Các đại biểu thảo luận tại hội trường ngày 28/5. Ảnh: Quochoi.vn

>> Sửa Luật Đầu tư công: Đề nghị giữ nguyên nhiều nội dung quan trọng theo luật cũ

Không quy định cứng về thẩm quyền quyết định danh mục

Về thẩm quyền quyết định danh mục,ậnsôinổivềthẩmquyềnquyếtđịnhgầndựánđầutưthứ hạng của giải ngoại hạng ireland đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) cho rằng, việc đặt ra vấn đề sửa đổi thẩm quyền quyết định danh mục, mức vốn đánh giá tác động chưa kỹ. Luật hiện hành qui định khi trình Quốc hội KHĐTCTH phải có danh mục, mức vốn cho từng dự án nhưng việc quyết định danh mục, mức vốn cụ thể không qui định rõ Quốc hội hay Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) hay Chính phủ quyết định; tách biệt việc trình để Quốc hội xem xét, thảo luận và việc quyết định.

Qui định này, theo đại biểu, là khả thi và linh hoạt vì Quốc hội sẽ thảo luận về danh mục, mức vốn do Chính phủ trình. Nếu đủ điều kiện, đúng qui định Quốc hội sẽ quyết định, nếu chưa chưa đủ điều kiện thì Quốc hội có thể giao cho Chính phủ chuẩn bị thêm trình UBTVQH quyết định, hoặc trình UBTVQH cho ý kiến để Chính phủ hoàn thiện, quyết định và chịu trách nhiệm như giai đoạn 2016 - 2020 đã thực hiện.

Đại biểu phân tích, việc Quốc hội quyết định danh mục, mức vốn cho từng dự án là hoàn toàn khả thi, không mất thời gian nếu Chính phủ chuẩn bị kỹ lưỡng, đúng nguyên tắc, định hướng và khi đầu tư từ trung ương không dàn trải hàng ngàn công trình như hiện nay mà chỉ tập trung vào một số ít công trình lớn, quan trọng, liên kết vùng miền… Quốc hội quyết định mới bảo đảm thực hiện đầy đủ quyền hạn về phân bổ ngân sách trung ương theo Hiến pháp, vì dự án là linh hồn của kế hoạch đầu tư, xem xét kế hoạch đầu tư mà không xem xét từ dự án, mức vốn cho từng dự án thì chỉ là hình thức, vì không xem từng dự án thì không thể cộng ra tổng tiền của kế hoạch và cũng không thể biết việc đầu tư có phù hợp với nguồn lực, tuân thủ định hướng đầu tư, nguyên tắc phân bổ vốn hay không.

"Quốc hội quyết định danh mục, mức vốn cho từng dự án đầu tư từ ngân sách trung ương cũng là thông lệ của nhiều nước trên thế giới. Hiện nay Chính phủ phải trình đi trình lại nhiều lần là do chuẩn bị chưa đạt yêu cầu. Quốc hội hay UBTVQH không thể từ chối khi Chính phủ chuẩn bị đầy đủ, đúng qui định", đại biểu Hoàng Quang Hàm nhận định.

Để linh hoạt và bảo đảm thẩm quyền của Quốc hội, đại biểu đề nghị giữ như luật hiện hành là Chính phủ trình Quốc hội danh mục, mức vốn để Quốc hội thảo luận nhưng không qui định cứng Quốc hội quyết định danh mục, mức vốn cho từng dự án. Tùy chất lượng kế hoạch, Quốc hội có thể quyết định hoặc giao cho UBTVQH quyết định, hoặc giao cho Chính phủ quyết định sau khi xin ý kiến của UBTVQH như đang làm hiện nay.

Quốc hội khoá trước chuẩn bị, Quốc hội khoá sau quyết định

Về nội dung thời gian trình và phê duyệt KHĐTCTH, đại biểu Hoàng Quang Hàm bày tỏ thống nhất với phương án Quốc hội khóa trước chuẩn bị, Quốc hội khóa sau quyết định. Nghĩa là cả 3 kế hoạch 5 năm về kinh tế - xã hội (KTXH), tài chính và đầu tư sẽ được phê duyệt tại năm đầu của nhiệm kỳ Quốc hội mới, sau đại hội Đảng. Lý do là để khắc phục tình trạng kế hoạch phát triển KTXH 5 năm không gắn với nguồn lực thực hiện. Việc phê duyệt KHĐTCTH trước khi phê duyệt kế hoạch phát triển KTXH vừa không đúng luật, vừa dễ rủi ro, vướng mắc. Một thay đổi trong kế hoạch KTXH có thể ảnh hưởng ngay đến tổng thu và nhiệm vụ chi của các kế hoạch tài chính, đầu tư.

