GS.TS Nguyễn Công Nghiệp,ầnchấmdứtcanthiệphànhchínhvàohoạtđộngdoanhnghiệlịch thi đấu v league hôm nay Trưởng Khoa Tài chính, Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội và ông Phạm Văn Hoành, Tổng biên tập Thời báo Tài chính Việt Nam đồng chủ trì.

Mô hình quản lý hành chính hay doanh nghiệp đầu tư?

Hội thảo do GS.TS Nguyễn Công Nghiệp, Trưởng Khoa Tài chính, Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội và ông Phạm Văn Hoành, Tổng biên tập Thời báo Tài chính Việt Nam đồng chủ trì, với sự tham dự của các diễn giả đến từ các cơ quan quản lý ở trung ương và địa phương, cán viện nghiên cứu và đào tạo, các chuyên gia kinh tế độc lập, đại diện tập đoàn và tổng công ty lớn của Nhà nước.

Phát biểu khai mạc hội nghị, GS.TS Nguyễn Công Nghiệp, Trưởng Khoa Tài chính, Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội cho biết, việc làm thế nào quản lý vốn nhà nước tại DN hiệu quả, tách bạch được chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu luôn là điều trăn trở của Đảng và Nhà nước nhiều năm qua. Chính đó là động lực để Chính phủ tìm tòi thử nghiệm nhiều mô hình khác nhau về quản lý vốn nhà nước tại DN trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm các nước và đòi hỏi của thực tiễn đặt ra.

Quán triệt tinh thần Nghị quyết đại hội Đảng lần thứ XII, Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện Đề án thành lập cơ quan chuyên trách làm đại diện chủ sở hữu đối với DNNN và vốn nhà nước tại DN để báo cáo Bộ Chính trị và Trung ương xem xét quyết định.

Dù có nhiều ý kiến khác nhau được đưa ra, nhưng đến nay Đề án được chốt lại ở hai mô hình quản lý chính để lựa chọn. Một là mô hình cơ quan chuyên trách là cơ quản lý nhà nước, với việc thành lập một cơ quan nhà nước thuộc Chính phủ làm nhiệm vụ quản lý sử dụng vốn nhà nước tại DN. Hai là mô hình cơ quan chuyên trách là DN, theo đó sẽ thành lập một DNNN làm nhiêm vụ quản lý và đầu tư kinh doanh vốn nhà nước trên cơ sở nâng cấp Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC), giao thêm nhiệm vụ quyền hạn và nâng cao địa vị pháp lý để thực hiện nhiệm vụ này.

Theo các chuyên gia, mỗi mô hình được đưa ra đều có những ưu điểm và nhược điểm nhất định. Tuy nhiên, GS.TS Nguyễn Công Nghiệp nhấn mạnh việc mô hình mới phải đáp ứng được yêu cầu quản lý vốn nhà nước chặt chẽ, tiết kiệm, chống thất thoát, lãng phí, nâng cao được hiệu quả, hiệu lực quản lý. Đây đang là vấn đề thời sự được bàn luận khá sổi nổi trên các diễn đàn và trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Mô hình quản lý: Cần sự thay đổi thực sự về chất

Theo ông Phạm Đức Trung, Trưởng Ban cải cách và phát triển DN, Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế (CIEM), về tổng thể, cả hai mô hình đều đáp ứng mục tiêu quan trọng nhất là tách chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại DN ra khỏi cơ quan quản lý hành chính nhà nước.

Xét về từng mặt cụ thể, mỗi mô hình đều có những ưu, nhược điểm nhất định. Mô hình cơ quan quản lý có ưu điểm là vị thế pháp lý và chính trị mạnh hơn mô hình DN. Tuy nhiên, do là cơ quan nhà nước nên việc khuyến khích động lực và trách nhiệm nâng cao hiệu quả quản lý chưa rõ ràng và cụ thể như mô hình DN. Hơn nữa, chế độ viên chức nhà nước không đủ linh hoạt, tự chủ và nhạy bén với thay đổi của thị trường.

Trong khi đó, mô hình DN có ưu điểm về tính linh hoạt, về chi phí và thủ tục thành lập gọn nhẹ. Về phương diện đầu tư vốn để sinh lời, ưu điểm của mô hình DN rõ nét hơn, tạo động lực, trách nhiệm và phù hợp hơn với hoạt động kinh doanh vốn nhà nước. Tuy vậy, vị thế pháp lý và chính trị yếu hơn có thể dẫn đến việc không dễ chuyển các tập đoàn, tổng công ty về DN này quản lý. Ngoài ra, cơ chế kinh doanh vì lợi nhuận mặc dù đem lại hiệu quả rõ nét hơn nhưng có thể ảnh hưởng đến chức năng đầu tàu phát triển các lĩnh vực nền tảng cần vai trò của DNNN.

Cùng băn khoăn về tính hiệu quả của mô hình Uỷ ban, ông Đặng Quyết Tiến, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài chính DN cho rằng cần cân nhắc rất kỹ tính hiệu quả, thông suốt khi vai trò, nhiệm vụ của Ủy ban như là một Hội đồng thành viên cho tất cả các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty do Ủy ban quản lý và sự khác biệt giữa quản trị của cơ quan hành chính nhà nước với quản trị doanh nghiệp khi thực thi các quyền, nghĩa vụ của đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp.

"Thực hiện theo mô hình này rất khó minh bạch giữa quản lý nhà nước với quản trị doanh nghiệp, làm giảm hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, không thúc đẩy công khai, minh bạch trong hoạt động điều hành sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, sẽ là môi trường cho lợi ích nhóm, cho lãng phí, tham nhũng và tiêu cực trong quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp", ông Đặng Quyết Tiến chia sẻ.

Ngược lại, mô hình Công ty đầu tư kinh doanh vốn nhà nước được các chuyên gia đánh giá là đảm bảo được yêu cầu tách chức năng quản lý nhà nước với chức năng chủ sở hữu; phân định rõ quyền quản trị công ty với quyền chủ sở hữu (cổ đông). Công ty này không phải là cơ quan hành chính, không can thiệp trực tiếp vào hoạt động của các DN mà thông qua hệ thống quản trị DN hiện đại của Công ty đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước và của các DN để đảm bảo hiệu quả bảo toàn, gia tăng giá trị vốn đầu tư./.

>> Cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại DN: Nên là mô hình doanh nghiệp - quỹ đầu tư

>> Mô hình DN làm đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước: Những điểm mạnh cần ghi nhận

>> Không nên hành chính hóa cơ quan quản lý vốn nhà nước

>> Vốn Nhà nước tại doanh nghiệp: Cần chuyên nghiệp hóa bộ máy quản lý

>> Mô hình quản lý vốn nhà nước tại DN: Lựa chọn phương án nào?

H.Y

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)