính bằng 21%, 8 tháng được tính bằng 1 năm bằng 3%.

Mức lương hưu hàng tháng là: 45 + 21 + 3 = 69%.

Như vây, mức lương hưu hàng tháng của bà Lan là 1.829.215 x 69% = 1.262.158 đồng. Do lương hưu của bà Lan thấp hơn mức lương cơ sở nên theo quy định tại Khoản 5 Điều 56 Luật BHXH, lương hưu của bà Lan được bù bằng mức lương cơ sở là: 1.300.000 đồng/tháng.

Vì sao lương hưu giáo viên mầm non thấp?

Lý giải về việc lương giáo viên mầm non thấp, bà Hiền cho biết, trước tháng 1/1995 giáo viên mầm non không được tuyển dụng vào biên chế Nhà nước nên xét tổng thể chung thời gian công tác là giáo viên mầm non trước tháng 1/1995 không được tính là thời gian công tác để hưởng BHXH.

Từ ngày 1/1/1995, theo quy định tại Điều lệ BHXH ban hành kèm theo Nghị định số 12/1995/NĐ-CP của Chính phủ, giáo viên mầm non không thuộc đối tượng tham gia đóng BHXH nên thời gian này cũng không được tính hưởng BHXH.

Đến ngày 19/8/1999, Chính phủ ban hành Nghị định số 73/1999/NĐ-CP về chủ trương khuyến khích xã hội hóa đối với hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, có chính sách phát triển giáo dục mầm non và khi đó mới quy định giáo viên mầm non công lập và ngoài công lập thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Để tạo điều kiện cho giáo viên mầm non khi hết tuổi lao động có đủ điều kiện hưởng lương hưu, Bộ Giáo dục và Đào tạo, BHXH Việt Nam đã ban hành văn bản số 2150/2004/GDĐT-BHXH với nội dung: Người lao động đã có thời gian làm việc liên tục tại các cơ sở giáo dục mầm non trước hoặc sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 73/1999/NĐ-CP mà chưa tham gia đóng BHXH thì có thể đóng BHXH cho thời gian từ tháng 1/1995 đến khi đã tham gia đóng BHXH (mức đóng tính trên mức lương tối thiểu chung). Do đó, những trường hợp truy đóng BHXH thì thời gian đóng BHXH được tính từ tháng 1/1995.

Tiếp theo, để tạo điều kiện cho giáo viên có thời gian công tác trước tháng 1/1995 mà khi nghỉ việc hết tuổi lao động nhưng chưa đủ thời gian đóng BHXH có thể đóng BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 45/2011/QĐ-TTg quy định hỗ trợ một phần kinh phí đóng BHXH tự nguyện cho những giáo viên này (mức hỗ trợ cũng tính trên mức tiền lương tối thiểu chung).

Với diễn biến quy định của chính sách nêu trên, có thể thấy lương hưu của giáo viên mầm non thấp là tình hình chung của nhiều địa phương mà nguyên nhân là do:

Thời gian đóng BHXH ngắn (thường chỉ đóng BHXH từ tháng 1/1995 trở đi cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu mới chỉ đóng đủ 20 năm) nên tỷ lệ hưởng lương hưu chỉ khoảng 60%.

Thêm vào đó, mức đóng BHXH chủ yếu chỉ tính trên mức tiền lương tối thiểu chung (sau gọi là lương cơ sở, hiện nay là 1.300.000 đồng/tháng) nên lương hưu thấp (khoảng 60% của lương cơ sở)./.

Mai Lâm

(责任编辑：Cúp C1)