Do đó, đại biểuHoàng Quang Hàm cho rằng việc tổng kết thực tiễn, sửa đổi luật theo hướng Quốc hội khóa trước chuẩn bị kế hoạch tài chính 5 năm, KHĐTCTH để khóa sau quyết định là hoàn toàn hợp lý.

Đây cũng là quan điểm được nhiều đại biểu đồng tình như đại biểu Lê Thanh Vân, Bùi Văn Xuyền, Phạm Văn Tuân…

Theo đại biểu Bùi Văn Xuyền, thời gian trình phê duyệt KHĐTCTH của 2 thời điểm theo luật hiện hành là khóa trước quyết cho khóa sau đảm bảo liền mạch Luật NSNN và Luật Quản lý nợ công, ngay năm đầu tiên của khóa mới các dự án đều thực hiện được liền mạch và không vấn đề gì vướng mắc. Trước đây, chúng ta khó khăn vì Luật Đầu tư công mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2015, thời điểm chuyển giao giữa khóa 13 và 14, do vậy Chính phủ không chuẩn bị kịp. Thẩm quyền vẫn là Quốc hội và Chính phủ phải là người chuẩn bị và khâu chuẩn bị vẫn quan trọng, đại biểu nhấn mạnh.

Quốc hội quyết định hàng nghìn dự án liệu có khả thi?

Tuy nhiên, về thẩm quyền quyết định đầu tư, một số đại biểu có quan điểm ngược lại. Cho rằng đầu tư công đang là nút thắt tăng trưởng, đại biểu Tôn Ngọc Hạnh (Bình Phước) nhấn mạnh, việc xây dựng dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi) phải đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, gắn với quy định rõ trách nhiệm, tăng cường hậu kiểm, khắc phục bất cập trong phê duyệt, điều hành kế hoạch đầu tư công năm 2016 - 2020.

Do vậy, đại biểu tán thành phương án 2 tại Điều 59 của dự thảo luật là thẩm quyền trình, phê duyệt và giao KHĐTCTH, vốn ngân sách nhà nước (NSNN), tức là quy định Quốc hội quyết định tổng mức giao Chính phủ quyết định, điều chỉnh danh mục dự án theo đúng khung KHĐTCTH được Quốc hội thông qua.

Theo đại biểu Tôn Ngọc Hạnh, nếu quy định Quốc hội quyết định danh mục KHĐTCTH có thể phát sinh những khó khăn do quy trình lọc dự án và thực hiện thủ tục chuẩn bị dự án và các đơn vị không thể chuẩn bị kịp thủ tục quyết định chủ trương đầu tư dự án tại thời điểm báo cáo Quốc hội, chỉ có thể tổng hợp được các dự án chuyển tiếp và một số dự án hoàn thiện thủ tục và chủ trương đầu tư.

Với số lượng khoảng 9.000 dự án sử dụng vốn NSNN, việc Quốc hội phê duyệt điều chỉnh danh mục mức vốn cho từng dự án là không thực tế và không khả thi bởi trên thực tế Quốc hội cũng không đủ thời gian, nguồn lực để thẩm định nội dung điều chỉnh.

Mặt khác, do Quốc hội mỗi năm họp 2 kỳ, nếu đợi đến kỳ họp Quốc hội hoặc giao UBTVQH điều chỉnh sẽ kéo dài thời gian thực hiện dự án và phát sinh nhiều thủ tục hành chính như báo cáo thẩm tra đã nêu, trong khi quỹ thời gian của Quốc hội không nhiều ở mỗi kỳ họp cần sử dụng hiệu quả.

Giải trình tại Quốc hội về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, khối lượng dự án nhiệm kỳ này là khoảng 9.600 dự án. Đây là một khối lượng rất lớn nếu Quốc hội thực hiện quyền quyết định. Hơn nữa, theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cấp nào quyết định là cấp đó điều chỉnh. Nếu phải quyết định và điều chỉnh số lượng khoảng 10.000 dự án sẽ là rất nặng nề với Quốc hội.

Do đó, Bộ trưởng cho rằng nên giao cho Chính phủ thực hiện và chịu trách nhiệm. Quốc hội vẫn phải đảm bảo quyền là cơ quan quyết định cao nhất với việc quyết định tổng mức đầu tư của 5 năm, cơ cấu đầu tư, tiêu chí, nguyên tắc, thứ tự ưu tiên.

"Quốc hội một năm có 2 kỳ, mỗi kỳ một tháng mà có biết bao nội dung, biết bao công việc. Nếu chúng ta chỉ sa đà vào thực hiện một việc thì tôi nghĩ rất là khó cho Quốc hội và tính khả thi yếu đi" - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Trước các ý kiến còn khác nhau, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội và Ủy ban Tài chính ngân sách cùng cơ quan chức năng sẽ soạn thảo nội dung để xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội thông qua hệ thống công nghệ thông tin./.

H.Y

(责任编辑：Nhà cái uy tín)