Đây là chia sẻ của ông Nguyễn Đức Hùng Linh – Chuyên gia kinh tế trưởng của Công ty Chứng khoán SSI (SSI),áiphiếuchínhphủSứccầudàihạnvẫncaonhưngngắnhạkết quả giải vô địch quốc gia costa rica khi trao đổi với phóng viên TBTCVN về diễn biến và xu hướng của thị trường trái phiếu chính phủ.

* PV:Thưa ông, thị trường trái phiếu chính phủ sơ cấp có dấu hiệu hạ nhiệt trong quý I/2020. Theo ông đâu là nguyên nhân khiến thị trường sơ cấp hạ nhiệt?

Khối ngoại gia tăng bán ròng trên thị trường trái phiếu sơ cấp trong thời gian gần đây. Nhưng tổng giá trị giao dịch của khối ngoại thường chỉ chiếm 6 - 7% tổng giá trị giao dịch hàng tháng trên thị trường thứ cấp nên về cơ bản động thái của khối này không ảnh hưởng đáng kể tới thanh khoản của thị trường. Ông Nguyễn Đức Hùng Linh

- Ông Nguyễn Đức Hùng Linh:Trong quý I/2020, Kho bạc Nhà nước có kế hoạch gọi thầu tổng cộng 50.000 – 60.000 tỷ đồng, nhưng chỉ có 32.981 tỷ đồng trái phiếu chính phủ được phát hành. Như vậy, tỷ lệ trúng thầu khoảng trên 60% - thấp hơn so với mức 82,2% của quý IV/2019, dù tỷ lệ đăng ký/gọi thầu vẫn ở mức rất cao (3,2 lần) chủ yếu là do lãi suất trúng thầu giảm quá mạnh.

Mức giảm của quý I/2020 là từ 100 điểm cơ bản (bps) đến 155bps, cao hơn nhiều so với mức giảm từ 50 bps - 88bps của quý IV/2020. Lãi suất giảm về vùng thấp lịch sử, lãi suất trúng thầu các kỳ hạn 15 năm trở xuống đều đang thấp hơn lãi suất tín phiếu kỳ hạn 91 ngày trên thị trường mở nên vùng lãi suất kỳ vọng nâng lên, đặc biệt trong các phiên cuối tháng 3.

Một nguyên nhân khác là tổ chức phát hành tập trung gọi thầu ở các kỳ hạn dài, kỳ hạn gọi thầu bình quân của quý I/2020 là 16,9 năm trong khi quý IV/2019 chỉ là 14 năm. Mức kỳ hạn này quá dài đối với các ngân hàng thương mại – là những thành viên quan trọng trên thị trường trái phiếu chính phủ.

* PV:Một diễn biến đáng lưu tâm trên thị trường trái phiếu chính phủ là lãi suất huy động và lãi suất giao dịch trái phiếu có dấu hiệu tăng nhẹ trong hai tuần gần đây. Ông đánh giá thế nào về dấu hiệu này?

- Ông Nguyễn Đức Hùng Linh:Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã giảm lãi suất đúng như dự đoán, nhưng mức giảm lãi suất có vẻ như vẫn thấp hơn so với kỳ vọng, nên các nhà đầu tư đã đẩy mạnh chốt lãi, kéo lãi suất thị trường trái phiếu chính phủ thứ cấp nhích tăng trong những phiên gần đây.

Khối lượng giao dịch và lãi suất suất trái phiếu trên thị trường thứ cấp.

* PV:Nhiều ý kiến cho rằng, nhu cầu đầu tư trái phiếu chính phủ vẫn khá lớn, nên rất có thể việc lãi suất tăng chỉ là ngắn hạn. Quan điểm của ông thế nào?

