Nhiều ý kiến nhất trí đưa khoản vay liên quan đến trách nhiệm trả nợ của Nhà nước vào bội chi ngân sách. Ảnh T.L minh họa

Vay được phản ánh hai lần trong chi ngân sách

Lý giải về vấn đề này,ộichingânsáchnhànướcCầnphảnánhđúngbảnchấtcáckhoảbxh bd nauy Bộ Tài chính cho biết, Luật NSNN hiện hành quy định bội chi NSNN là bội chi ngân sách trung ương (NSTW) và được bù đắp bằng nguồn vay trong nước và ngoài nước. Chi NSNN bao gồm chi trả nợ gốc và lãi các khoản tiền do Chính phủ vay, bội chi NSNN bao gồm toàn bộ các khoản vay để bù đắp chênh lệch thu, chi NSNN. Như vậy, phần vay được phản ánh hai lần trong chi ngân sách: Lần thứ nhất sử dụng nguồn vay để chi; lần thứ hai chi trả nợ gốc khi đến hạn.

Mặc dù vậy, nhiều ý kiến đóng góp của các bộ, ngành vào việc sửa đổi Luật NSNN, trong đó đa số ý kiến đều nhất trí tiếp tục quy định bội chi NSNN là bội chi NSTW, chỉ NSTW được phép bội chi. Mức bội chi được xác định bằng chênh lệch lớn hơn giữa tổng chi và tổng thu NSTW. Đồng thời, xác định rõ phạm vi chi ngân sách chỉ bao gồm chi trả nợ lãi đối với chi trả nợ gốc được bù trừ từ các khoản vay mới và thể hiện chênh lệch vào phần bù đắp bội chi.

Tuy nhiên, khi tính toán để xác định mức bội chi NSNN, các ý kiến yêu cầu phải báo cáo đầy đủ tổng số vay và tổng số chi trả nợ gốc, theo đó nội dung chi trả nợ gốc vẫn sẽ được giám sát, quản lý theo các quy định của pháp luật về quản lý nợ công.

Về phạm vi tính bội chi, đa số các ý kiến đều nhất trí đưa khoản vay liên quan đến trách nhiệm trả nợ của Nhà nước vào bội chi ngân sách, theo đó, khoản huy động từ trái phiếu Chính phủ cho lĩnh vực giáo dục, y tế, giao thông, thủy lợi được xác định nằm trong phạm vi tính bội chi NSNN, do vậy, cần phải tính vào tổng chi NSNN. Đối với vay về cho vay lại tiếp tục thực hiện theo quy định hiện hành là không tính vào bội chi ngân sách.

Theo đề nghị của Kiểm toán Nhà nước, việc quy định phạm vi tính bội chi NSNN bao gồm cả bội chi ngân sách địa phương. Đối với đề nghị của Ngân hàng Nhà nước thì không loại trừ vay về cho vay lại ra khỏi bội chi ngân sách, vì theo quy định hiện hành cụ thể là Nghị định 38/2013/NĐ-CP của Chính phủ thì Chính phủ là chủ thể nhận nợ, do đó, khi doanh nghiệp không trả được nợ thì Chính phủ vẫn phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo cam kết với nhà tài trợ.

Phản ánh đúng bản chất các khoản vay

Bộ Tài chính cho biết, để phản ánh đúng bản chất các khoản vay, phù hợp với thông lệ quốc tế, tăng cường tính minh bạch, tạo điều kiện hội nhập tốt cũng như tranh thủ các nguồn hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế và Chính phủ các nước, dự thảo Luật NSNN quy định: Bội chi NSNN là bội chi NSTW, được xác định bằng chênh lệch giữa tổng chi và tổng thu NSTW, chi NSTW chỉ bao gồm chỉ trả nợ lãi.

Đồng thời, để đảm bảo nguyên tắc cân đối ngân sách lành mạnh và phản ánh đầy đủ bội chi ngân sách, dự thảo Luật NSNN quy định: Bội chi NSTW được bù đắp bằng nguồn vay trong nước và ngoài nước (phần chênh lệch giữa số vay trừ đi chi trả nợ gốc) và quy định rõ bội chi NSTW được xác định trên cơ sở chi NSTW, bao gồm chi đầu tư từ nguồn công trái, trái phiếu chính phủ cho lĩnh vực giáo dục, y tế, giao thông, thủy lợi…

Đối với khoản vay về cho vay lại, Bộ Tài chính nêu rõ, vẫn tiếp tục thực hiện theo quy định hiện hành (không tính vào bội chi ngân sách) vì đây là khoản vay đã xác định được nguồn để trả nợ; đối tượng nhận vay chủ yếu là các doanh nghiệp.

Với điều chỉnh phạm vi tính như trên, theo tính toán của Bộ Tài chính, bội chi NSNN năm 2014 ở mức 6,3% GDP, cao hơn 1% so với số bội chi đã trình ra Quốc hội trong dự toán NSNN năm 2013, song chỉ là vấn đề phương pháp tính toán (đưa thêm trái phiếu chính phủ hiện nay đang để ngoài theo dõi riêng không tính vào bội chi NSNN), nên không thay đổi về mức dư nợ chính phủ và ảnh hưởng đến an ninh tài chính.

Với quy định này, Bộ Tài chính khẳng định, việc vay nợ sẽ được quản lý chặt chẽ, bội chi NSNN trong những năm tới sẽ phấn đấu giảm dần, đảm bảo các mức dư nợ chính phủ, dư nợ quốc gia trong giới hạn cho phép./.

H.TR

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)