- Ông Nguyễn Đức Hùng Linh:Về dài hạn, nhu cầu đầu tư trái phiếu chính phủ vẫn lớn nhưng trong ngắn hạn, dịch bệnh Covid-19 đang là biến số lớn nhất. Tác động của dịch bệnh đến kinh tế là rất lớn, dẫn đến những ảnh hưởng đến hệ thống ngân hàng, trong đó có thanh khoản và tỷ giá.

Mặc dù thanh khoản của hệ thống ngân hàng hiện vẫn rất dồi dào (một lý do để tăng mua trái phiếu), nhưng nếu dịch bệnh kéo dài, có thể làm sụt giảm nguồn thặng dư cán cân tổng thể (do giảm đầu tư nước ngoài, xuất khẩu, ...), từ đó làm giảm nguồn cung ngoại tệ và cũng giảm cung tiền VND. Đồng VND "nổi sóng" trong 2 tuần gần đây cũng khiến thị trường phải dè chừng với việc phải bảo vệ đồng VND bằng lãi suất.

* PV:Cũng giống như trên thị trường cổ phiếu, giá trị bán ròng của khối ngoại trên thị trường trái phiếu chính phủ thứ cấp cũng gia tăng trong giai đoạn gần đây. Điều này liệu có ảnh hưởng lớn đến thanh khoản của thị trường trái phiếu thứ cấp hay không, thưa ông?

- Ông Nguyễn Đức Hùng Linh:Kể từ tháng 2/2020, khối ngoại bắt đầu bán ròng mạnh trên thị trường trái phiếu chính phủ thứ cấp. Cụ thể, tổng cộng khối ngoại đã bán ròng 3.884 tỷ đồng trong 2 tháng gần đây. Trong khi đó, khối này đã mua ròng tới 15 nghìn tỷ đồng trong năm 2019. Do vậy, với bước giảm lãi suất trái phiếu rất mạnh từ quý IV/2019 đến nay, nên nhu cầu chốt lãi của khối này cũng gia tăng.

Thêm vào đó, diễn biến dịch bệnh Covid-29 đang rất phức tạp, nên làn sóng bán tháo tài sản đầu tư trên toàn cầu tăng mạnh và việc khối ngoại bán ròng ở Việt Nam cũng không ngoại lệ.

Tuy nhiên, tổng giá trị giao dịch của khối ngoại thường chỉ chiếm 6 - 7% tổng giá trị giao dịch hàng tháng trên thị trường trái phiếu chính phủ thứ cấp nên về cơ bản động thái của khối này không ảnh hưởng đáng kể tới thanh khoản của thị trường này.

* PV:Trong bối cảnh hiện nay, trước tác động của dịch Covid-19, liệu thị trường trái phiếu chính phủ quý II/2020 sẽ ảnh hưởng thế nào, thưa ông?

- Ông Nguyễn Đức Hùng Linh:Dịch bệnh Covid-19 được dự báo sẽ lên cao điểm trong quý II, đồng nghĩa các hoạt động kinh tế toàn cầu và Việt Nam sẽ rất chậm chạp.

Để kích thích kinh tế, một lựa chọn là Chính phủ gia tăng tài khóa, bằng việc thúc đẩy đầu tư công từ nguồn tiền sẵn có và/hoặc tăng vay nợ trái phiếu để tăng đầu tư. Việc này sẽ khiến thanh khoản của hệ thống ngân hàng giảm bớt trong ngắn hạn và lãi suất tăng. Áp lực tỷ giá cùng với tâm lý e sợ rủi ro gia tăng (khiến nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục bán ròng) cũng là nguyên nhân làm tăng lãi suất.

Do vậy, thị trường trái phiếu chính phủ sơ cấp sẽ có phần trầm lắng trừ khi tổ chức phát hành tăng lãi suất trúng thầu. Cần lưu ý rằng đây là diễn biến trên thị trường trái phiếu chính phủ với nhiều giả định như đã nêu. Lãi suất huy động, cho vay khu vực doanh nghiệp và dân cư có thể vẫn giảm theo định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước.

* PV:Xin cảm ơn ông!

Duy Thái

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)